بررسیهای جدید نشان میدهد که تاباندن طول موج مشخصی از پرتوی فروسرخ لیزر با دقت بالا به قسمت مشخصی از بدن، میتواند موجب تنظیم دقیق فرآیندهای بیوشیمیایی شود؛ فرآیندهایی مانند عملکرد میتوکندری و سیگنالدهی سلولی برای کمک به جوانسازی و بهبود پوست.فرآیند تاباندن طول موج مشخصی از پرتوی فروسرخ لیزر که «تعدیل زیستی نوری» نامگذاری شده است، زمانی فقط در بیمارستانها و برای کاهش درد و تورم، تسریع فرآیند بهبود زخم و بافت و عصبهای عمیق و جلوگیری از آسیب به ماهیچهها استفاده میشد. این درحالی است که روش تعدیل زیستی نوری امروزه بهگونهای توسعه یافته که بهراحتی میتواند مورد استفاده عمومی قرار گیرد. با استفاده از دستگاههای لیزر درمانی کمتوان، یعنی دستگاههایی که مقدار کم و کنترلشدهای نور لیزر را تابش میکند، مصرفکنندگان بهراحتی میتوانند ظاهر پوست خود را بهبود ببخشند.دستگاههای لیزر درمانی کمتوان جدید، مانند مدلهای قدیمی که به لیزر فرسایشی معروف بودند، کار نمیکنند. مدل لیزر فرسایشی برای ترمیم زخمهایی در ابعاد میکرومتر روی بخش بیرونی پوست ایجاد شده استفاده میشد که با انتقال حرارت به غشای میانی پوست، عمل تولید کلاژن شبیهسازی میشد. دستگاههای جدید اما با تاباندن نور لیزری با شدت بسیار کمتر به پوست، اقدام به تحریک مولکولهای حساس به نور که در عمل جوانسازی پوست تاثیرگذار است، میکند.
تاثیرات مدل جدید لیزر درمانی بر بدن
یکی از چالشهای موجود، درک چگونگی کارکرد فرآیند تعدیل زیستی نوری است. یک فرضیه این است که نور لیزر قرمز میتواند جریانهای کوچکی داخل سلولها ایجاد کند که به اختلاط و گسترش عناصر بیوشیمیایی و مواد مغذی کمک میکند. فرضیه دیگر این است که نور در محدوده فروسرخ میتواند جرقهای باشد برای شروع زنجیرهای از فرآیندها در میتوکندری، که درواقع مرکز تولید انرژی در سلول است. به نظر میرسد این نور مثل آنزیم خاصی عمل میکند که باعث میشود این فرآیند تسریع شود. درواقع این نور میتوکندری را برای تولید انرژی بیشتر شارژ میکند؛ انرژی که به بازسازی سلولی کمک میکند. فرآیند تعدیل زیستی نوری همچنین در ترمیم زخمها موثر است. سناریوی محتمل این است که نور لیزر بخشی از پروتئینهای سلولی به نام «فاکتور رونویسی» را دستکاری میکند و این باعث میشود تعداد خاصی از ژنها فعال یا غیرفعال شود. درواقع ژنهایی که مسئول پیری و زوال سلولها است غیرفعال و ژنهایی که در زنده نگه داشتن سلولها، ترمیم بافتها و بازسازی موثر است، فعال شود.
در جستوجوی فرآیند اثرگذاری
شواهدی وجود دارد که نشان میدهد فرآیند تعدیل زیستی نوری میتواند به کاهش التهاب از مسیری مستقل کمک کند. برخی آزمایشها حکایت از این دارد که لیزر درمانی کمتوان، التهاب در دردهای مفصلی را کاهش میدهد. این اتفاق احتمالا با جلوگیری از فعالیت COX-۲، که نوعی آنزیم مرتبط با التهاب و درد است، صورت میگیرد. به مرور زمان و وقتی سن انسان بالا میرود، فرآیند طبیعی سلولها هم کمرنگتر میشود. بسیاری از افراد به امید پیشگیری یا صاف کردن چین وچروک پوست خود، لیزردرمانی کمتوان را انتخاب میکنند. با این همه، هنوز مدارک بیشتری برای درک کامل این فرآیند نیاز است. پس از انجام صدها آزمایش بالینی مختلف درچند دهه گذشته، اکنون سؤال این نیست که آیا لیزر درمانی کمتوان تاثیرگذار است یا خیر؛بلکه پرسش اصلی چگونگی اتفاق افتادن چنین تاثیرگذاریای است. محققان نیاز دارند تا برای استفاده بهینه از این روش، مولفههای مختلف این منابع نوری لیزری را به طور عمیقتری مطالعه کنند. هرچند که انجام این کار دشوار است؛ زیرا بسیاری از کارآزماییها شامل گروههای کوچک بیماران هستندو بیشتر ازمنابعی تامین میشودکه صرفا علمی و مستقل نیست وبه دنبال سودآوری فوری است.با همه این وجود، کاربردهای تجاری لیزر درمانی کمتوان روبهرشد است و دستگاههای لیزر خانگی راه خود را به بازار باز کرده است؛ دستگاهی که به اعتقاد سازندگانش هیچ خطری ندارد.به نظرمیرسدکه چنین دستگاههایی قرار است بهزودی حتی بازار بزرگتری پیدا کند و آینده تجاری روشنی در انتظارشان است. هرچند که چالش اصلی برای توسعهدهندگان آن اثبات کارایی این روش در ابعادی گستردهتر است.
منبع: New Scientist