ایران معمولا به شندرغاز پولی که از اسپانسرها میگیرد بسنده میکند و تمام امیدش به همان پاداشی است که فیفا و AFC میپردازند که اگر آن هم نبود، صعودشان با حذفشان توفیری نداشت. کمتر از سه ماه دیگر رقابتهای جامجهانی در کشور قطر برگزار میشود.
در خاورمیانه پول ریخته و هر کشور، بنا به فعالیت خود در حوزه مارکتینگ از این اقیانوس بیکرانه سهمی میبرد. درآمد آنها در بازار پرسود فوتبال به قدری زیاد است که پاداش فیفا و کنفدراسیونهای قارهشان در مقابلش هیچ به حساب میآید.
سادهترین راه درآمد فدراسیونها در فوتبال، امضای قرارداد با کمپانیهای فروش البسه ورزشی و همینطور اسپانسرهاست؛ نعمتی که فدراسیون ایران از آن محروم است اما به چه دلیل؟
جهان؟ ایران؟
چطور میشود تیمی به جامجهانی صعود کند و در راه جذب اسپانسر ناموفق باشد؟! اصلا چنین چیزی ممکن است؟ با صعود به جامجهانی، فوتبال در کشورها رونق بیشتری پیدا میکند و اسپانسرها آن را پلی برای حضور در عرصه جهانی میدانند. بنابراین حاضرند انواع و اقسام امتیازها را بدهند تا با تیمهای صعود کننده قرارداد امضا کنند.
چندی قبل وقتی این سوال را از احسان اصولی عضو هیات رئیسه پرسیدیم که چرا فدراسیون ایران نتوانسته در چنین شرایطی اسپانسر جذب کند، گفت: «ما به دنبال قراردادی هستیم که عمری باشد. یعنی تا سالهای سال برای فوتبال پول بیاورد. صحبتهایی کردهایم و احتمالا با شرکتی قرارداد میبندیم که در کار پیش بینی فوتبال هم فعالیت میکند. همینطور فوتبال فانتزی را خواهیم داشت که طرفداران تیم محبوب خود را انتخاب کنند و در یک مسابقه بزرگ حاضر باشند. مذاکره کرده ایم و این درآمد کلانی برای فدراسیون خواهد داشت!»
تا امروز کسی یک ریال از این درآمد را در فوتبال ندیده است. احساناصولی هم که به شدت تحت فشار بود مجبور شد چندی قبل از کمیته بازاریابی فدراسیون استعفا دهد! حالا سهم تیم صعود کننده به جام جهانی، از اسپانسرها هیچ است. راه حل دوم جذب منابع مالی برای تیمها امضای قرارداد با کمپانیهای تامین البسه است. بگذارید نگاهی به وضعیت درآمد تیمها در رقابتها بیاندازیم:
تیم ملی آلمان تا پایان جامجهانی قطر با آدیداس قرارداد دارد. آنها سال ۲۰۱۵، ۵۰ میلیون یورو از این کمپانی گرفتند. هر سال درصدی روی این رقم اضافه میشود. آلمان همین حالا ۱۰۰میلیونیورو از آدیداس دریافت کند.
فرانسه از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۶ با نایکی قرارداد بسته است. آنها سال اول ۴۵ میلیون یورو دریافت کردند و تا پایان قرارداد سالانه درصدی به قراردادشان اضافه میشود.
انگلیس تا سال ۲۰۳۰ با نایکی قرارداد بسته. سال اول ۳۹میلیون یورو دریافت کرد و هر سال درصدی روی قرارداد میآید.
تیم ملی برزیل سال ۲۰۱۸ رقم ۳۰.۷ میلیون یورو از نایکی دریافت کرد. همان سال قرارداد تمام شد و قرارداد جدیدی امضا کردند. هنوز رقم قرارداد جدید افشا نشده ولی میگویند یک رکورد تاریخی است!
اسپانیا از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۶ با آدیداس قرارداد بسته. سال اول ۴۰ میلیون یورو از این کمپانی دریافت کردند و قرار بوده هر سال درصدی روی این رقم بیاید. بعید به نظر میرسد برای جام جهانی زیر ۹۰ میلیون یورو از آدیداس بگیرند.
آمریکا رقیب ایران از سال ۹۸ نایکی میپوشد. آنها با احترام به تولید داخلشان، حدود ۲۰ میلیون یورو از این کمپانی دریافت میکنند.
درآمد ایران؛ صفر!
در جام جهانی پیش رو کمپانیهای بزرگ رقابت جذابی با هم دارند. پوما با تیمهای مراکش، سنگال، اروگوئه، غنا، صربستان و سوئیس قرارداد دارد. اسپانسر البسه دانمارک هومل است. ماراتون هم با اکوادور همکاری میکند. تونس با کاپا قرارداد دارد.
کامرون هم با ال کاپ اسپورتیف. نایک با تیمهای لهستان، پرتغال، عربستان، کره جنوبی، کانادا، آمریکا، برزیل، قطر، هلند، انگلیس، کرواسی و فرانسه وارد مسابقات میشود. آدیداس هم با اسپانیا، بلژیک، ژاپن، مکزیک و آرژانتین همکاری میکند. ایران هم با مجید قرارد بسته است.
اینکه فدراسیون با یک برند ایرانی پا به مسابقات میگذارد، اتفاق خوبی است. حمایت از تولید داخل همواره مورد تاکید تمام مسئولان بوده اما آیا فدراسیون نباید از این همکاری درآمدی داشته باشد تا صرف توسعه فوتبال کند؟ تمام کمپانیها در قبال همکاری با فدراسیونها علاوه بر تامین البسه مورد نیاز، پولهای کلانی میپردازند ولی فدراسیون فوتبال فقط از مجید لباس میگیرد و دستش در جیب دولت و مجلس است!
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد