6 حاشیه مهم‌تر از متن در رونمایی «معامله قرن»

این رونمایی با حاشیه‌هایی مهم‌تر از متن هم همراه بود که برخی از آنان می‌پردازیم:

1. رونمایی در میانه استیضاح و تابستان سخت ترامپ و کنست سرنوشت‌ساز نتانیاهو

چرایی رونمایی از این طرح در این برهه زمانی یکی از حاشیه‌های مهم است. در حالی که تلاش‌های زیادی حول معامله قرن شده و اقداماتی از سوی آمریکایی هم انجام‌شده بود اما وضعیت خاص سیاسی نتانیاهو و ترامپ در انتخاب این برهه برای رونمایی هم قطعاً بی‌تأثیر نیست.

در این 2 سال بارها گفته ‌شد طرح رونمایی می‌شود، اما به تأخیر می‌افتاد. شاید بی‌راه نباشد که گفته شود اصلی‌ترین و بیشترین تأثیرپذیر در کوتاه‌مدت از تجدید شدن انتخابات کنست برای دومرتبه، معامله قرن است. اسرائیل تاکنون دو انتخابات در فروردین و شهریورماه امسال انجام داده است و با توجه به ناکامی احزاب در ائتلاف‌سازی قرار است سومین انتخابات برای تعیین کابینه اسرائیل در اسفندماه برگزار شود.

اما با کشیده شدن تکلیف به انتخابات سوم که نظرسنجی‌ها تغییر جدی‌ای را برای عبور از بن‌بست پیش‌آمده نوید نمی‌دهند، ترامپ را به این نتیجه رسانده از طرح رونمایی نماید. در این خصوص 2 عامل را می‌توان فرض گرفت. نخست آنکه فرآیند تشکیل دولت و مذاکره احزاب با هم برای تشکیل دولت، دو یا سه ماه به طول بیانجامد. این تأخیر، فرصت زمانی برای رونمایی از طرح را برای ترامپ تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از دستش خواهد گرفت و این رونمایی را به اهرم امتیازی برای همراه کردن صهیونیست‌ها در مقابل استیضاحش دانست. دومین عامل را می‌توان حمایت سیاسی و هدیه انتخاباتی برای نتانیاهو دانست. پس از آنکه اعلام شد قرار است طرح در این هفته رونمایی شود، اصلی‌ترین مخالفان رونمایی در این برهه رقیبان انتخاباتی نتانیاهو بودند. به‌ گونه‌ای که گانتز رهبر حزب آبی-سفید و رقیب نخست نتانیاهو علی‌رغم دعوت ترامپ برای حضور در کاخ سفید در زمان رونمایی از طرح با تأخیر به این درخواست پاسخ داد.

1. اشاره ترامپ به ترور سردار شهید سلیمانی و شعار «آزادی قدس»

ترامپ در کنفرانس خبری‌اش در رونمایی از معامله قرن اظهاراتی نیز در مورد ایران مطرح کرد و مدعی شد که واشنگتن ایران را «به شدت منزوی» کرده است. ترامپ با دفاع از ترور سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مدعی شد که او و «ابومهدی المهندس» معاون الحشد الشعبی در عراق «به دنبال چیز خوبی» نبوده‌اند.

ترامپ در ادامه سخنان خود گفت: «سلیمانی یادش رفته بود که برای آزادی اورشلیم (قدس) باید با اسرائیل وارد جنگ شود؛ او بلند می‌گفت که اسرائیل باید از بین برود؛ و برای اختلاف‌افکنی این حرف‌ها را می‌زد؛ اما اورشلیم آزاد شده است؛ و اکنون یک شهر دموکرات است که به (پیروان همه ادیان) خوشامد می‌گوید.»

1. غیبت آیت‌الله مایک

یکی از حاشیه‌های مهم مراسم رونمایی از معامله قرن، غیبت افسری است که قطعاً از اصلی‌ترین معماران آن است. مایکل دی‌آندریا معروف به آیت‌الله مایک که مسئولیت عملیات سازمان سیا علیه ایران در دولت ترامپ را بر عهده داشته و مطابق بر اخبار و ادعاها در حادثه سرنگونی هواپیمای ارتش آمریکا در ایالت غزنی افغانستان کشته شده است. دنیل مک آدامز کارشناس و تحلیلگر آمریکایی: در ناآرامی‌های بنزین در آبان ۹۸، آیت‌الله مایک یا شاهزاده تاریکی در تشدید ناآرامی‌ها و تنش‌ها نقش مستقیم و کلیدی داشته است. همچنین از وی به عنوان طراح ترور شهید قاسم سلیمانی و شهید عماد مغنیه یاد می‌شود.

