در عظمت این شبها هرچه گفته شود کم است. این شبها خداوند با نگاه کاملا مهربانانه به بندگان نظر میکند. خداوندی که در حدیث قدسی فرموده است: کسی نیست که امشب از رحمت من دست خالی برگردد مگر کسی که به رحمت من ناامید باشد و من هر کسی را خواهم بخشید مگر کسی که از درگاه من ناامید باشد.
امام صادق (ع) فرمود: هیچکس نیست که در شب 19 رمضان خداوند را بخواند و جوابی نگیرد مگر چهار دسته؛ کسی که مبتلا به عاق والدین باشد، تارک صله ارحام، دائم الخمر، کسی که کینه برادر مومن خود را دل داشته باشد. درباره مورد آخر، امام سجاد (ع) در فرازهای انتهایی دعای ابوحمزه از قول خداوند در قرآن یادآور میشوند: «از بندههای من بگذرید تا من نیز از شما بگذرم».
باید این شبها دلها را از کینهتوزی و انتقامجویی خالی کرد. در نقلی آمده وقتی ما کینهای را در دل نگه میداریم و از آن شخص موردنظر درنمیگذریم، خداوند میفرماید چگونه انتظار دارید من از شما بگذرم حال آنکه خود از بنده من درنمیگذرید. خاضع و خاشع بودن در درگاه الهی، از دیگر نکات مهمی است که به اعتقاد من باید در این شبها و روزها بسیار آن را تمرین کرد. همین که انسان با یک ختم قرآن یا یک حال معنوی خوب که در این شبها بسیار به انسان دست میدهد، خدای ناکرده دچار عجب و غرور نشود. بنابراین ماه رمضان میتواند فرصتی برای تمرین این خضوع و خشوع در درگاه الهی باشد؛ چرا که هم قرار است انسان در این ماه به خدا نزدیکتر شود و هم اینکه انسان در این ماه بیشتر در حال و هوای معنوی قرار دارد.
در روایتی آمده است امام صادق(ع) فرمودند دو نفر شب قدری را به مسجد میروند. یکی از آن دو عابد و دیگری فاسد است. بعد از اتمام آن شب و خروج آن دو از مسجد، عابد مبدل به فاسد میشود و فاسد به عابد.
حقیقتا بسیار عجیب و شگفتانگیز است. عابد با غروری وارد مسجد میشود و با خود میگوید: چه کسی مانند من این شب را درک کرده و اندازه من قرآن خوانده و مناجات کرده است. اما وقتی برمیگردد چیزی دست او را نخواهد گرفت اما فاسد و گنهکار گوشهای مینشیند و از شرم آنچه مرتکب شده، زانو به بغل میگیرد. او غرق نیاز شده است؛ بنابراین به توبه واقعی میرسد و عابد از مسجد برمیگردد. باید مراقب مکر شیطان بود چرا که حتی در چنین شبی نیز شیطان بیکار نخواهد ماند و از این فرصت استثنایی برای گمراه کردن استفاده میکند. خوشا به حال کسانی که در این شب عزیز با خداوند آشتی میکنند همانطور که در روایتی از امام سجاد(ع) آمده است: «خوشحالی خداوند از آشتی بنده، مثل خوشحالی کسی است که در بیابان خشک زاد و توشهای پیدا میکند.»
سیدمهدی میرداماد ذاکر اهل بیت (ع) / روزنامه جام جم