مرگ می‌راند

در ۱۰سال گذشته ۴۰۰ هزار نفر جان عزیزشان را در این جاده‌ها از دست داده‌اند و عموم سیاست‌های به کاررفته در مهار آن به جایی نرسیده است که مولفه‌های موثر در این اتفاقات یکی دوتا نیست و باید یک اراده جمعی در مهار آن به کار بسته شود؛ از افزایش کیفی خودروهای داخلی گرفته تا تغییر فرهنگ رانندگی و ساماندهی جاده‌های کشور. بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی کشور، تعداد موارد مرگ حوادث رانندگی در سال‌۸۴ در ایران ۲۷ هزار و ۷۵۵ نفر بود؛ آماری که زنگ هشدار را در دهه ۸۰ به صدا درآورد. دولت برای کاهش این تعداد مرگ برنامه‌های مختلفی را اجرا کرد. اجباری‌کردن کمربند ایمنی، کاهش حد مجاز سرعت خودروها، افزایش نظارت و کنترل پلیس و اجرای برخی برنامه‌های آموزشی مانند «سیا ساکتی» از جمله این اقدامات بود. به این ترتیب روند مرگ‌های تصادفات رانندگی به مدت حدود یک دهه کاهشی شد و به حدود ۱۶ هزار مرگ در سال رسید. اما بعد از آن روندی ثابت و حتی گاه افزایشی پیدا کرد به طوری که سال ۱۴۰۱ با ۱۶.۲درصد رشد نسبت به سال ۱۴۰۰ به ۱۹ هزار و ۲۳۷ نفر رسید. بر اساس اعلام پلیس راهور، حدود ۵۱ درصد فوتی‌های تصادفات رانندگی در جا می‌میرند. ۶درصد حین انتقال به بیمارستان و ۴۳ درصد نیز در مراکز درمانی جان خود را از دست می‌دهند. به گفته پلیس از این ۴۳درصد، حدود ۶۰‌درصد به دلیل خونریزی داخلی و مغزی بعد از ترخیص از بیمارستان فوت می‌شوند؛ به طوری که اصلا بیمارستان متوجه نمی‌شود. پلیس راهور اعلام کرده است ؛ ۴۹ درصد تصادفات منجر به فوت ناشی از بی‌توجهی به جلو و ۱۰درصد به علت تغییر ناگهانی مسیر است. بر این اساس، ۸۰ درصد تصادفات به دلیل چهار عامل سرعت و سبقت غیرمجاز، خستگی، خواب‌آلودگی و بی‌توجهی به جلو در رانندگی است. ۶۳ درصد تصادفات در ۳۰ کیلومتری شهرها رخ می‌دهد و رفتارهای غلط ترافیکی عامل بروز این حوادث است. در همه این سال‌ها اما کمتر کسی به میزان مصدومان تصادفات اشاره کرده است. جدا از مرگ سالانه حدود ۱۹ هزار نفر که به سوگ و عزای هزاران خانواده منجر شده و خانواده‌های بسیاری را یتیم و بدون نان‌آور کرده است. توجه به آمار مصدومان این حوادث نیز بسیار تاثر برانگیز است. داده‌های سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد از سال ۸۴ تا ۱۴۰۱ در مجموع پنج میلیون و ۵۲۵ هزار و ۸۶۰ نفر در تصادفات رانندگی مصدوم شده‌اند. این آمار البته احتمالا موارد مصدومیت‌های شدید است که به تشکیل پرونده در سازمان پزشکی قانونی و پیگیری‌های قضایی ختم شده است و احتمالا قله کوه یخی است که تصادفات جرحی کوچک را که هر روز در کوچه و خیابان شهرها رخ می‌دهد، نشان نمی‌دهد. آمارهای موجود نشان می‌دهد که تصادفات رانندگی هر سال حدود ۷ درصد تولید ناخالص ملی را می‌بلعد و هر سال ۹ تا ۱۱ درصد از بودجه کل کشور یعنی ۳۵ هزار میلیارد تومان به عنوان خسارت شخص ثالث پرداخت می‌شود. سالانه ۷۰۰۰ میلیارد تومان خرج درمان مجروحان تصادفات می‌شود که باید به آن ۷ درصد خسارت معادل تولید ناخالص داخلی اضافه شود. این تازه خسارت مادی قابل محاسبه تصادفات رانندگی است. خسارت‌های غیرمادی و معنوی این حوادث مانند افسردگی و عزای بازماندگان، یتیم‌شدن خانواده‌ها، از دست‌دادن نان‌آور و خسارت‌هایی که از بین‌رفتن نیروهای جوان و مولد به اقتصاد کشور وارد می‌کند، در هیچ سازمان یا نهادی در کشور محاسبه نشده است و اصلا هیچ سازمانی برای محاسبه این خسارات و پیشگیری و کاهش آنها نداریم.

نمودار فراوانی مصدومان تصادفات رانندگی در ایران
۱۳۸۴ ۲۷۴۲۵۷
۱۳۸۵ ۲۷۶۷۶۲
۱۳۸۶ ۲۴۵۴۱۸
۱۳۸۷ ۲۷۲۸۷۷
۱۳۸۸ ۲۹۵۱۷۹
۱۳۸۹ ۲۷۵۰۹۳
۱۳۹۰ ۲۹۷۵۵۷
۱۳۹۱ ۳۱۸۸۰۲
۱۳۹۲ ۳۱۵۷۱۹
۱۳۹۳ ۳۰۴۴۸۵
۱۳۹۴ ۳۱۳۰۱۷
۱۳۹۵ ۳۳۳۰۷۱
۱۳۹۶ ۳۲۵۹۹۵
۱۳۹۷ ۳۶۷۴۵۱
۱۳۹۸ ۳۴۷۳۰۷
۱۳۹۹ ۲۷۶۷۷۱
۱۴۰۰ ۳۱۷۱۲۰
۱۴۰۱ ۳۶۹۲۷۹