از دوربین فراری‌ام!

زنده‌دل مدتی است به عنوان بازیگر در برخی مجموعه‌های تلویزیونی حضور می‌یابد. پررنگ‌ترین بازی او، نقش اکبری در سریال آنام بود. با این حال، او دوبله را بیش از بازیگری می‌پسندند و به تعبیر خودش از قرار گرفتن در مقابل دوربین فراری است. گپ‌و‌گفت صمیمانه قاب کوچک با منوچهر زنده‌دل را بخوانید:

اگر بخواهید خودتان را معرفی کنید، چگونه معرفی می‌کنید؟
متولد سال ۱۳۵۱ در تهران هستم و فعالیت خود را از سال ۱۳۷۶ در رادیو و تلویزیون به عنوان بازیگر آغاز کردم. البته من‌را بیشتر به عنوان دوبلور می‌شناسند. تحصیلاتم نیز در مترجمی زبان انگلیسی و در مقطع کارشناسی است. کارم را ابتدا از رادیو و از رادیو فرهنگ در سال ۷۶ آغاز کردم. در سال ۷۸ برای امتحان دوبله به تلویزیون رفتم. بعد از قبولی با استادانی چون رفعت هاشم‌پور، فهیمه راستکار و آقای افشار کار خود را آغاز کردم. در اینجا باید از حمایت پیشکسوتان هم به نیکی یاد کنم چون از ابتدای ورودم به دوبله همیشه از حمایت و راهنمایی اساتید بهره برد‌ه‌ام. اولین کارم سریالی با عنوان «پزشک حیوانات» بود که خانم رفعت هاشم‌پور مدیریت دوبله آن را بر عهده داشت. در آن مجموعه جای یک مهمان و تنها در یک قسمت حرف زدم. از اولین کارهایم که جای شخصیت نخست حرف زدم سریال «روشن‌تر از خاموشی» ساخته حسن فتحی است. در این کار جای حسین یاری که نقش ملاصدرا را بازی می‌کرد حرف زدم. مدیریت دوبلاژ این کار را بهرام زند بر عهده داشتند.
 
هر صداپیشه‌ای به شخصه برخی شخصیت‌هایی را که دوبله کرده بیش از دیگران دوست دارد. این موضوع برای شما هم صدق می‌کند؟
من شخصیت جان برت هال را درفیلم پونشیر دوست دارم. همچنین شخصیت ‌ال‌پروفسور در سریال مانی‌هست. اینها شخصیت‌هایی هستند که به شخصه حضور در آنها را پسندیدم. جدا از علاقه قلبی خودم این دو اثر به لحاظ کیفی امتیاز بسیار ویژه داشت و به نوعی روی کیفیت هم تاثیر گذاشت. از نگاه من کیفیت هر فیلم و سریالی می‌تواند روی دوبله آن کار نیز تاثیر مثبت بگذارد چون یک مجموعه خوب عوامل دوبله را هم سر ذوق می‌آورد. لازم به ذکر است چینشی که توسط مدیر دوبلاژ رخ می‌دهد هم در بالا رفتن دوبله اصلی‌ترین شرط است.
 