اگر کشته شدن مایکل در سرنگونی هواپیمای ارتش آمریکا واقعیت داشته باشد، ایالات متحده، یکی از کارآمدترین و باتجربه‌ترین مدیران سیا را از دست داده است. عدم حضور مایک در مراسمی که بسیاری از سران و شخصیت‌های آمریکایی و غیر آمریکایی اعم از سیاسی و نظامی و حتی دیپلمات‌ها و سفرا حضورداشته‌اند، شایعات را جدی‌تر می‌کند.

1. تداوم و تکرار علنی نژادپرستی اسرائیل در طرح ترامپ

یکی از حاشیه‌های مهم طرح ذوق‌زدگی نتانیاهو از برخی الفاظ طرح‌شده در متن معامله قرن است. نتانیاهو در بخشی از سخنانش گفت طرح پیشنهادی ترامپ تأکید می‌کند که فلسطینی‌ها «باید یهودی بودن اسرائیل را به رسمیت بشناسند.»

اسرائیل یک کشور یهودی است یا یک کشور دموکراتیک یکی از بحث‌هایی است که همواره در میان شخصیت‌ها و رسانه‌ها مطرح بوده است. وقتی از اسرائیل یهودی سخن به میان می‌آید یعنی رژیم صهیونیستی کشوری تنها برای یهودیان است و قوانین برای دیگران یکسان نیست. دو سال پیش هم قانونی در پارلمان اسرائیل تصویب شد که با جنجال‌های فراوانی مطرح بود. در قانون «دولت-ملت یهود» در بند نخست به تعریف آنچه «دولت اسرائیل» نامیده شده می‌پردازد که در آن آمده است: «اسرائیل» یک سرزمین برای «قوم یهود» براساس حق طبیعی، فرهنگی، دینی و تاریخی معرفی می‌شود.

تاکید بر قوم یهود به جای آیین یهود، نژادپرستانه بودن این قانون را کاملاً عیان می‌کند. ضمن آنکه طبیعی، مذهبی و تاریخی دانستن سرزمین فلسطین برای قوم یهود کاملاً امری ضد حقوقی و ضد انسانی حتی بر اساس تمام قطعنامه‌های سازمان ملل، شورای امنیت و یونسکو است. در این بند تأکید شده حق تعیین سرنوشت «اسرائیل» تنها منحصر به قوم یهود است؛ این ادعا به معنای نادیده گرفتن و کنار گذاشتن اعراب یهودی، دروزی ها و حتی یهودیان فالاشه و آفریقایی است که اکثر صهیونیست‌ها آنان را از قوم یهود نمی‌دانند.

1. حضور سفیر عمان در غیاب سفیر ریاض

یکی از حاشیه‌های مهم این اجلاس حضور سفرای کشورهای سلطنتی عمان، امارات و بحرین بود. بحرین در سال‌های اخیر گام‌های بسیاری در عادی‌سازی روابطش با اسرائیل برداشته و تابستان هم میزبان نشست اقتصادی معامله قرن بود؛ اما حضور سفیر عمان که همواره سعی داشته میانه وسط را ایفا کند و پیش از این هم در اتفاقات ماه‌های اخیر چون انتقال سفارت و ... موضع‌گیری‌هایی به نفع فلسطینی‌ها داشته؛ حال حضور سفیرش در رونمایی طرحی که تمام حقوق فلسطینیان را نادیده می‌گیرد دور از انتظار بود. این در حالی است که حتی سفیر ریاض هم احتمالاً به دلیل واکنش‌های جهان عرب و اسلام در این اجلاس حاضر نشده است.

1. غور اردن؛ جزئی از سرزمین‌های اشغالی

یکی از موضوعات جنجالی و پربحث در ماه گذشته، ادعای «نتانیاهو» در تلاش برای الحاق «غور اردن» به اراضی اشغالی اسرائیل است. منطقه غور اردن از دریاچه طبریا در شمال تا دریای بحرالمیت امتداد دارد که اسرائیل بخشی از آن واقع در میان بحرالمیت و کرانه باختری را اشغال کرده است. اهمیت غور اردن در این است که یک منطقه طبیعی گرم و حاصل‌خیز است که می‌تواند در طول سال برای کشاورزی مورد بهره‌برداری قرار گیرد و در بالای مهم‌ترین حوضه آب فلسطین قرار دارد. منطقه غور اردن یک‌سوم مساحت کرانه باختری است و بیش از پنجاه‌وشش هزار شهروند در آنجا از جمله در شهر اریحا ساکن هستند. این جمعیت دو درصد از کل جمعیت ساکنان فلسطینی در کرانه باختری را شامل می‌شود.

در رونمایی معامله قرن این منطقه هم جزو اشغالگری‌های صهیونیست‌ها منظور شده است. این اتفاق را می‌توان یکی از حاشیه‌های بسیار مهم معامله قرن دانست که در مقابل دیگر مفاد مطرح‌شده (مانند پایتختی قدس، خلع سلاح غزه و ...) کمی دور از احتمال بود.

محمدمحسن فایضی