کودتای زمستانی

در عین حال، نخست‌ وزیر ارمنستان نیز از هواداران خود خواسته است تا به خیابان‌ها بیایند و جلوی کودتا توسط ارتش و مخالفان دولت را بگیرند. به راستی طناب‌کشی دولت ایروان و مخالفان آن در نهایت به سود کدام گروه پایان خواهد یافت؟ هزاران نفر از طرفداران نیکول پاشینیان، نخست‌ وزیر ارمنستان در پایتخت، ایروان به خیابان آمدند و هم‌زمان گروه‌هایی از مخالفان نخست‌وزیر با حضور در شهر با آنها درگیر شدند.

پاشینیان روز پنجشنبه ۲۵ فوریه (۷ اسفند) با حضور در جمع هوادارانش گفت اوضاع کشور قابل مدیریت است و او قصد ندارد ارمنستان را ترک کند.

به گزارش خبرگزاری روسی اسپوتنیک، همزمان با تجمع و درگیری در ایروان، جنگنده‌های ارتش این کشور نیز به نشانه حمایت از مخالفان پاشینیان بر فراز پایتخت به پرواز درآمدند.

ماجرا از کجا آغاز شد؟

چنانچه شبکه دویچه وله گزارش داده است، بامداد پنجشنبه اونیک گاسپاریان، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و فرماندهان ارشد ارتش ارمنستان با صدور بیانیه‌ای، خواستار برکناری پاشینیان شدند. پاشینیان درخواست ارتش برای استعفا را نپذیرفته و گاسپاریان را از سمت فرماندهی برکنار کرد.

او همچنین حامیان خود را به تجمع در خیابان‌ها فراخواند. نخست‌وزیر ارمنستان در واکنش به درخواست ارتش گفت: «مردم اجازه نخواهند داد کودتا شکل بگیرد.»

وی همزمان با اوج گرفتن تظاهرات، در یک سخنرانی ویدئویی گفت: «به تمام سربازان، افسران و فرماندهان دستور می‌دهم سرشان به کار خودشان باشد و از مرزها و تمامیت ارضی ارمنستان محافظت کنند.»

توصیه نخست‌وزیر به سربازان از آن جهت اهمیت دارد که این کشور تا چند ماه پیش درگیر جنگی خونین با همسایه شرقی خود جمهوری آذربایجان بر سر منطقه خودمختار قره‌ باغ بود.

این جنگ با امضای توافقی با پادرمیانی روسیه و با از دست دادن مناطق وسیعی که ارمنستان به کنترل خود در آورده بود به پایان رسید.

مخالفان پاشینیان به رهبری وازگن مانوکیان، وزیر دفاع پیشین، و به‌ویژه فرماندهان ارتش این کشور اقدام نخست‌وزیر در پذیرفتن توافق را باعث شکست ارمنستان و دلیل خیانت او قلمداد کرده و از از همان زمان از او خواستند تا از قدرت کناره بگیرد.

هشدار پاشینیان به ارتش ارمنستان

پاشینیان با اشاره به این که مردم این کشور اجازه نمی‌دهند کودتایی صورت بگیرد، گفت: «ارتش نمی‌تواند در رویه‌های سیاسی مشارکتی داشته باشد. ارتش باید تابع مردم و مقاماتی باشد که از سوی مردم انتخاب شده‌اند. تلفنی به رئیس‌جمهوری گفتم نامه من درباره اخراج [اونیک گاسپاریان] را امضا کند. اگر وی این کار را نکند، آیا بدین معناست که او هم به کودتا پیوسته است؟»

نخست‌وزیر ۴۵ ساله ارمنستان با اشاره به این که قصد دارد پس از دریافت امضای مربوط به برکناری فرمانده کل نیروهای مسلح، با تندروترین منتقدان خود گفت‌وگو کند، تهدید کرد که اگر مخالفانش از «خط قرمزها» عبور کنند، بازداشت خواهند شد. گاسپاریان اخیرا تأکید کرد که بیانیه درخواست برکناری نخست‌وزیر را «تحت فشار» امضا نکرده است.

وازگن مانوکیان نیز با رد اظهارات نخست‌وزیر گفت که قصدی برای کودتا وجود ندارد. وی مقامات دولتی را به تلاش برای «رو در رو قرار دادن مردم و ارتش» متهم کرد.

صدای پای کودتا در ایروان

آنچه مسلم است این‌که دولت پاشینیان بیش از هر زمان دیگری در معرض سقوط و فروپاشی قرار گرفته است.

همین مساله، واکنش همسایگان ارمنستان را نیز برانگیخته است. الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان در واکنش به تحولات اخیر ارمنستان تاکید کرده است که اوضاع این کشور به‌خاطر رهبری پاشینیان به «اسفناک‌ترین وضع» ممکن در آمده است.

علی‌اف در اظهاراتی که نشان از مداخله‌جویی وی در امور داخلی ایروان می‌دهد اظهار کرد: «در ارمنستان هر روز درگیری‌های داخلی روی می‌دهد و اصول دموکراسی نادیده گرفته می‌شود. ارمنستان هیچ‌وقت در چنین وضعیت اسفناکی قرار نگرفته بود. کسی که آنها را دچار این وضعیت کرد رهبران‌شان یعنی هم رژیم کوچاریان ـ سرکیسیان و هم دولت بعد از آنها بوده‌است.»

ترکیه کودتای احتمالی در ایروان را محکوم کرد

در نخستین واکنش به تنش داخلی و بحران سیاسی در ارمنستان، دولت ترکیه اقدام به کودتا در این کشور را محکوم کرد.

مولود چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در جریان یک نشست مطبوعاتی با همتای مجاری‌اش پیتر سیارتو، در بوداپست، پایتخت مجارستان گفت: «اقدام به کودتا در ارمنستان را به‌شدت محکوم می‌کنیم، ترکیه با هر گونه کودتا در هر جای دنیا مخالف است.»

وزیر خارجه ترکیه با اعلام این که هنوز تماسی با ارمنستان در این زمینه نداشته و از طریق رسانه‌ها در جریان اخبار این کشور قرار گرفته، درخواست رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ارمنستان برای استعفای نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر این کشور را محکوم کرد.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز در تماس تلفنی با همتای ارمنی‌اش، آرا عیوضیان، ابراز امیدواری کرد که اختلافات داخلی در این کشور به شکلی مسالمت‌آمیز حل و فصل گردد.

وی گفت که روسیه بحران جاری را «مساله داخلی» ارمنستان می‌داند و ابراز امیدواری کرد که اختلاف میان ارتش و دولت در این کشور از بین برود.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین نیز اعلام کرد که مسکو با نگرانی در حال پایش اوضاع در ارمنستان است. روسیه از متحدان دیرین ارمنستان است و در این کشور پایگاه نظامی دارد.

محمد علیزاده - بین الملل / روزنامه جام جم