بزرگان دوبله روی غنای دوبله در دهه‌های گذشته تاکید دارند. آیا شما هم فکر می‌کنید در گذشته دوبله وضعیت بهتری داشت؟
این ویژگی فقط مختص دوبله نبود چون اگر فیلم‌های سینمایی و حتی موسیقی در دهه‌های قبل را نگاه کنید متوجه کیفیت آنها خواهید شد. این اتفاق در دوبله هم وجود داشت زیرا بزرگانی کار می‌کردند که انگار صدای‌شان از آسمان آمده بود، البته در آن دوران هم شاید کارهای با کیفیت پایین‌تر وجود داشته باشد اما ادبیات خوبی که در آن زمان بر دوبله حاکم بود روی کیفیت کار تاثیر مثبت می‌گذارد.نکته‌ دیگری که باعث شده بود دوبله کیفیتی بهتری در گذشته داشته باشد این است که در گذشته دوبله به صورت جمعی رخ می‌داد یعنی گوینده جدا از این‌که خود حرف می‌زد صدای دیگر گویندگان را هم می‌شنید. این مساله ناخودآگاه تاثیرگذاری خاص خود را روی کار داشت. البته باید این نکته را هم متذکر شوم که به دلیل پیشرفت سخت‌افزارهای دوبله، سرعت کار در این هنر بالا رفته است. با این وجود باز هم متذکر می‌شوم مدیر دوبلاژ در این میان حرف اصلی را می‌زند چون ممکن است یک مدیر خوب بتواند با توضیحاتی که انجام می‌دهد بر کیفیت کاری که قرار است انجام شود بیفزاید.
 
در دوبله کار کدام‌یک از اساتید این هنر را به عنوان الگو در کارهای‌تان مورد توجه قرار داده‌اید؟
من از کودکی کارتون و فیلم زیاد می‌دیدم. با شخصیت مورچه‌خوار که آقای آریان‌نژاد جای آن صحبت می‌کردند یا شهاب عسگری در گالیور بسیار ارتباط برقرار می‌کردم. من در آن مقطع صداها را باور می‌کردم. من با بزرگان بسیاری کار کردم؛ اساتیدی چون؛ والی‌زاده، جلیلوند، عرفانی، اسماعیلی و... . این بزرگان صدایی به وسعت اقیانوس داشتند که دیگر تکرار نخواهد شد. نکته بعد این‌که صحبت کار کردن به جای نقشی که قبلا بزرگان آن را حرف زدند بسیار سخت است. این اتفاق برای من رخ داد. چون وقتی قرار بود به جای آنتونی هاپکینز که قبلا استاد مدقالچی جای او حرف زده بودند صحبت کنم این دشواری را با تمام وجود احساس کردم.
 
ارزیابی شما از وضعیت اقتصادی حاکم بر دوبله چیست؟ آیا برای اهالی این هنر این عرصه راضی‌کننده است؟
هر حرفه‌ای گرفتاری‌های خاص خودش را دارد. برای همین شاید رضایت صد در صدی وجود ندارد. در سینما یک نفر ممکن است سوپر استار شود و درآمدش خیلی خوب باشد و عده‌ای دیگر نه، برای همین در دوبله نیز افت و خیزهای خاص خود وجود دارد. لازم به ذکر است همانند هر شغلی در این حرفه نیز صاحبان کار سود اصلی را می‌برند اما به‌هرحال وضعیتی است که در همه مشاغل وجود دارد. در این میان به جوانان توصیه می‌کنم این تصور که در دوبله پول زیاد وجود دارد را باور نکنند.
 
با آمدن سکوها و اضافه شدن شبکه‌‌نمایشی تعداد آثار که دوبله می‌شوند بسیار زیاد شده است. این موضوع به دوبله رونق بخشیده است؟
نمی‌توانم بگویم که حجم بالای دوبله به کارمان رونق نداده است اما سهم دوبلور در این میان آن‌گونه که باید نیست. متذکر می‌شوم در دوسال اول فعالیت پلتفرم‌ها شرایط بسیار خوب بود اما با گذر زمان این وضعیت تغییر کرد چون سایت‌هایی که غیر قانونی آثار را در اختیار مردم قرار می‌دهد به دوبله ضرر خود را وارد کرده‌اند.
 
در پایان این گفت‌وگو درباره تجربه بازیگری خود بگوید؟
من همیشه از رفتن جلوی دوربین فرار کرده‌ام چون معتقدم دوبلور هر اندازه کمتر جلوی دوربین باشد صدایش بیشتر برای مخاطب باور‌پذیر است ولی به هر حال در چند سریال تلویزیون بازی کرده‌ام.