مجید شاکری تحلیلگر مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه در گفت و گو با
جام جم انلاین، در پاسخ به این سوال،که با توجه به شیوع ویروس کرونا که باعث تعطیلی و ضرر به بدنه اقتصادی شده است دولت برای جبران این خسارت باید چه اقداماتی را انجام دهد گفت: بزرگترین ویژگی موضوع کرونا این است که می دانیم خط اثر چیست و کدام لایه از کسب و کارها دچار فشار می شوند و می دانید این فشار چگونه به لایه های بعدی منتقل می شود و همچنین می دانید کدام بخش از اقتصاد دچار شوک افزایش تقاضا می شود. چنین چیزی به ما می گوید که مهمترین نکته در سیاست مالی یا سیاست پولی انبساطی چیست. که باید در شرایط جدید وزن بیشتری به سیاست مالی انبساطی داد.
وی در ادامه افزود: مهمترین مساله این است که تا حد ممکن در پیشنهاد خود جزئی نگر باشیم. هر پیشنهادی که دارای کلمات همه و هر و ... باشد پیشنهاداتی است که نباید مورد توجه باشد. دقیقا به اندازه منابعی که گفته می شود باید انجام شود.
شاکری تصریح کرد: درباره مصارف نیز به اندازه منابع مهم است. اینکه چرا و چه چیزی را و به چه ترتیب و به چه صورتی خرج می کنیم مهم است. باید دید اگر تحریک سمت تقاضا انجام می دهیم چگونه انجام می دهیم؟ کدام بخش های اقتصاد با اجرای یک سری اصول بهداشتی قابلیت هایی دارند و کدام بخش ها ندارند؟ مثلا بخش ساختمان در ایران به دلیل سنت قدیمی شب خوابی کارگران و پیمانکاران در کارگاهها می تواند با تغییراتی ادامه پیدا کند. و مواردی از این دست که وجود دارد ولی اینکه چرا و به چه ترتیبی چه کمکی انجام می دهیم اهمیت دارد.
این اقتصاددان ادامه داد: امروز ظرفیت سیاست مالی ما از ظرفیت سیاست پولی ما بیشتر است. سیاست مالی باعث می شود میزان "جی دی پی" افزایش پیدا کند ولی از طرف دیگر موجب تقویت نرخ ارز می شود و این برعکس سیاست پولی است. بزرگ شدن اسمی سایز "جی دی پی" ما در سال ۹۸ ظرفیت سیاست مالی ما را نشان می دهد و استفاده از اوراق در شرایط موجود کار درستی به نظر می رسد. حتی اشلی در حد ۵۰ هزار میلیارد تومان با علم بر اینکه بخش مهمی از بودجه سال ۹۹ نیز با اوراق تنظیم و طراز شده است.
شاکری با اشاره به اینکه، در خصوص صنایعی که در دوران کرونا تحت فشار تقاضا قرار می گیرند چه بکنیم؟گفت: مثل نظام سلامت و صنعت سرگرمی و مواد غذایی و... این نکته که چگونه از دوران کرونا به عنوان نقطه رشد استفاده کنند این مساله نیز در بین مواردی که به آن میپردازیم مورد توجه است ولی جای این توجه خالی است.
وی با بیان اینکه کسری بودجه چیزی بدی نیست اظهار کرد: به نظر من، کسری بودجه بد نیست. در خصوص کسری بودجه سه راه حل روی میز است؛ مولد سازی دارایی ها، افزایش مالیات و موضوع سیاستهای مالی به معنی فروش اوراق با توجه به بزرگ شدن اسمی ظرفیت اقتصاد کشور نسبت بدهی دولت به کل که اقتصاد کاهش پیدا کرده است. بنابراین ظرفیت اوراق فروشی نسبت به قبل بیشتر است. باید گفت کسری بودجه به خودی خود چیز بدی نیست و نسبت به اینکه چگونه تامین شود از قضا می تواند چیز خوبی باشد.
این استاد دانشگاه با اشاره به شعار سال "جهش تولید" گفت: این شعار هدف گذاری درستی دارد. بانک مرکزی ما در ۹ ماهه اول سال ۹۸ با وجود تحریم و تمام اتفاقاتی که وجود داشت ۱.۳% رشد مثبت داشت بدون اینکه بطور کنشگرانه استراتژی صنعتی خاصی داشته باشد. واقعیت این است که اساسا با شعار سال و اسم گذاشتن موافق نیستم ولی به طور خاص در مورد امسال این شعار را هدف گذاری درستی می دانم و فراخوان دادن به استراتژی توسعه صنعتی را در دل خود دارد. همانطور که اشاره شد در بخش های کرونا در جای خود فرصت است. ولی این فرصت هنوز برای سیاست گذار کشف نشده است و می توان کارهای زیادی انجام داد.
وی با بیان اینکه امسال سال خوب اقتصادی داریم تاکید کرد: امسال سال بسیار خوبی است. ما امسال چیزهایی می بینیم که هرگزانتظار آن را نداشتیم. تحریم های آمریکا هرگز به اندازه امروز لرزان نبود. علت آن دغدغه های داخلی آمریکا و درون گرا شدن این کشور است. کرونا و آثار آن بر لجستیک کالاهای اساسی در دنیا تاثیر گذاشته است و بسیاری از موارد از جمله کانال سوییس را به مرور زمان نامعتبر خواهد کرد.
شاکری در ادامه با بیان اینکه، کاهش قیمت نفت و محصولات پتروشیمی به مرور زمان بر اقتصاد فشار وارد می کند تصریح کرد: هم زمان وضعیت متزلزل تحریم های، آمریکا خود را به صورتی واقعی تر در مسائل بسیاری نشان می دهد. کشور ایران بیشتر نشان داده که از عهده نفت ارزان بر می آید. خبرهای درشتی وجود دارد که در بحران دیده نمیشوند که ما آنها را نمی شناسیم ولی آنها با هم هم افزایی خواهند کرد. از این رو من امید زیادی به سال ۹۹ دارم.