بسیاری از ما بر این باوریم که برند شدن کسب و کارمان به طور مستقیم بر موفقیت تجاری و نیز افزایش درآمد و سودآوری آن تاثیرگذار است؛ بنابراین، زمانی که به مشاور برندسازی یا تبلیغات مراجعه میکنیم دغدغه خود را این گونه بیان میکنیم که ما میخواهیم برند شویم! اما ممکن است هر یک از ما تعابیر خاص خود را از فرایند برندسازی یا برندینگ داشته یا انتظاراتی نابجا از آن داشته باشیم.
در این نوشتار قصد داریم تا به سادگی توضیح دهیم که منظور از برند و برندسازی چیست، چه مزایایی دارد و چگونه میتوانیم کسب و کار خود را در صنعت در حال فعالیتش به برندی موفق تبدیل کنیم.
برند را در تعریفی میتوان هرگونه نام، نشانه یا علامتی دانست که بتواند محصولات یا خدمات ما یا به صورت کلی کسب و کار ما را از محصولات و کسب و کار دیگران مجزا و قابل تشخیص کند. پس با این تعریف ساده، هر اسم، مارک یا علامتی خاص را میتوان برند دانست و در نتیجه هر محصولی برای خودش میتواند برند باشد. از این روست که مدیران و کارآفرینان در اولین قدم برای ایجاد یا راه اندازی کسب و کارشان سعی میکنند نامی خاص و متمایز ارائه و برای آن نام، لوگو یا علامتی تجاری با رنگ یا نوشتاری خاص طراحی کنند. اما با رشد و توسعه کسب و کارها و ورود محصولات و خدمات فراوانی که بسیار شبیه به یکدیگر هستند، کارآفرینان و صاحبان مشاغل دریافتهاند که دیگر داشتن نام و علامتی از کسب و کارشان، از آنها برندی خاص و جذاب نمیسازد و اصلا به چشم مشتریانشان نخواهند آمد؛ ازاینرو، آنها با توسل به مشاوران بازاریابی و تبلیغات، تلاش میکنند تا فرایندی بنام برندسازی را در کسبوکارشان به کار گیرند.
برندسازی را میتوان فرایندی دانست که در آن یک نام تجاری، موقعیت متمایزی را در بازار پیدا کرده و میداند که چگونه و چطور خود را به مشتریان بالقوهاش معرفی کند و آنها را به سوی خود بکشاند. به عبارت دیگر در فرایند برندسازی، هویت یک برند شامل ارزش ها، کانسپت، وعده، پیام، شخصیت و لحن برند طراحی میشود تا مخاطبان بتوانند به مثابه یک انسان با برند مواجه شده و به او اعتماد کنند و حتی برای برند، ارزش ویژهای نیز در ذهنشان قائل شوند.
برند شدن در یک صنعت یا بازار مزایای فراوانی دارد، اما سه مزیت مهم آن عبارتند از:
مصرفکنندگان و مشتریان بالقوه یک کسب و کار ترجیح میدهند تا در هنگام خرید محصولات یا دریافت خدمات موردنیازشان به سراغ برندهایی بروند که برای آنها آشناتر هستند. زیرا اعتبار و کیفیت یک برند در بلندمدت به آنها ثابت شده است و اعتماد به برند، باعث میشود تا مصرف کنندگان هزینههای مربوط به جستوجو و اطمینان از خرید خود را کاهش دهند. بنابراین برندها به مصرف کنندگان و مشتریان کمک میکنند تا راحتتر درباره خرید محصول یا دریافت خدمتی خاص تصمیم گیری کرده و دست به انتخاب بزنند.
هرقدر هم سودجویان بتوانند محصولات و خدمات یک شرکت را کپی کنند و عین آن را به مشتریانشان ارائه کنند اما نمیتوانند هویت یک برند را کپی کنند. زیرا ارزشها و هویت یک برند که از بینش و فرهنگ یک شرکت یا کسب و کار نشات میگیرد را نمیتوان به آسانی کپی نمود و از آن خود کرد. بنابراین تمرکز بر روی برندینگ، سرمایه گذاری است که هیچ گاه به هدر نمیرود و تمام مزایای آن تنها معطوف به همان کسب و کار خواهد بود.
