مادرانگی با نگاه تازه

«مادر» برای بسیاری واژه مقدسی است و در فرهنگ ما به‌دلایل مختلف، این تقدس پررنگ‌تر است تا جایی‌که بیشتر آدم‌ها برای زنی که به نقش مادری می‌رسد، جایگاه ویژه‌ای قائل هستند. البته این نگاه گاهی فشار روانی زیادی را به مادر و همچنین زنانی که به‌هر دلیل نتوانستند در زندگی به این نقش دست یابند، تحمیل می‌کند.

این روز‌ها که فرزندآوری تشویق می‌شود و مادران هم غالبا شاغل هستند، بار مسئولیت چندبرابر شده و با توجه به رویکرد‌های جدید روان‌شناسی در تربیت کودک و همچنین نظریات و تبلیغات تازه در‌خصوص اهمیت بالای شکل‌گیری شخصیت در دوران کودکی و تأثیر آن بر بزرگسالی، مادران برای آن‌که از پس آزمون مادری بربیایند و بتوانند خود را با معیار‌های روز، مادری نمونه معرفی کنند، راه دشواری در پیش دارند. رسانه در این میان نقش پررنگی دارد که می‌تواند چه به‌عنوان یک تسهیل‌گر و چه به‌عنوان ابزاری برای بازتولید نگاه‌های کلیشه‌ای و کهنه یا تبلیغ رویکرد‌های تجاری برای فرزندپروری مورد بهره‌برداری قرار گیرد و موثر واقع شود.
صداوسیما در آثار نمایشی خود تا امروز در راستای هر دو زاویه‌ای که از آن‌ها نام برده شد، عمل کرده است و در مستند‌ها و همچنین برنامه‌های تلویزیونی گفت‌وگومحور با دعوت از کارشناسان، زاویه دید‌های متفاوتی را برای مخاطبان ارائه داده است تا خود از میان‌شان راه صواب را بیابند. البته برنامه‌ای مدتی پیش روی آنتن رفت که نگاه تازه‌ای به این سوژه داشت و از زبان مادران تجربه‌های‌شان را بازگو می‌کرد و کنارش با حضور کارشناسان روان‌شناسی و... نیز به این موضوع می‌پرداخت. حالا برنامه «مامان‌ها» با همین نام بی‌تکلف و امروزی، به فصل دوم رسیده است و به مسیر خود برای پاسخگویی به یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها و دغدغه‌های خانواده‌های صاحب فرزند ادامه می‌دهد.

آن‌طور که دست‌اندرکاران برنامه اعلام کردند، شعار اصلی فصل دوم مامان‌ها نظیر سری گذشته، «دورهمی متفاوت مامان‌های معمولی» است و در این فصل هم مادران عادی حضور دارند و دغدغه‌های‌شان را مطرح می‌کنند. اگر بیننده این برنامه بودید، می‌دانید در فصل اول بیشتر سراغ موضوعات روز مثل چالش مادر‌ها با تکنولوژی رفته بودند و در این فصل با موضوع‌های روزمره و همیشگی، چون فردیت مادران ایرانی که این روز‌ها در فضای مجازی و... بسیار در‌باره آن می‌شنویم، رفته‌اند؛ موضوعی که با توجه به پیشینه فرهنگی ما و نگاه‌مان به مادر و بخشیدن صفت ایثار به او گاهی مرزش را گم می‌کنیم و از زن پس از مادر شدن، فرصت لذت فردی از زندگی را می‌گیریم و شخصیتش را صرفا با این نقش تازه تعریف می‌کنیم.

البته کنار این موضوع از همدلی، کمک به مادران، چگونگی عبور از چالش‌های مادری هم گفته می‌شود که در آن نیاز به حمایت پدران نیز احساس می‌شود. یکی از نکات مثبت در این فصل که امید است به پربارتر شدن محتوا بینجامد، دید گسترده به همه اقشار و قومیت‌هاست، تا جایی‌که مادران از استان‌های مختلف در برنامه گرد‌هم می‌آیند. همچنین برنامه از سطح تئوری و گفتگو‌های صرف کارشناسی فاصله دارد و با رویکرد تجربی و برآمده از تصویر واقعی، دشواری‌های تربیت در دنیای امروز و همچنین تضارب آرا درباره این مهم، روی آنتن می‌رود.

مامان‌ها بیان می‌کند به دنبال نصیحت‌گری و شعارزدگی نیست و حضور کارشناسان و بیانات آنان را صرفا تکمیل‌گر صحبت‌های مادران عنوان می‌کند تا فاصله خود را از تکرار‌مکررات و همچنین فضای برنامه‌های دیگر با سوژه‌های مشابه که تا‌کنون روی آنتن رفته‌اند، حفظ کند.