تبرئه آزمایشگاه از اتهام نشت کرونا

در کنفرانسی که اخیرا در ژاپن برگزار شده، ژنگلی گزارش داد که هیچ‌کدام از ویروس‌های ذخیره‌شده در فریزرهای آزمایشگاهش جزو اجداد نزدیک ویروس سارس ــ کوو ــ ۲ که موجب همه‌گیری اخیر در دنیا شد، نیستند.
زمانی که اولین موارد کووید ــ ۱۹دراین شهر گزارش شد، شی ژنگلی، سرپرست تحقیقات ویروس کرونا در موسسه ویروس‌شناسی ووهان  (WIV)که آزمایشگاهی با ایمنی زیستی سطح بالاست بود. به محض این‌که این بیماری در ووهان شیوع یافت، نظریه‌هایی مطرح شد که ویروس از آزمایشگاه این موسسه تحقیقاتی نشت کرده است. نشتی که احتمالا به‌صورت اتفاقی یا حتی به عقیده برخی دیگر به‌طور عمد اتفاق افتاده. شی ژنگلی همواره تأکید کرده که ویروس سارس ــ کوو ــ ۲ هرگز در آزمایشگاه او مشاهده یا مطالعه نشده است. بااین‌حال، برخی کارشناسان همچنان سؤال می‌کنند که آیا یکی از ویروس‌های متعددی که تیم او طی سال‌ها از خفاش‌ها در جنوب چین جمع‌آوری کرده‌، به‌طور نزدیک به سارس ــ کوو ــ ۲ مرتبط است یا خیر. در پاسخ به این سؤالات، شی اعلام کرد که توالی‌های ژنتیکی ویروس‌های کرونا را بررسی خواهد کرد و داده‌ها را منتشر می‌کند. 
     
جست‌وجوی منبع اصلی در میان توالی‌های ژنتیکی
آخرین تحلیل‌ها شامل داده‌هایی از توالی کامل ۵۶ ویروس جدید بتا کروناویروس‌ها است که شامل ویروس‌های سارس ــ کوو ــ ۲ نیز می‌شود. همه این ویروس‌ها بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۲۱ جمع‌آوری شده‌اند. البته باید توجه داشت که این تحلیل‌ها هنوز تحت داوری همتا توسط دیگر متخصصان (peer review) قرار نگرفته‌ است. دکتر شی در یک سخنرانی ضبط‌شده در کنفرانس «آمادگی برای همه‌گیری بعدی: تکامل، پاتوژن‌ و ویروس‌شناسی ویروس‌های کرونا» که ۱۳ آذر در شهر اوواجی ژاپن برگزار شد اظهار داشت: «ما هیچ توالی جدیدی پیدا نکرده‌ایم که از نظر ژنتیکی به سارس ــ کوو ــ ۱ و سارس ــ کوو ــ ۲ نزدیک‌تر باشد.»بررسی این نتایج به ادعای شی مبنی بر این‌که آزمایشگاه WIV هیچ‌گونه توالی ویروسی که به سارس ــ کوو ــ ۲ نزدیک‌تر از توالی‌های شناخته‌شده در مقالات علمی باشد را در اختیار ندارد، تأیید می‌کند. جاناتان پکارد، زیست‌شناس تکاملی در دانشگاه ادینبرو، بریتانیا، این تحلیل‌ها را تأیید کرده و گفته است: «این نتایج آنچه را که شی گفته است، تأیید می‌کند؛ هیچ ویروسی که ارتباط نزدیکی با سارس ــ کوو ــ ۲ داشته باشد، در آزمایشگاه وجود ندارد.» 
     
همکاری‌های بلندمدت
شی ژنگلی در طول سال‌ها با پیتر داسزاک، رئیس سازمان غیردولتی اتحاد بهداشت محیطی (EcoHealth Alliance) مستقر در نیویورک، همکاری داشته است. این همکاری به‌طور عمده برای بررسی ویروس‌های کرونا در خفاش‌ها در جنوب چین و مطالعه خطرات آنها برای انسان‌ها انجام می‌شد. این تحقیق‌ها با کمک‌های مالی از سوی مؤسسات ملی بهداشت آمریکا و آژانس کمک‌های بین‌المللی آمریکا (USAID) تأمین می‌شد. اما در بهار سال‌جاری، دولت آمریکا کمک‌های مالی خود به این سازمان را به‌دلیل نداشتن نظارت کافی بر فعالیت‌های تحقیقاتی در آزمایشگاه WIV متوقف کرد. این تحقیقات شامل تغییرات ویروسی برای مطالعه منشاء احتمالی این نوع ویروس‌ها در خفاش‌ها بود. در طول سال‌ها همکاری‌ ژنگلی و داسزاک، بیش از ۱۵هزار نمونه از خفاش‌ها در این منطقه جمع‌آوری شده است. این تیم نمونه‌ها را برای ویروس‌های کرونا آزمایش و توالی‌های ژنتیکی ویروس‌های مثبت را دوباره‌سازی کرده و به گسترش تنوع شناخته‌شده ویروس‌های کرونا کمک کرده است.شی و همکارانش تحلیل‌های جامع‌تری را انجام داده‌اند که ۲۳۳ توالی را دربرمی‌گیرد. داسزاک همچنین اذعان کرده است که این تیم با تأخیرهایی در ارسال کارهای خود برای بررسی همتا روبه‌رو شده است، که بخشی از آن به‌دلیل قطع بودجه، چالش‌های همکاری در مناطق مختلف و تحقیقات مختلف دولت آمریکا در رابطه با سازمان او بوده است. حالا شی و همکارانش قصد دارند این تحلیل را درهفته‌های آینده برای بررسی همتا ارسال کنند تا نظر دیگر کارشناسان آشنا با این موضوع اعتبار بیشتری به نتایج آنها بدهد. 

منبع:  scientificamerican.com