سه منطقه پروازی به طور موقت روی ترافیک غیرنظامی بسته میشود و احتمالا پروازهای عادی با تاخیر روبهرو خواهندشد. اما سؤال اصلی اینجاست آیا برگزاری این رزمایش، آن هم در بحبوحه جنگ اوکراین، تلاشی برای اثبات بازدارندگی هوایی ناتو است یا تلاش برای نمایش اتحادی ادعایی که عملا وجود خارجی ندارد؟! در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمیتوان آنها را نادیده انگاشت. فراتر از آن، ضدحمله اوکراین علیه روسیه نیز طی روزهای اخیر با شکست مواجه شدهاست. تجهیزاتی که ناتو در اختیار اوکراین قرار داده، منتهی به نتیجهای معکوس در میدان نبرد شده و اتفاقا، هزینههای ارتش اوکراین را افزایش دادهاست!
حدود ۱۵ ماه از جنگ روسیه و اوکراین میگذرد و با پایان بهار، این دومین تابستانی خواهدبود که دو کشور با هم در حال جنگ هستند. تحلیلگران میگویند مسکو سطح سلاحها و مهارتهای خود را بهبود بخشیدهاست. حالا سربازان اوکراینی در حال بررسی تاکتیکهای دفاعی جدید روسیه هستند؛ تاکتیکهایی که مهار و کنترل آنها سختتر از هر زمان دیگری به نظر میرسد. زلنسکی به شدت بابت وعدههای دروغین اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درباره پیوستن این کشور به ناتو عصبانی و مستأصل به نظر میآید. فراتر از آن، بسیاری از تصورات غربگرایان اوکراینی از جمله ایجاد منطفه پرواز ممنوع بر فراز کییف در صورت وقوع جنگ تحقق نیافتهاست و برخی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی نسبت به هزینههای هنگفت ناشی از فرسایشی شدن نبرد اوکراین ابراز نارضایتی میکنند. در چنین شرایطی زلنسکی بیش از هر زمان دیگری بابت بازی در زمینغرب احساس سرخوردگی میکند.
زلنسکی یک بازنده است
با وجود این، وی آلترناتیوی در مقابل خود نمیبیند و صرفا با هزینههای یک انتخاب نادرست، پرهزینه و البته جبرانناپذیر در عرصه امنیتی و سیاست خارجی خود مواجه است. زلنسکی اکنون خود را محکوم میداند که به این بازی دوسر باخت ادامه دهد. در چنین شرایطی، او از سویی قدرت عتاب علنی و آشکار مقامهای آمریکایی و اروپایی(را به دلیل بدعهدیهای آنها در قبال متحدان غرب در اوکراین) ندارد و از سوی دیگر نمیتواند خشم خود را بابت واقعیتهای شرق اوکراین و نظام بینالملل کتمان کند. در چنین شرایطی نباید از زلنسکی به عنوان رئیسجمهور و سیاستمداری عادی یاد کرد. روسیه خط دفاعی بسیار مستحکمی به امتداد هزار کیلومتر ساختهاست، سلاحهای الکترونیکی خود را برای از بین بردن پهپادهای جنگی اوکراین تقویت کرده و هواپیماهای جنگی خود را به بمبهای سنگین از زرادخانه عظیم دوران جنگ سرد با قابلیت هدفگیری دقیق مجهز کردهاست بدون اینکه این هواپیماها در معرض خطر قرار بگیرند. تغییر تاکتیکهای روسیه به همراه افزایش تعداد نیروها و بهبود تسلیحات میتواند هر نوع موفقیت میدانی را در آینده برای اوکراین دشوار نماید و همچنین امکان دارد این جنگ به نبردی فرسایشی و طولانی تبدیل شود.
شرایط میدان به ضرر ناتو است
انفجار سد کاخوفکا در جنوب اوکراین در هفته گذشته یکی از تازهترین تحولات این جنگ بود، هرچند دو طرف یکدیگر را مقصر این فاجعه اعلام میکنند. همزمان، نیروهای اوکراینی مجموعهای از حملات را در چند بخش از جبهه انجام دادهاند که تاکنون در برابر دفاع چند لایه روسیه، دستاوردهایی حاشیهای داشتهاست. در چنین شرایطی زلنسکی روی به گفتار درمانی کاذبی آورده که عملا نمیتواند فایدهای برای وی به همراه داشتهباشد. وی در تازهترین اظهاراتش مدعی شده اقدامات ضد تهاجمی و دفاعی علیه نیروهای روسی در حال انجام است و تاکید کرد در مورد موفقیت آن خوشبین است. هرچند مقامات اوکراینی زمان آغاز این ضد حمله تمامعیار را اعلام نکردند اما روز گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه گفت که این حمله انجام شده اما اوکراین نتوانست پیشرفتی داشتهباشد و خسارات «قابل توجه» را متحمل شدهاست. فراتر از آن، برخلاف ادعای زلنسکی، شواهد میدانی و محاسبات نظامی بازیگران غربی، جایی برای اثبات خوشبینی کاذب رئیسجمهور اوکراین در این میدان نداشتهاست. سر ریچارد بارونز، یک ژنرال اذعان کردهاست که روسیه به طور فزایندهای از زرادخانههای جنگ سرد خود استفاده میکند و تانکهای مربوط به دهه ۱۹۵۰ را برای جبران خسارات گسترده و اولیه خود مستقر میکند، چنین سلاحهای قدیمی هنوز هم میتواند عملکرد خوبی داشتهباشد. به گفته این تحلیلگر، روسها بمبهای خود را مدرن کردهاند، آنها بمبهای ۵۰۰ کیلوگرمی را به ماژول جیپیاس تجهیز کردهاند، این بمبها خسارات زیادی به جا میگذارند. در چنین شرایطی به نظر میرسد تحریکات صورت گرفته از سوی ناتو برای استمرار نبرد در اوکراین، نتیجهای جز تسریع حرکت کییف به سوی شکست و ناکامی به همراه نداشتهباشد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد