خلاقیت در معیشت

نمونه‌اش اقتصاد خلاق که گرچهعمری طولانی ندارد اما تاثیراتش بروضعیت اقتصادی بسیاری از کشورها مشهود است، وضعیتی که نهایتا به تغییر معیشت مردمان آن کشورها می‌انجامد. واژه اقتصاد خلاق، سال۲۰۰۱ توسط جان هاوکینز، عضو کمیته مشاوره برنامه توسعه سازمان ملل متحد متداول شد. وی اقتصاد خلاق را به ۱۵صنعت، از هنر گرفته تا علم و فناوری تعمیم داد. این مفهوم از گستردگی زیادی برخوردار است، چراکه نه فقط کالاها و خدمات فرهنگی، بلکه بازی‌ها، اسباب‌بازی‌ها و تمام حوزه تحقیق و توسعه را در برمی‌گیرد، لذا این مفهوم علاوه بر این که فعالیت‌ها و فرآیندهای فرهنگی را هسته یک اقتصاد قدرتمند قلمداد می‌کند، با نمودهای خلاقیت درحوزه‌هایی که معمولا فرهنگی تلقی نمی‌شوند نیز سر و کار دارد. بسیاری از اقتصاددان‌ها هم باور دارند اقتصاد خلاق، موتوری قدرتمند جهت رشد، توسعه و ادامه‌ حیات یک جامعه است. برای شکوفایی بیشتر این بخش، هنرمندان، مؤسسات، نهادها، سازمان‌های فرهنگی و کسب‌وکارهای خلاق محصولات و خدمات خلاقی را تولید و توزیع می‎کنند که به ایجاد اشتغال، درآمد ودرنهایت، بهبود سطح توسعه یافتگی می‌انجامد. طی۱۰سال گذشته رتبه ایران در شاخص نوآوری جهانی نوسانات زیادی داشته وازرتبه۱۱۳درسال۲۰۱۳ به رتبه ۶۲ درسال۲۰۲۳ رسیده است. ایران در شاخص دارایی‌های نامشهود که شامل مؤلفه‌هایی چون برند، علائم تجاری و طراحی صنعتی است، سال۲۰۲۳ رتبه۱۳ را کسب کرده است. ثبت علائم تجاری و طراحی‌های صنعتی ازمهم‌ترین دارایی‌های نامشهود ایران محسوب می‌شود. همچنین ایران سال ۲۰۲۳ در شاخص کالا و خدمات خلاقانه رتبه ۹۰ را کسب کرده است. این درحالی است که کشورهای ترکیه، امارات، قطر و عربستان به ترتیب در رتبه‌های ۶۱، ۴۱، ۸۹ و ۷۵ قرار دارند. علت اصلی رتبه پایین ایران کاهش صادرات خدمات فرهنگی و خلاقانه و همچنین کاهش تولیدات سینمایی است. در مقابل، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس با تمرکز بر صادرات کالاهای خلاق و تولید محتوای رسانه‌ای توانسته‌اند رتبه بهتری کسب کنند.