پنچری مدیریت در بازار لاستیک

تولید‌کنندگان خواستار افزایش قیمت هستند و وزارت صمت به هر درخواست آنها پاسخ مثبت نمی‌دهد. اختلاف تولید‌کنندگان لاستیک خودروهای سواری با بخش اجرایی و قیمت‌گذار دولت باعث شده مصرف‌کنندگان نهایی زیان بییند. در ادامه گزارش به دلایل افزایش قیمت لاستیک در بازار اشاره کردیم .

مشاهدات میدانی خبرنگار جام‌‌جم از بازار، حکایت از افزایش خودسرانه ۲۵ تا ۳۰‌درصدی قیمت لاستیک دارد، علاوه بر این اقدام در لحظه نگارش این گزارش سایت‌های تولیدکنندگان بزرگ مانند بارز، ایران تایر روند فروش لاستیک‌های دولتی را متوقف کردند و امکان خرید یا ثبت‌نام برای دریافت این سهمیه وجود ندارد. این تصمیم هماهنگ از سوی تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان شائبه توقف عرضه را به منظور به کرسی نشاندن افزایش قیمت پیشنهادی خود را به‌وجود آورده است.
 
نقش تنظیم‌گری بازار 
 سال گذشته انجمن تولیدکنندگان تایر درخواست افزایش دوباره قیمت را به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان تحویل داد اما این سازمان درخواست انجمن را رد کرد. سخنگوی انجمن تولیدکنندگان نیز ضمن اعلام این‌که سود تولیدکنندگان به کمتر از ۳درصد رسیده، هشدار داد با این روند قیمت‌گذاری میزان تولید کاهش خواهد یافت. یکی از تکنیک‌های مورد استفاده بخش‌های تولیدی که قیمت آنها توسط ستاد تنظیم بازار مشخص می‌شود، کاهش عرضه است که معمولا نیز با کاهش عرضه این سازمان حمایت از مصرف‌کننده را مجاب خواهد کرد که قیمت‌ها را بالا ببرند به نظر می‌رسد بازار لاستیک این روزها دچار این تکنیک نخ‌نما شده و بسیاری از تولیدکنندگان منتظر اصلاح قیمت و عرضه تولیدات خود به بازار هستند. البته باید اذعان کرد در شرایطی که اقتصاد کشور دچار تورم است و هزینه‌های تولید نیز افزایش یافته، تولیدکنندگان لاستیک مانند هر صنف دیگر ناچار به افزایش قیمت خواهند بود اما این روند که باعث سرگردانی خریداران خواهد شد، نمی‌تواند الگوی مناسبی برای تنظیم بازار باشد. روز گذشته برخی سایت‌ها قیمت جدید لاستیک را اعلام کردند که پیگیری خبرنگار جام‌جم از اتحادیه و انجمن‌های تولیدکنندگان تایر حکایت از بی‌اطلاعی آنها داشت، فعالان این بخش اعلام کردند که تا این لحظه تصمیمی درخصوص افزایش قیمت تایر گرفته نشده است. به نظر می‌رسد برخی از سودجویان با انتشار این اخبار به‌دنبال سوءاستفاده از وضعیت بازار به منظور فروش چندین محصولات خود با قیمت بالاتر دارند که تا حدودی در این امر نیز موفق شدند، حضور به‌موقع دستگاه‌های نظارتی می‌تواند این مشکلات را در بازار مرتفع کند.
 
کمبود لاستیک داریم
محمدرضا آل‌سارا، مدیر‌عامل اتحادیه سراسری شرکت‌های تعاونی لاستیک، روغن و فیلتر کشور در گفت‌وگو با جام‌جم با تایید کمبود عرضه لاستیک در برخی مدل‌های پرتقاضا می‌گوید: «بیش از صدها مدل حلقه لاستیک در کشور تولید می‌شود اما در برخی مدل‌های پرتقاضا شاهد کمبود عرضه در بازار هستیم. عمده کمبود لاستیک مربوط به سه خودرو پراید، پژو و سمند است و در مدل‌های دیگر کمبود نداریم و حتی برخی از خریداران اقدام به انبار کردن لاستیک نیز کردند که این موضوع می‌تواند خطراتی را به لحاظ ایمنی داشته باشد.»وی گفت: «مشکلات مربوط به تامین ارز در اواخر سال گذشته باعث توقف واردات مواد اولیه برای تولید این مدل‌‎ها شده است.»
 
