آمریکاییها در چنین شرایطی، اتهاماتی علیه ایران و گروههای مقاومت مطرح میکنند که البته ایران این اتهامات را رد کرده است.
با اینحال مردم عراق همچنان پیگیر خروج نیروهای نظامی آمریکا هستند؛ مصوبهای که سال گذشته پس از جنایت آمریکا در ترور شهید سلیمانی و شهید ابومهدی در پارلمان تصویب شد.
امیر موسوی، کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با جامجم با اشاره به بازی خطرناک سیاسی و تبلیغاتیای که جریان مخالف جبهه مقاومت بهراه انداخته، شرایط عراق را حساس توصیف میکند و میگوید کشور عراق تا زمانی که مصوبه پارلمان برای اخراج نیروهای نظامی آمریکا اجرا نشود روی آرامش را نخواهد دید.
ترور سردار سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس چه تاثیری در روابط ایران و عراق داشت. برخی معتقدند یکی از اهداف آمریکا از این جنایت، خدشهدارکردن روابط ایران و عراق بود که البته به نتیجه نرسید. تحلیل شما چیست؟
واقعیت این است که خون شهدا درخت روابط دو ملت را تقویت کرد و در پیوند میان عراق و ایران موثر و مفید بود؛ البته باید در نظر گرفت که متاسفانه سیستم حکومتداری در عراق براساس شرکت سهامی و سهمخواهی گروههای سیاسی، حزبی و قبیلهای است.
در پارلمان این کشور گرایشهای مختلفی وجود دارد. ازجمله اینکه یک گروه در پی اخراج آمریکاست و گروه دیگر به دنبال ابقای نظامیان آمریکایی است. یک گروه کاملا روابط با اسرائیل و ارتجاع عرب را رد و گروه دیگر از آن حمایت میکند.
به همین خاطر شرایط عراق در حال حاضر بحرانی است. در بین گروههای حاکمیتی عراق هم شرایط بهگونهای است که حتی کاظمی سازش بحرین و امارات با اسرائیل را یک مساله داخلی عنوان میکند و مشاوران او هم حتی از برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی بدشان نمیآید اما در عین حال در پارلمان و وزارتخانههای عراق نیروهایی قرار دارند که هوادار جریان مقاومتاند و البته از پایگاه سیاسی و مردمی قویتری نسبت به گروه مخالف برخوردارند.
در بین این دو گروه تخاصماتی وجود دارد و به هر صورت در شرایط کنونی نیروهای عراقی باید از این وضعیت عبور کنند چون این اختلافات به مثابه استخوان لای زخم است و تا این تخاصمات برطرف نشود نه عراق روی آرامش میبیند و نه شرایط اقتصادی در این کشور بهتر میشود.
چشمانداز مقاومت در عراق را چگونه میبینید و آیا مصوبه پارلمان عراق درخصوص اخراج نیروهای آمریکایی عملیاتی خواهد شد؟
در پارلمان فعلی قدرت محور مقاومت بالاست و از جایگاه قانونی برخوردار است اما تلاشها برای تشکیل پارلمان جدید شروع شده و امارات، عربستان سعودی و آمریکا هم در این حوزه هزینههای زیادی کردند. همه تلاشها برای بدنام کردن محور مقاومت در دستور کار است. متاسفانه برخی گروهها سازشکار شدند و در حال حاضر باید بهگونهای رفتار کرد که وضعیت از این بدتر نشود چون همکاری و هماهنگی میان گروههای حامی آمریکا، عراق و امارات و برخی گروههای شیعی سازشکار هم میتواند سبد آرا را به ضرر گروه مقاومت تغییر دهد. در چنین شرایطی باید فعالانهتر برخورد کرد. به هر صورت ۶۰درصد از جمعیت عراق را جوانان تشکیل میدهند و از این رو باید روی این جوانان سرمایهگذاری و اذهان آنها را نسبت به شرایط موجود روشن کرد. با این حال حشد الشعبی و نیروهای مقاومت همچنان به آرمانهای خود وفادارند و به برنامههای خود عمل میکنند.
آیا احتمال دارد در آستانه سالگرد شهادت سردار سلیمانی و ابومهدی مهندس، نیروهای مردمی عراق و برخی گروههای مقاومت اقدامی علیه نیروهای آمریکایی انجام دهند؟
در شرایط فعلی توافقی نانوشته در عراق وجود دارد مبنی بر اینکه گروهها تلاش کنند شرایط بحرانی نشود و این وضعیت را تا پایان ریاستجمهوری ترامپ ادامه خواهند داد. چون دولت ترامپ سعی دارد ثبات و امنیت منطقه را به ضرر بایدن به هم بزند. در حال حاضر دوستان شهیدسلیمانی و شهید ابومهدی به این نتیجه رسیدند که بهانهای دست آمریکا ندهند.
در عین حال، گروه مقاومت از فکر انتقام این دو شهید بزرگوار دست برنداشته است. قوه قضاییه عراق هم اعلام کرده اسامی مظنونان این حادثه تروریستی را اعلام خواهد کرد و مرتبطان این جنایت هم محاکمه خواهند شد. اخیرا آقای رئیسی هم در گفتوگو با مقامات قضایی عراق به تفاهماتی رسیدند که زمینه را برای محاکمه متهمان و عوامل این حادثه فراهم کنند.
