اما با وجود تمام تلاش آمریکا و متحدانش، شرایط جنگ اوکراین مطابق میل غربیها پیش نمیرود و کییف با وجود جذب سلاحهای فراوان از کشورهای عضو ناتو نتوانسته در جبهه جنگ با روسیه، پیروزی چشمگیری کسب کند. در چنین شرایطی کاخ سفید روز جمعه رسما اعلام کرد که با تحویل بمبهای خوشهای به اوکراین موافقت کرده است.
بمب های خوشهای در دایره سلاحهای کشتارجمعی قرار میگیرد و بسیاری از کشورها استفاده از این سلاحها را در سیستم نظامی و دفاعی خود ممنوع کردهاند و در عرصه بینالمللی هم کنوانسیونهایی برای ممنوعیت استفاده از اینگونه سلاحها به تصویب و امضای کشورها رسیده است.
در چنین شرایطی اگر کشوری از این تسلیحات استفاده کند مشمول قوانین و مقررات استفاده از سلاحهای کشتارجمعی میشود. گرچه آمریکا، پیمان ممنوعیت بمبهای خوشهای را امضا نکرده اما استفاده از این تسلیحات با قوانین سازمان ملل و همچنین با قوانین شورای امنیت مغایرت دارد.
تحلیلگران مسائل جنگ اوکراین میگویند یکی از دلایلی که آمریکا تصمیم گرفت با ارسال این بمبها به اوکراین موافقت کند این است که شرایط در میدان جنگ بههیچ عنوان به نفع اوکراین نیست.اقدام آمریکا در ارسال بمبهای خوشهای برای اوکراین این پیام مهم را دارد که واشنگتن در جنگ اوکراین به بنبست و شکست رسیده و با دستزدن به چنین اقدام جنایتکارانهای میخواهد به هر قیمتی که شده شرایط جنگ را تغییر دهد.
اما این اقدام آمریکا نه تنها به نتیجه مورد دلخواه آنها ختم نخواهد شد و تاثیری در پایان سریعتر جنگ نخواهد داشت که به افزایش خونریزی و کشتار میانجامد و جنگ اوکراین را به یک جنگ طولانی سوق میدهد که قابلیت تبدیل شدن به یک جنگ جهانی را خواهد داشت و میتواند دامن همه کشورهای جهان را بگیرد.
البته اوکراینیها مدعی هستند بهصورت محدود از این سلاحها استفاده خواهند کرد اما تجربه این چند ماه نشان داده که به وعدههای کییف نمیتوان چندان اعتنا کرد. اوکراینیها تا الان نشان دادهاند که در جنگ، اصول اخلاقی و قوانین جنگی را رعایت نمیکنند و بارها شاهد بودیم جنایاتی را مرتکب شدهاند که شبیه حرکتهای داعش و گروههای تروریستی است بنابراین طبیعتا نمیتوان انتظار داشت وعدههای اوکراین عملیاتی شود و فقط از بمبهای خوشهای در حمله به مراکز نظامی و در خارج از سرزمینهای تحتحاکمیت روسیه استفاده کند. همین مسأله باعث خواهد شد بمبهای خوشهای ارسالی از آمریکا برای اوکراین، بسیاری از مردم بیگناه و غیرنظامی را دربر بگیرد.
در چنین شرایطی همه کشورهای آزاد باید اقدام آمریکا را مورد تقبیح و اعتراض قرار دهند و با استفاده از ابزارهای در اختیار مانع از تداوم چنین حرکاتی از سوی واشنگتن شوند.
اگر این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل کشیده شود به احتمال زیاد طرفداران روسیه نسبت به این مسأله واکنش جدی نشان میدهند. البته آمریکا نیز از نفوذ بالایی در شورای امنیت سازمان ملل برخوردار است اما تفاوت این ماجرا با همیشه این است که طرفداران آمریکا امکان دفاع از این اقدام واشنگتن را ندارند زیرا بسیاری از آنها امضاکننده کنوانسیون منع استفاده از سلاحهای کشتارجمعی و بمبهای خوشهای هستند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد