تصمیم‌گیری در اِغما

چند مدیر و معلم به جام‌جم گفتند که با شنیدن این خبر، قبل از داشتن هر احساسی، متعجب شده‌اند که چرا این قدر دیر. تصمیم برای تعطیلی مدارس تهران واقعا دیر انجام شد و خانواده‌های زیادی را به دردسر انداخت.

مدارس شیفت صبح هم سرگردان و دستپاچه شدند، حتی این حس و حال به خود وزارت آموزش و پرورش نیز منتقل شد به‌طوری‌که با صدور یک اطلاعیه از همه قصورها و تقصیرهای این ماجرا اعلام برائت کرد و همه چیز را متوجه کمیته اضطرار آلودگی هوای استان تهران دانست.

دیروز، روز ویژه‌ای بود اما نه فقط به سبب سرگردانی‌هایی که رخ داد و حتی نه به‌دليل این که شاخص آلودگی هوا تا نزدیکی‌های ۲۰۰ رسید و تنفس را برای همه ناسالم و خطرناک کرد بلکه به این دلیل که مسؤولان باز هم نتوانستند به‌موقع تصمیم بگیرند و سر وقت عمل کنند.

این مسؤولان همان‌هایی بودند که روز ۱۹ فروردین امسال که هجوم گردوغبارهای عربی به کشور، شاخص آلودگی هوا را در برخی مناطق به بالای ۵۰۰ رساند در اقدامی عجیب، مدارس را تعطیل نکردند و این تناقض، این نبود وحدت و یکپارچگی در تصمیم‌گیری، نکته‌ای است که بیش از اتفاقات دیروز، بحث‌برانگیز است.

دیروز دانش آموزانی که اصطلاحا ظهری هستند و شیفت دوم به مدرسه می‌روند خوشحال‌ترین بودند چون هم از خبر تعطیلی جا نمانده بودند و هم یک روز، تعطیلی نطلبیده داشتند اما دانش‌آموزان شیفت صبح و بچه‌های کوچکی که راهی پیش‌دبستانی‌ها شدند،‌ در واقع خانواده‌های این بچه‌ها لحظات پر‌استرسی را پشت سر گذاشتند.

دانش‌آموزانی که مادران خانه‌دار داشتند البته فقط کمی زحمت مادرشان زیاد شد چون حدود یک ساعت از رساندن فرزند به مدرسه مجبور شدند دوباره مسیر را طی کرده و او را به خانه برگردانند. ولی خانواده‌هایی که در آن مادر و پدر هر دو شاغل بودند، عمیقا دچار مشکل شدند.

یکی از این مادران به ما گفت وقتی از تعطیلی مدرسه باخبر شد و مدیر مدرسه از او خواست که برای بردن فرزندش به مدرسه بیاید، چون امکان این کار وجود نداشت، گفت که نخواهد آمد و مدرسه باید بچه را نگه دارد. مادران و پدرانی هم که مرخصی ساعتی گرفتند دیروز کم نبودند به طوری‌که یکی از این پدرها به ما گفت به‌سرعت دخترم را از مدرسه تحویل گرفتم اما چون نمی‌توانستم او را در خانه تنها بگذارم به خانه پدرم که آن سر شهر است،‌ رفتم تا این پیرمرد فرتوت از بچه مراقبت کند. در این میان برخی مدیران مدارس تصمیم گرفتند خطر را به جان خریده و مدرسه را تعطیل نکنند، طوری‌که حتی خانواده‌هایی که از صبح به اخبار گوش نداده بودند خبر نداشتند مدارس تعطیل است. خب! این هم یک مدلش بود.

می‌دانستیم، نمی‌دانستیم

روز گذشته بازار حرف و حدیث‌های متناقض میان مسؤولان هم داغ بود و عملا دو جبهه تشکیل شد؛ جبهه اول با پیشقراولی عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت و جبهه دوم با پیشاهنگی عابد ملکی، معاون عمرانی استانداری تهران.

این روایت شاهسونی از اوضاعی است که دیروز بر مردم رفت: شنبه ۱۷ اردیبهشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به نمایندگی از وزارت بهداشت برای روز یکشنبه (دیروز) اعلام شرایط اضطرار کرد اما متاسفانه جلسه تازه صبح یکشنبه تشکیل شد که با وجود اعلام قبلی ما مبنی بر شرایط اضطراری، خیلی دیر‌هنگام بود.

این نیز روایت ملکی از وضعیت پیش آمده است: ما امیدوار بودیم که با توجه به گزارش هواشناسی وضعیت بهتر از این شود اما متاسفانه شرایط پایداری هوا ادامه پیدا کرد و ما برای احتیاط و حفظ سلامتی دانش‌آموزان، مدارس پیش‌دبستانی و ابتدایی را تعطیل اعلام کردیم.

مطابق روایت اول، کمیته اضطرار آلودگی هوا برای تصمیم‌گیری دست‌دست کرده و مقصر اصلی است ولی طبق روایت دوم،‌ کمیته اضطرار وضع را چندان بحرانی ندیده که بخواهد مدارس را تعطیل کند، بنابراین هیچ تقصیری متوجه آن نیست بلکه باید به پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی خرده گرفت. این جبهه‌بندی‌ها در مواقعی که یک تصمیم، نظم اجتماع را به‌هم می‌ریزد البته موضوع تازه‌ای نیست ولی لااقل این حق را به مردم بدهیم که از تعلل‌ها ناراضی باشند به‌خصوص آنجایی که پای سلامتی‌شان در میان است.

گرد و خاک با ما می‌ماند

احد وظیفه، کارشناس هواشناسی دیروز به ما گفت که بهتر است آنچه آسمان تهران را تیره و تار کرده گرد و خاک بنامیم. محمد اصغری، کارشناس دیگر هواشناسی هم گفت فعلا چشمه‌های تولید گرد و خاک در شمال عراق و کشور‌های سوریه و عربستان همچنان باقی است و استان‌های مرزی ما از جمله کردستان، کرمانشاه، ایلام، خوزستان و آذربایجان غربی را درگیر می‌کند و تا استان‌های مرکزی، البرز، زنجان، قم، تهران و قزوین نیز پیش می‌رود. البته خبرخوش این که یک جبهه هوا به‌زودی از سمت شمال غرب وارد کشور می‌شود و به گفته اصغری، گرد و خاک‌ها را می‌شوید.

مریم خباز - گروه جامعه روزنامه جام جم