در روزهای گذشته، هیاتهایی میان ایران و عراق در رفتوآمد هستند و پیامهایی رد و بدل شده است. هدف از اعزام این هیاتها در آستانه سالگرد شهادت سردار سلیمانی و شهید ابومهدی مهندس چیست؟
حضور ابوجهاد هاشمی، نماینده عراق برای ایجاد هماهنگی به منظور عدم تشدید شرایط در منطقه بوده و احتمالا تقاضاهایی هم برای این کار داشته است، اما طرف ایرانی پاسخ محکمی به او داده و در عین حال ایران تاکید کرده حمله به اماکن دیپلماتیک را محکوم میکند. از سوی دیگر، محور مقاومت هم اعلام کرده در این حمله مشارکتی نداشته است. در حال حاضر آنچه اهمیت دارد امنیت و آرامش عراق است و باید منتظر بود که تلاشهای گروههای سیاسی برای اجرایی شدن مصوبه خروج نظامیان آمریکایی از عراق به چه نتیجهای خواهد رسید. در هر صورت تا این مصوبه اجرا نشود عراق آرامش پیدا نمیکند.
دبیر کل حزبا... در سخنرانی اخیر خود تاکید کرد مسؤولیت عراق در ماجرای انتقام خون سردار سلیمانی، سنگینتر از ایران است. با توجه به شرایطی که کشور عراق دارد به نظر شما تلاشهای این کشور در پیگیری این پرونده چقدر میتواند مثمر ثمر باشد.
عراقیها میتوانند با ارائه اسناد و مدارک موجود درباره این حادثه، کمک بزرگی به ایران بکنند. در هر صورت ایران برای پیگیری قضایی نیاز مبرم به اسناد و مدارک در حوزههای امنیتی، قضایی و حقوقی دارد و تاکنون طرف عراقی همکاریهای خوبی در این زمینه داشته است.
سفیر کشورمان در عراق گفته انتقام خون سردار سلیمانی لزوما نظامی نیست و ایران از حمله به اماکن دیپلماتیک حمایت نمیکند. در چنین شرایطی هدف از جوسازیهای اخیر آمریکا علیه ایران درخصوص تحولات عراق چیست؟
حمله اخیر موشکی به سفارت آمریکا بازی بسیار خطرناکی است که سه دسته از آن منتفع میشوند. این اتفاق نشان میدهد که هدف اصلی این حملات ایران و همپیمانان جمهوری اسلامی بودند.
دسته اول آمریکاییها هستند و هدفشان ایجاد بهانه جدید برای بقا در عراق و مقابله با مخالفان ایالات متحده است و دسته دوم در پی آنند که حشد الشعبی را به دو قسمت حشدیهای هوادار ایران و حشدیهای طرفدار مرجعیت تجزیه کنند و بهگونهای رفتار میکنند که گویی این دو گروه ضد هم هستند.
این افراد البته به لحاظ سیاسی از جایگاه بالایی در عراق برخوردارند. هدف این گروه بدنامکردن حشد الشعبی هوادار ایران و اتهامزنی به گروههای مقاومت است. نکته دیگر اینکه اتفاقات اخیر همزمان شد با تقدیم بودجه فاجعهبار کاظمی به پارلمان عراق و این بودجه باعث افزایش قیمت ارز، کمبود سوخت و مواد غدایی، کمشدن حقوق و... در این کشور شد.طبعا گروه دوم در پی آن است که افکار عمومی عراق را از پیگیری وضعیت اقتصادی به مسائل غیرواقعی منحرف کند. گروه سوم که شامل عوامل امارات، عربستان و آمریکا هستند در پی بدنامی حشد الشعبی هستند. نکته قابل توجه، اصابت موشکها به مناطق مسکونی است که طبعا بار احساسی قضیه را بالا میبرد. در چنین شرایطی، رسانههای ما متاسفانه ضعیف برخورد کردند و نتوانستند هجوم خطرناک تبلیغاتی رسانههای مخالف ایران را خنثی کنند. به نظر میرسد در وضعیت فعلی باید برخورد جدیتری با ابوجهاد هاشمی، نماینده کاظمی کرد. او که قبلا رئیس دفتر عادل عبدالمهدی بود در شرایط فعلی با توجه به دوستیای که با برخی مقامات ایرانی دارد با عنوان نماینده کاظمی وارد ایران شد و طرف ایرانی هم باید به صورت جدی در خصوص تحولات عراق تذکرات جدیتری را میداد. شرایط در حال حاضر برای حشد الشعبی خطرناک است، چون از یکسو مورد اتهامات گوناگون قرار گرفته و از طرف دیگر، آمریکا هم حملاتی را به مراکز این گروه انجام داده و این در حالی است که بعد از وقوع حمله به سفارت آمریکا در عراق، هم ایران و هم حشد الشعبی این حملات را محکوم کرده اما باز هم رسانههای مخالف ایران در عراق و منطقه در پی تهمتزنی به ایران و گروه حشد الشعبی هستند. از سویی دیگر به نظر میرسد گروههای مقاومت و دوست ایران کاملا از بازیها مطلع هستند و در صورت فراهم آمدن شرایط با اسناد و مدارک، دستهای پشت پرده این اتفاقات را رو خواهند کرد.
فتاح غلامی - گروه سیاسی / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد