پوتین علاقه‌مند به جنگ نیست

دونتسک و لوهانسک از استان‌های روس تبار اوکراین هستند که چند روز قبل اعلام استقلال کردند و دومای روسیه، دولت این کشور را موظف کرد استقلال آنها را به رسمیت بشناسد.

طبیعتا قابل پیش‌بینی بود که دولت روسیه هم نظر دوما را اجرا کند و بر همین اساس، سند استقلال این دو استان دیروز توسط رئیس‌جمهور روسیه امضا شد.

از سوی دیگر شاهدیم تحریکات آمریکا و انگلیس برای ایجاد جنگ فراگیر بین روسیه و اروپا همچنان ادامه دارد.

واشنگتن در یک نگاه کلان جهانی و در چارچوب رقابت‌های دو قدرت روسیه و آمریکا، تضعیف هر چه بیشتر روسیه و مهار آن را در چارچوب منافع خود می‌داند و به بهانه حمایت از اوکراین به دنبال تضعیف روسیه است.

انگلیس هم از زمانی که از اتحادیه اروپا خارج شده، نیاز به قدرتی برای اتکا دارد و بر همین اساس تمام‌قد در کنار آمریکا ایستاده و این دو کشور در حال تحریک طرف‌های درگیر در بحران اوکراین هستند تا این تحولات به یک جنگ تمام عیار منجر شود.

اما کشورهای اروپایی علاقه‌مند هستند بحران اوکراین را از مسیری دیپلماتیک حل کنند، زیرا این کشورها هم به لحاظ انرژی و گاز به روسیه نیازمندند و هم به لحاظ اقتصادی نمی‌توانند از بازار بزرگ روسیه صرف نظر کنند به همین دلیل مایل نیستند به‌واسطه وقوع جنگ در این دو حوزه دچار مشکل شوند.

روسیه نیز که تحت فشارهای آمریکا و تحریم اقتصادی قرار دارد علاقه‌مند به شکل‌گیری جنگ نیست و آقای پوتین سعی می‌کند بحران را به نوعی مدیریت کند که جنگی واقع نشود، زیرا وقوع هرگونه درگیری نظامی در آن منطقه، آثار مخربی خواهد داشت که هم روسیه و هم کشورهای اروپایی را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد.

در صورت وقوع جنگ نیز کاملا مشخص است که آمریکا قطعا دخالت نظامی نخواهد کرد، زیرا مردم این کشور دیگر حاضر نیستند همچون جنگ افغانستان و عراق شاهد کشته شدن فرزندان خود باشند. ضمن این‌که اصولا آمریکا، حضور در چنین جنگی را در چارچوب منافع خود نمی‌بیند.

در صورت وقوع جنگ احتمالی در مرحله اول اروپا و در مرحله بعد، روسیه متضرر خواهند شد و بر همین اساس بهترین حالت این است که روسیه و اوکراین بدون دخالت کشورهای ثالث پای میز مذاکره بنشینند و مسأله استان‌های روس تبار را حل کنند البته اروپا هم می‌تواند در این مذاکرات نقش داشته باشد و با میانجیگری میان روسیه و اوکراین کاری کند که مسیر دیپلماسی به مسیر جنگ منحرف نشود و اروپا شاهد جنگی نباشد که هم کشورهای این قاره و هم سایر مناطق را تحت تأثیر قرار خواهد داد. البته اقدام دیروز روسیه در به رسمیت شناختن استقلال دو استان روس‌تبار باعث شد کشورهای جهان و سازمان ملل متحد، این اقدام را ناقض حاکمیت ملی و تمامیت ارضی اوکراین تلقی کرده و آن را محکوم کنند. جامعه جهانی همواره مخالف تغییر مرزهای جغرافیایی و اشغال سرزمینی است و به همین دلیل شاهد افزایش فشار جهانی بر روسیه هستیم.

جمهوری اسلامی ایران هم همیشه مخالف تغییر مرزهای جغرافیایی تثبیت شده در سازمان ملل است و طبیعتا در این بحران از رویکردی مبنی بر حل مسالمت‌آمیز اختلافات از طریق مذاکره حمایت می‌کند.

محسن پاک آیین - کارشناس ارشد بین الملل / روزنامه جام جم