تولید از ایران، ادعا از ترکیه

برخی رسانه‌های خارجی از‌جمله خبرگزاری آناتولی برای صادرات مبل ترک به ایران مانور خبری داده‌اند و مدعی شده‌اند: صادرات مبلمان، کاغذ و محصولات جنگلی ترکیه به ایران در سه‌ماهه ابتدایی ۱۴۰۱ با افزایش حدود ۵۰‌درصدی به ۸۴.۴میلیون دلار افزایش یافته است. آناتولی مدعی است ایران در میان ۱۰ مقصد اول صادراتی ترکیه در مبلمان، کاغذ و محصولات جنگلی قرار دارد. گرچه رسانه‌های ترک حجم صادرات مبل کامل را به ایران اعلام نکرده‌اند و فقط به دسته‌بندی کلی مبلمان، کاغذ و محصولات جنگلی اکتفا کرده‌اند، در نتیجه در مورد حجم واردات مبل کامل ترکیه به ایران ابهام وجود دارد.

از نیمه‌های دهه ۹۰ واردات مبل و لوازم ساخت آن به داخل ممنوع شد. هدف این بود که صنایعی که توان تولید در داخل را دارند، مورد حمایت قرار گیرند و از طرفی تخصیص ارز برای کالاهای لوکس ممنوع شود؛ حتی ورود پارچه‌های مبلی هم با سختگیری مواجه شد. با این‌که حدود دو سال پیش واردات پارچه مبل هم ممنوع شد اما آمارها نشان می‌دهد این کالا همچنان وارد می‌شود و سال گذشته هم رکورد جدیدی در این زمینه به ثبت رسید.

واردات از طریق نمایندگی
با وجود ممنوعیت‌های موجود، یک شرکت مطرح ترکیه‌ای که مبلمان لوکس تولید می‌کند، در ایران نمایندگی دارد و تعدادی فروشگاه هم به نام نمایندگی این شرکت فعالیت می‌کنند؛ حتی فروشگاه اینترنتی هم در حال عرضه برندهای ترک تحت نام این برند مطرح است. این فروشگاه وعده حمل‌و‌نقل سریع و ضمانت برای اعتبار محصول را می‌دهد. قیمت مبل ترک در ایران، چند برابر قیمت نمونه‌های ایرانی است. برای مثال یک ست ۸‌نفره شامل دو عدد کاناپه ۳ نفره و دو عدد کاناپه تک‌نفره در حدود ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد؛ در صورتی که نمونه‌های ایرانی با قیمت ۳۰ تا ۶۰ میلیون تومان به‌وفور در بازارهای تخصصی مبل به چشم می‌خورد. در هر حال اگر بنا بر ممنوعیت باشد، نباید فروشگاه‌های آنلاین یا نمایندگی برای واردات این محصولات برند ترک وجود داشته باشد. ضمن این‌که برخی سودجویان، مبلمان ایرانی را به نام مبل ترکیه می‌فروشند در حالی که این اسامی فقط در طراحی کارایی دارد. به عنوان مثال کلاف روس یا پارچه ترک طرح آن کشور است و لزوما وارداتی انجام نمی‌شود.

واردات مبلمان ممنوع است
مهرداد سعادت‌دهقان، رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه، در پاسخ به این پرسش که آیا برند مطرح تولید مبلمان ترک به ایران واردات انجام می‌دهد یا خیر به جام‌جم گفت: «همان‌طور که بارها منابع مختلف اعلام کرده‌اند، واردات مبل از ترکیه یا هر کشور دیگری ممنوع است، البته پارچه مبل به صورت رسمی وارد می‌شود. برندهای لوکس و مطرح ترک هم شاید محل تولید و نمایندگی در ایران ایجاد کرده باشند. در حوزه پوشاک، ترکیه جزو حوزه‌هایی است که بیشترین مروادات را با آن کشور داریم.» وی افزود: «تولیدکنندگان ترک در ایران مجوز تولید گرفته‌اند و حضور هم دارند، البته باید ۷۰‌درصد تولید را در داخل انجام دهند که این کار موجب پر شدن ظرفیت‌های خالی تولید و سبب اشتغال بالا می‌شود. در مورد مبل هم شاید برند فعال در ایران ثبت شده و تعهد تولید دارد. اگر سایت‌هایی هم باشند که به اسم آن برند در حال عرضه کالاهای ترک هستند، مردم باید مراقب باشند پولی به آنها ندهند، چرا که از این نوع سایت‌ها کم سراغ نداریم که بعد از دریافت پول بعد از مدتی این سایت‌ها جمع می‌شوند. ما بارها گفته‌ایم که ایران بهشت برندهای ترک است؛ یعنی می‌توانند در ایران سرمایه‌گذاری و تولید انجام دهند؛ استقبال هم می‌کنیم. اگر آن برند ترک در ایران نمایندگی مبلمان دارد و محصولات خود را به صورت رسمی عرضه می‌کند، حتما در ایران نمایندگی تولیدی هم دارد اما در مورد واردات چنین چیزی نیست مگر این‌که غیررسمی باشد که صحبتش را نمی‌کنیم. سؤالش را هم از ما نپرسید که بد آموزی دارد!»

ظرفیت تولید و صادرات
با وجود این‌که رئیس اتاق ایران و ترکیه، احتمال می‌دهد این برند ترک در ایران کارخانه تولید مبلمان داشته باشد اما نمی‌توان نشانی از این شرکت تولیدی زیر نام برند اصلی آن که در ترکیه ثبت شده، پیدا کرد. درمورد سایر برندهای ترک تولید مبل هم چنین وضعیتی وجود دارد. در واقع، به نظر می‌رسد آنچه سعادت در مورد تولید پوشاک ترک در ایران توضیح داده در مورد مبلمان صحت نداشته باشد. این در شرایطی است که ایران مبلمان خود را به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از‌جمله به قطر، امارات، عمان، عراق و سایر همسایگان صادر می‌کند. به‌طور مثال از حوالی اسفند ۱۴۰۰ تا حوالی آذر ۱۴۰۱ حجم صادرات ایران به ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسید اما طبق اعلام دست‌اندرکاران بازار، گردش مالی مبلمان به هشت میلیارد دلار می‌رسد، البته ایران با مشکل تقاضا در داخل مواجه است.
علیرضا عباسی، رئیس اتحادیه درودگران و مبل‌سازان، با اشاره به همین موضوع به جام‌جم گفت: «تقریبا ۶۰‌درصد تولیدکنندگان تهران در رکود به‌سر می‌برند. مردم برای خرید جهیزیه مراجعه می‌کنند که مقدارش کم است. اگر اجناس خارجی هم باشد به این دلیل است که نمایندگی فروش دارند. گرچه برندهای ترک به‌‌دلیل هزینه‌های بالای اجاره شعبه و هزینه‌های دیگر هنوز نتوانستند جای پایی را برای خود باز کنند اما در مجموع ۹۵‌درصد مبلمان عرضه شده در بازار داخلی هستند، البته پارچه مبل برای «مبلمان سنگین» وارد می‌شود، چرا که ایران ظرفیت تولید این‌گونه پارچه‌ها را ندارد.»