دنیای ذهن

چگونگی تحقیق روی مغزهای کوچک

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که محققان چطور از بچه‌های کوچک که دائم در حال حرکت هستند، می‌توانند تصاویر مغزی تهیه کنند و تحقیقات‌شان را انجام دهند؟ تصور کنید پژوهشگران بخواهند عملکرد مغزی کودکی شش‌ماهه را در حالی که بیدار است یا فعالیتی انجام می‌دهد تصویربرداری کنند.

کد خبر: ۱۳۰۳۰۲۴

چطور ممکن است در این شرایط کودک را در دستگاه ام‌آر‌آی قرار داد و از او خواست تکان نخورد؟! این در حالی است که اهمیت مطالعات مغزی کودکان برای بررسی شرایط رشدی آن و نیز درک اختلالات و نحوه بروز و مشکلات ناشی از آن برای ما بسیار ارزشمند است.

تا پیش از این، تحقیقات برای مطالعه مغزی کودکان با استفاده از دستگاه ام‌آر‌آی و در شرایط آزمایشگاهی ممکن بود اما محققان دانشگاه کالیفرنیا چیزی شبیه به یک کلاه برای بررسی رشد مغزی کودکان تهیه کردند که ابزار مهمی برای فهم شرایط رشدی مغز به خصوص در مشکلاتی مثل اختلال طیف اوتیسم و فلج مغزی در کودکان است.

می‌پرسید در این کلاه چه چیزی استفاده شده است؟ فناوری به‌کاررفته در این کلاه شامل نور بی‌خطر «فروسرخ نزدیک» است که از طریق کلاه به سر منتقل و برای تولید تصاویر سه بعدی از فعالیت مغزی کودکان استفاده می‌شود.

این یعنی این‌که دیگر دکترها و متخصصان علوم اعصاب برای تصویربرداری از مغز کودکان به ام‌آر‌آی که گران و کاربرد آن هم برای کودک بیدار سخت است، نیاز ندارند.

نور قرمز از طریق صدها چراغ ال‌ای‌دی روی کلاه به پوست سر کودک می‌رسد و تغییرات اکسیژن‌رسانی در مغز را ترسیم می‌کند.

تغییرات اکسیژن‌رسانی در مغز به این معناست که کدام نواحی مغزی در حال پردازش اطلاعات است و این یعنی تیم تولیدکننده توانسته تصاویر با کیفیت بالا و سه بعدی را بدون نیاز به ام‌آر‌آی فراهم کند.

یکی دیگر از مزایای تولید این کلاه این است که دیگر مطالعه به محیط آزمایشگاه ختم نمی‌شود. می‌توان از کودک در هر محیط و شرایطی، حتی در خانه که کودک با محیط طبیعی خود و والدینش در تعامل است نیز تصاویر مورد نیاز را تهیه کرد.

سرپرست پروژه دکتر راب کوپر، متخصص مهندسی‌پزشکی و فیزیک‌پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: «همان‌طور که والدین می‌دانند، نوزادان شش‌ماهه بسیار فعال هستند. آنها مدام حرکت می‌کنند و به‌راحتی حواسشان پرت می‌شود. با استفاده از تکنیکی مانند ام‌آر‌آی، کودک باید کاملا ثابت بماند که در مورد نوزادان تقریبا غیرممکن است، مگر این‌که در خواب و آرام باشند. روشی که ما نشان داده‌ایم ایمن، بدون صدا و پوشیدنی است و می‌تواند تصاویری از عملکرد مغز با وضوح مکانی بهتر از هر فناوری قابل مقایسه دیگر تهیه کند.»

وی می‌افزاید: «امید ما این است که نکات مخفی بی‌شماری که در زمینه رشد مغزی کودکان برای ما وجود دارد با استفاده از این نسل جدید فناوری‌ها روشن شود و به گروه وسیعی از محققان در زمینه‌های مختلف اجازه دهد اطلاعات بیشتری در مورد چگونگی رشد مغز نوزاد سالم کسب کنند و روش‌های جدیدی را برای تشخیص، نظارت و در نهایت درمان بیماری‌های عصبی مانند اوتیسم و فلج مغزی به‌دست آورند.