رام کردن خشم سرکش!

تازه‌ترین نظرسنجی مؤسسه گالوپ همین چند هفته پیش مشخص کرد منطقه خاورمیانه مملو از خشمگین‌ترین و عصبانی‌ترین مردم دنیاست. همین چند وقت پیش که علیرضا وهاب‌زاده مشاور پیشین وزارت بهداشت در توئیتی اعلام کرد طی تنها دو روز ۱۸۰عمل جراحی دست و پلاستیک ناشی از جراحات نزاع انجام شده است. همین دیروز سازمان پزشکی قانونی تهران تازه‌ترین آمارهایش را از میزان مراجعه‌به‌دلیل نزاع خیابانی منتشر کرده‌است و فارغ از تعداد بالای این نزاع‌ها باید گفت همین تعداد نسبت به مدت مشابه خود در سال گذشته رشد ۷درصدی داشته‌است. اگر سال پیش افزایش نزاع‌های خیابانی را منتسب به وضعیت فراگیری و کاهش آستانه تحمل افراد می‌کردیم حالا با پایداری این وضعیت و به نوعی مدیریت فراگیری کرونا باید منتظر پیامد‌های این چالش دو‌ساله‌باشیم. رشد ۷درصدی نزاع‌های خیابانی در تهران شاید یک نمونه از همان پیامد‌هایی باشد که دارد آشکار می‌شود. حتی اگر به هیچ‌کدام از این داده‌های آماری هم دل نبندیم، می‌توانیم با چشم چشم کردن به فضای پیرامونی جامعه خودمان هم به این نکته پی‌ببریم که مردمان این روز‌ها تحمل‌شان پایین آمده‌است و اگر پیش از این به دلایل مهم‌تری عصبانی می‌شدند حالا با یک بوق نابجای خودرو یا حتی سر جای پارک اتوموبیل‌شان دست به یقه می‌شوند. حالا با این اوصاف می‌توان از خودمان بپرسیم که ما واقعا آدم‌های خشن‌تری شده‌ایم؟ و خب البته‌با این اوصاف باید به این پرسش بدیهی پاسخ مثبتی بدهیم.
​​​​​​​یک بررسی ساده نشان می‌دهد که وجود استرس‌های درازمدت، انباشته شدن فشار‌های روانی به‌شکل مزمن و مشغولیت‌های ذهنی افراد، سبب کاهش انرژی روانی آن‌ها و به‌دنبال آن پایین آمدن آستانه تحمل افراد در جامعه می‌شود، بنابراین افرادی در این بستر و در روابط بین‌فردی، اجتماعی و اقتصادی می‌توانند پایدار باشند و نشاط درونی را تجربه کنند که مؤلفه صبر، تاب‌آوری و آستانه تحمل بالاتری دارند. در روان‌شناسی، اصطلاحی وجود دارد به نام «آستانه تحمل». این اصطلاح برای نشان دادن بیشترین میزان صبر و شکیبایی افراد در موقعیت‌های اضطراب‌آور و عصبانی‌کننده‌به کار می‌رود.

در جامعه‌های آسیب‌پذیر، اما آستانه تحمل و تاب‌آوری جامعه در برابر مسائل و مشکلات مختلف بسیار کاهش یافته و به مرحله آسیب‌پذیری شدید و هشدار رسیده‌است. فراهم آوردن محیط زندگی و جامعه مطلوب مستلزم فراهم کردن شرایط برای بهبود وضعیت روحی و روانی افراد است، در غیر این‌صورت جامعه دچار تنش‌های روحی و روانی از قبیل پرخاشگری و کاهش آستانه تاب‌آوری می‌شود که می‌تواند تبعات منفی بسیار به‌دنبال داشته‌باشد. تهرانی‌ها همواره در این راستا رکورددار بوده‌اند؛ رکوردی که نه تنها جای افتخار ندارد، بلکه‌باید جای خالی توجه ویژه نظام سلامت به این امر را هم در آن جست‌وجو کرد. از چپ‌چپ نگاه کردن و تنه‌زدن در خیابان تا دعوا‌های زن و شوهر و هزاران دلیل دیگر ‏باعث بروز نزاع و درگیری‌هایی می‌شود که عاقبت خوشایندی ندارد. اتفاقی با عنوان نزاع که، چه در خیابان و چه در خانه، می‌تواند ‏منجر به آمدن اورژانس و بستری شدن در بیمارستان یا حتی فوت شود. ‏ ممکن است مشکلات اقتصادی را در زمره اولین دلایل این اتفاق بدانیم، اما زیرمؤلفه‌های بسیار دیگری هم در کاهش آستانه تحمل جامعه وجود دارد، از کمبود مؤلفه مهمی به نام نشاط اجتماعی بگیرید تا بی‌نظمی و آشفتگی شهری، وضعیت اسفبار آلودگی صوتی، وجود حس ناکامی اجتماعی، ادراک پایین عدالت و احساس بالای فساد و البته کاهش توجه‌به کرامت انسانی در جامعه؛ موضوعی که البته‌باید مورد توجه و تامل تصمیم‌گیران در نظام سلامت قرار بگیرد تا پیامد‌های این خشم پنهان، دامن جامعه را بیش از این نگیرد.

منبع: روزنامه جام جم