برندینگ یا برندسازی نیازمند صرف انرژی، زمان و بودجه است و هدف نهایی آن، این است که بتواند بر روی سودآوری کسب و کار موثر باشد. در این راستا، مفهوم ارزش ویژه برند، اشاره مستقیم به ارزش مالی یک برند دارد که حتی میتواند در محاسبات مربوط به درآمد و برآورد سود و زیان یک کسب و کار، ملاک تصمیم گیری و ارزیابی ارزش یک کسب و کار قرار گیرد. مشتریان هم امروز میدانند که باید بابت به دست آوردن محصولی برند که نشان از اعتبار، کیفیت پرستیژ و ارزش آن برند است، پولی بیش از محصولات ناآشنا بپردازند.
حال که با مزایای برندسازی آشنا شدیم، برای اینکه بتوانیم برندهایی معتبر و قوی در بازار و صنعت در حال فعالیتمان ایجاد کنیم، باید به چند نکته اساسی نیز دقت کنیم.
فلسفه وجودی برند و برندسازی، تمایز است به عبارت دیگر تا زمانی که مشتریان نتوانند میان برند شما و دیگران تمایز قائل شوند، شما یک برند قوی برای کسب و کارتان ایجاد نکردهاید. بنابراین سعی کنید تمایز را نه تنها در عناصر هویت بصری مثل رنگ، فونت سازمانی یا سایر تداعیگرهای برند خود بلکه این تمایز را در ارزشها و وعده پیشنهادی برند خود به مصرف کنندگان را نیز لحاظ کنید.
هر چیزی که مربوط به برند و کسب و کار شما میشود از بسته بندی گرفته تا تولید محتوا در شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام، همه و همه باید یکپارچه و مبتنی بر تداعیگرها و ارزش های برندتان باشد. این یکپارچگی هم باید معطوف به معرفی و ترویج برند برای مصرف کنندگان و مشتریانتان باشد که ما آن را برندسازی بیرونی مینامیم و هم باید در فرهنگ و ساختار سازمانی کسب و کارتان، جاری و ساری باشد که ما آن را برندسازی داخلی نامگذاری کردهایم.
امروزه جوامع انسانی آگاهتر از گذشته هستند و وجود کسب و کارهایی را که تنها منافع مادی خود را دنبال می کنند را زیر سوال میبرند. مدیران کسب و کارها هم نیز با آگاهی از این موضوع به دنبال ایجاد ارزشهایی اجتماعی هستند که به واسطه ارائه محصولات و خدماتشان میتوانند زندگی انسانها را غنیتر کنند. بنابراین رصد و تحقق ارزشهای والای انسانی نیز باید در برندسازی یک شرکت یا کسب و کار مدنظر قرار گیرد تا بتواند توجه جوامع را به خود معطوف کرده و وفاداری آنها را طلب نماید.
اعتبار و ارزش یک برند در طول زمان اتفاق میافتد و هر لحظه ممکن است تا اعتبار آن با انتشار محتوایی نامطلوب در اینترنت به خطر بیفتد. لذا برای مدیریت برند در کسب و کارتان نیز مانند برنامه تولید یا برنامه فروش، به برنامهها و راهبردهای برند به صورت مدونی نیاز دارید تا با تعریف اهداف و شاخصهایی از پیش تعیین شده، بتوانید اثربخشی برنامه رشد و توسعه برند خود را رصد و ارزیابی نمایید. در این خصوص میتوانید با برگزاری کمپین های برندینگ یا برندسازی در کنار کمپین های تبلیغاتی، برندتان را با سرعت بیشتری رو به جلو هدایت کنید.
برندسازی، فعالیتی نیست که یک شبه اتفاق بیفتد؛ شاید بتوانید با برگزاری کمپین های برندینگ و تبلیغاتی ظرف چند روز نام و آوازه خود را به گوش دیگران برسانید اما بدانید که پس از اینکه سرمایه هنگفتنی را صرف آن کردهاید، باز نمیتوانید بگویید که به برندی تمام عیار تبدیل شدهاید و هر چند وقت یک بار از خودتان خواهید پرسید که پس از این کمپین چه کنیم. اگر میخواهید برای برندتان برنامه داشته باشید و به صورت اصولی به مدیریت برند خود بپردازید، بهتر است از متخصصان و مشاوران برندسازی یا برندینگ کمک بگیرید. دکتر آرین عظیمی از مشاوران برجسته برندسازی است که ضمن داشتن تحصیلات برجسته و تجربه کافی در زمینه مشاور تبلیغات و برندینگ، مشاوره بازاریابی و تبلیغات و مشاوره کارآفرینی میتواند به شما در تبدیل کردن محصولات یا کسب و کارتان به برندی موفق کمک کند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد