نظام پارلمانی توافقی در لبنان که مناصب اصلی را در اختیار سه طایفه مارونی، سنی و شیعه قرار داده، همواره برای تعیین این روسا، با کشمکش و رقابت جدی روبه‌رو بوده و به‌دلیل نوع ارتباطات احزاب و طوایف لبنان با کشورهای منطقه و جهان، این‌روزها با تاثیرپذیری از بازیگران خارجی، سامان‌یافته است. تحولات پرشدت ۱۵ماهه درغزه و لبنان، زمینه‌هایی را برای یک روایت‌سازی و جنگ روانی و شناختی فراهم کرد تا برخی احزاب مارونی مثل قوات‌اللبنانی به ریاست سمیر جعجع، جمیل و چهره‌هایی از اهل سنت لبنان، این فضا را ترویج کنند که ضعیف‌شدن حزب‌ا...، مقدمه حذف آن از روندها و ساختارهای سیاسی در لبنان است و آرزوهای خود را نیز با صدای بلند اعلام کردند. قطری‌ها در رقابت با سعودی‌ها با ژوزف عون مخالف بودند و سمیر جعجع که سال‌هاست به‌دنبال کسب ریاست‌جمهوری است، به‌شدت با ژوزف عون مخالف بود و حزب‌ا... نیز از دو سال قبل، سلیمان فرنجیه را برای این مسئولیت مناسب می‌دید و جبران باسیل، داماد میشل عون و رئیس حزب ملی آزاد، خود را برای تصدی ریاست‌جمهوری مطرح می‌کرد. باید توجه داشت که مذاکرات مربوط به آتش‌بس در جنوب لبنان که زمینه رایزنی برای انتخاب رئیس‌جمهور لبنان با نبیه بری را فراهم کرد، شدت واگرایی در بین سران مارونی و رقابت جدی بین عربستان و امارات با قطر را که در دو ماه گذشته در کنار ترکیه، جایگاهی در سوریه کسب کرده و وزن‌کشی هریک از چهره‌های کاندیدا‌شده، مجموعا همه رقبا را به پذیرش ژوزف عون سوق داد و همگی کناره‌گیری کردند. ۹ ژانویه در یک نشست صبحگاهی، تمامی طرف‌های داخلی و خارجی، نفوذ و ابزارهای خود را به‌کار گرفتند و به ۷۱ کرسی در مقابل ۲۰ رای باطله و ۳۷ رای سفید رسیدند. به‌همین دلیل آمریکا، فرانسه و عربستان برای نشست عصرگاهی مجلس چاره‌ای جز مذاکره با نبیه بری و نماینده حزب‌ا... نداشتند. این مذاکرات و مجموعه‌ای از شروط ضمن آن، که توسط ژوزف عون و طرف‌های حامی وی پذیرفته و عملیاتی‌شدن‌شان تضمین شد، دارای محورهای مختلفی است که از یک‌سو جایگاه مؤثر و مقتدر جناح شیعه در ساختار قدرت و ترسیم رویکردهای بعدی حکمرانی را نشان می‌دهد و از سوی دیگر دارای پیام‌های ویژه‌ای به رژیم صهیونی و طرف‌های منطقه‌ای است. از جمله توافقات صورت‌گرفته که نشست عصرگاهی مجلس را به نتیجه ۹۹ رای برای ژوزف عون رساند، انتخاب نجیب میقاتی به‌عنوان نخست‌وزیر است که از امروز رایزنی فراکسیون‌های حزبی برای انتخاب نخست‌وزیر در مجلس لبنان آغاز می‌شود. البته حفظ وزیر اقتصاد که رکن اصلی تصمیمات راهبردی در حکومت لبنان است نیز در اختیار طایفه شیعه خواهد بود. بازسازی لبنان و عقب‌نشینی کامل رژیم صهیونی در جنوب لبنان و اجرای کامل قطع‌نامه ۱۷۰۱ توسط رژیم صهیونی و تعیین فرمانده جدید ارتش با مشورت و نظر فراکسیون شیعه، از جمله توافقات با ژوزف عون و نمایندگان آمریکا، فرانسه و عربستان است. در مقابل میقاتی که از حمایت بخش بزرگی از نمایندگان طوایف مختلف برخوردار است و طرف‌های خارجی نیز با وی همراه هستند، جناح جعجع و جمیل و برخی چهره‌های اهل سنت و... در‌حال تلاش برای مطرح‌کردن چهره دیگری از اهل سنت برای تصدی نخست‌وزیری هستند که انگیزه اصلی آنها، مقابله با توافقات طایفه شیعه با ژوزف عون است و مخروجی از نمایندگان اهل سنت در مجلس را مطرح کرده‌اند. این در حالی است که مخروجی در وزن و سطح نجیب میقاتی نیست و امکان کسب حمایت خارجی و داخلی در قیاس بامیقاتی راندارد. به‌ویژه این‌که عنصر مهم اثرگذاری پول که معمولا توسط عربستان سعودی، امارات وقطروکشورهای عربی توزیع می‌شود،نیز وجود نداردو مسیر این هزینه‌ها اکنون در حمایت از میقاتی است. پارامترهای زیادی بر این دلالت دارند که بازیگران مؤثر خارجی در تحولات لبنان در رویکردشان به آرام‌سازی و پرهیز از شکاف ومنازعه گرایش دارند. این رویکرد در یک نگاه مرحله‌ای به وضعیت سوریه، بر نوعی آرام‌سازی در وهله اول، وسپس استحکام‌سازی و جلوگیری ازهرج‌و‌مرج کنترل‌نشده مبتنی است تا امکان مدیریت تحولات در سوریه را فراهم کنند. این رویکردجدید درانتخاب نخست‌وزیر لبنان،اگرچه باتجارب گذشته‌ای که مدت‌هاهم برقرار بوده گره خورده، با‌این‌حال نگارنده معتقد است نیازهای راهبردی بازیگران بزرگ بین‌المللی و منطقه‌ای، فعلا انتخاب سریع نخست‌وزیر را در اولویت قرار داده است.
هادی محمدی | کارشناس مسائل منطقه 