بانک مرکزی، مقصر است
مصطفی تنها، سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر نیز در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به افزایش هزینه تولید تایر عنوان کرد: «قیمت مواد اولیه و سایر عوامل تولید ناشی از تورم افزایش یافته و این صنعت مانند سایر بخش‌های دیگر نیز متاثر از این تورم، تقاضای افزایش قیمت تولیدات خود را ارائه کرده است.» وی از اعلام پیشنهاد این انجمن برای افزایش قیمت تایر خوداری کرد و گفت: «باید منتظر تصمیم ستاد تنظیم بازار ماند و اعلام قیمت پیشنهادی ما می‌تواند قیمت لاستیک را در بازار افزایش دهد.» تنها با بیان این‌که هنوز مصوب رسمی در خصوص موافقت با افزایش قیمت لاستیک اعلام نشده و قیمت‌های اعلامی از سوی برخی از سایت راه گمانه‌زنی دانست. به گفته وی؛ سال گذشته قیمت لاستیک دو مرتبه افزایش قیمت داشته است اما به دلیل ادامه روند تورمی این افزایش قیمت تناسبی با هزینه‌های اعمالی ندارد و باید در این خصوص تصمیم‌گیری مجدد شود.تنها می‌گوید: «از ابتدای سال تامین ارز برای کارخانه‌های تولیدکننده تایر به صورت قطره‌چکانی بوده است و بسیاری از این واحدهای تولیدکننده مجبور به استفاده از ذخایر گذشته خود بودند، از طرفی دیگر ثبت سفارش و دریافت این مواد اولیه فرآیند زمانبری است و نمی‌توان به سرعت در جریان تولید مورد استفاده قرار گیرد.» سخنگوی انجمن تولیدکنندگان تایر بیان می‌کند: «تولیدکنندگان در زمان کمبود مواد اولیه ناچار خواهند شد که لاستیک‌هایی را برای تولید انتخاب کنند که مواد اولیه کمتری برای تولید آنها نیاز است به همین دلیل تولید لاستیک برای پراید، سمند و پژوه که تقاضای فراوانی در بازار برای آن وجود دارد با کاهش تولید مواجه خواهد شد.». به گفته وی، لاستیک برای پراید، سمند و پژو حدود ۷۰ درصد تقاضا بازار را شکل می‌دهد و این کمبود ارز باعث کاهش تولید در این مدل‌های پرتقاضا ‌شده است.
 
چرخ لنگ مدیریت
چند سالی است بازار لاستیک وضعیت آشفته‌ای دارد. درست از زمانی که عرضه خودرو با مشکل مواجه شد. طی سال‌های گذشته چندین بار نامه افزایش قیمت از سوی تولیدکنندگان به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان رفت و این سازمان هم تایید داد. ظاهرا کمبود نظارت در این بازار باعث شده تولید کنندگان علاوه بر  افزایش قیمت مصوب باز هم محصولات‌شان را با نرخ بالاتر عرضه کنند. در واقع تولید لاستیک خودروهای سواری قرار بود پاسخگوی تقاضا باشد اما تولید کنندگان  در سایه بی نظارتی دولت خلاف وعده عمل کردند. بررسی بازار لاستیک نشان می‌دهد تعداد اندکی از تولیدات لاستیک در بخش رسمی عرضه می‌شود و مابقی در بازار آزاد به فروش می‌رسد. موضوعی که باعث نارضایتی بسیاری از دارندگان خودروهای سواری شده است. نکته قابل توجه دیگر اینجاست که کمبود لاستیک در دسته خودروهای پرتقاضا مشاهده می‌شود و ادامه این روند شاید بیانگر آن باشد که تولیدات داخلی نمی‌تواند تقاضای داخل را پاسخ دهد. هرچند برخی از تولیدکنندگان معتقدند مسائل ارزی مانند پرداخت به موقع باعث افزایش قیمت و کمبود لاستیک در بازار شده اما بانک مرکزی اعلام کرده در بحث کالاهای اساسی ارز در صورت تایید وزارتخانه مرتبط پرداخت خواهد شد.

مدل                             قیمت مصوب                             قیمت امروز در بازار
لاستیک پراید                  ۷۵۰ هزار تومان                        یک میلیون و ۵۰۰ هزارتومان
لاستیک سمند                  ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان          ۳ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان 
لاستیک پژو ۲۰۶            یک میلیون و ۸۵۰ هزار تومان        ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان
لاستیک پژوپارس             یک میلیون و ۵۷۰ هزار تومان        ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان