خاطره‌سازهای انقلابی

چاق ولاغر ازطرف رئیس بزرگ مأموریت داشتندکه مانع برگزاری جشن پیروزی انقلاب بشوند.همیشه هم تیرشان به سنگ می‌خورد. یادش بخیر! آن‌ روزها با چه ذوق و شوقی می‌نشستیم پای تلویزیون و ویژه‌برنامه‌های دهه فجر را تماشا می‌کردیم.

سرودهای انقلابی 
سرودهای آن دوران هم برای خودشان حال و هوایی داشتند. نواهای ماندگار انقلاب، شناسنامه دهه فجر محسوب می‌شدند. هر سال در ایام دهه فجر «ایران، ایران، ایران‌/ رگبار مسلسل‌ها» و «بیست‌ودوی بهمن، بیست‌ودوی بهمن‌/ روز از خود گذشتن» و «بوی گل و سوسن و یاسمن آید‌/ عطر بهاران کنون از وطن آید» و «‌بهمن خونین جاویدان‌/ تا ابد زنده یاد شهیدان» و «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو‌/ خون جوانان ما می‌چکد از چنگ تو» و چند سرود دیگر، بارها و بارها از دو شبکه تلویزیون پخش می‌شد. کلیپ‌های دهه فجر تصویرگذاری جالبی هم داشتند.معمولا تدوینگرها ازتصاویر تظاهرات مردم علیه رژیم پهلوی برای تولید نماهنگ‌ها استفاده می‌کردند.درکناراین نواهای خاطره‌ساز،تلویزیون سرودهای دیگری هم برای مخاطب کودک ونوجوان می‌ساخت. «کی بود کی بود که پرسید، رو لب‌هاتون چی دارید؟‌/ شکوفه‌های فریاد، شعار جنگ و جهاد» یکی از معروف‌ترین آنهاست که چند نوجوان آن را خوانده بودند. این نکته مهم را هم باید یادآور بشویم که باکس برنامه کودک و نوجوان تلویزیون در دهه ۶۰ و ۷۰، توجه جالب و مؤثری به روزهای پیروزی انقلاب داشت.

برنامه‌ها و میان‌برنامه‌ها
برنامه‌های تلویزیونی که آن‌وقت‌ها با عنوان «جُنگ» تولید می‌شدند هم برای خودشان برو و بیایی داشتند. جنگ‌ها برنامه‌های شادی بودند که عمدتا با یک یا دو مجری و چند بخش متنوع و شاد می‌رفتند روی آنتن. حرکات نمایشی، شعبده‌بازی، پانتومیم، سرود، نمایش و مهمان ویژه شاکله اصلی این مجله‌های تصویری را تشکیل می‌داد. یکی از آیتم‌های خاطره‌انگیز جنگ‌های دهه فجری تلویزیون، «زباله‌دان تاریخ» بود که در آن آقای مجری شخصیت‌های منفور دوران پهلوی را از داخل سطل زباله بیرون می‌کشید و با یک گفت‌وگوی طنز، مبانی و مفاهیم مربوط به انقلاب را به مخاطب منتقل می‌کرد.

سنگ تمام تلویزیون
به‌طور کلی این‌طور می‌توانیم بگوییم تلویزیونهر‌چه را که در چنته داشت برای دهه فجر رو می‌کرد تا در یک فضای شاد و مفرح، مخاطبش را با ماهیت انقلاب آشنا کند. تولید ویژه‌برنامه«پرواز۵۷» در دهه فجرسال۱۳۷۲ یکی از همین دست تلاش‌هاست. پرواز ۵۷ یک سریال طنز آیتم‌محور بود که بعد از موفقیت «نوروز۷۲» با فرمی نزدیک به آن، تولید و پخش شد. البته پرواز۵۷ و «سیب خنده» که درسال۱۳۷۶ برای مخاطب کودک و نوجوان ساخته شد، هدف‌شان تولید شادمانی و نشاط اجتماعی در دهه فجر بود. ایجاد شور و نشاط در جامعه و تبیین معارف انقلاب، هدف اصلی مدیران تلویزیون در دهه فجر به‌شمار می‌رفت.

تولیدات داستانی دهه فجر
مجموعه‌های نمایشی با موضوع انقلاب هم در۱۵سال نخست پس از پیروزی انقلاب کم و بیش دردستور کار مدیران تلویزیون قرار می‌گرفت. نخستین سریال این ژانر با عنوان «شاه‌دزد» درسال۱۳۵۹ پخش شد. در سال‌های بعد سریال‌سازی به‌مناسبت دهه فجر با جدیت بیشتری پیگیری شد و چند مجموعه با موضوع پیروزی انقلاب و شرایط کشور درعصر حکومت پهلوی تولید شد. زمان‌بندی پخش اغلب سریال‌های اینچنینی به‌گونه‌ای تنظیم می‌شدند و می‌شوند که در دهه فجر به سرانجام برسند. گونه مجموعه‌های نمایشی به‌ویژه اگر با درجه کیفی «الف» و «الف ویژه» تولید شوند، رد ماندگارتری روی اندیشه و ذهن مخاطب می‌گذارد.

تولیدات مستند
در ادامه شاهد تولید و پخش مستندهای تاریخی و برنامه‌های گفت‌وگومحور هم در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ بودیم که برخی از آنها مورد توجه مردم قرار گرفت. نمایش دستاوردها و نقاط درخشان انقلاب هم یکی دیگر اقدامات خوب تلویزیون در دهه فجر به‌شمار می‌رود که موجبات دلگرمی جامعه را فراهم می‌کند. مدیران رسانه ملی می‌دانند که مردم در ایام شاخص سال، ازعید نوروز و دهه فجر گرفته تا ماه‌های رمضان و محرم، منتظر برنامه‌های مناسبتی هستند واقبال خوبی نسبت به این دست تولیدات دارند. این گرایش عمومی بسیارگرانبها بوده ونباید ازبین برود.تولیدبرنامه‌های متناسب با نیاز وعلاقه مخاطب برای حفظ این دلخواسته مردم ضروری به نظر می‌رسد. رسانه در ۴۶ سال گذشته تمام قالب‌های موجود تولید تلویزیونی را امتحان کرده و میزان اثرگذاری آنها را می‌داند.

تلویزیون بازوی انقلاب
در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، تأکید تلویزیون روی شناساندن ماهیت طاغوتی و چگونگی «پیروزی» انقلاب بود. این رویکرد در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ هم به شکل تکامل‌یافته‌تری ادامه پیدا کرد واثرش راهم روی مخاطب گذاشت.حالا و درآستانه چهل‌و‌هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب، رسانه باید روی «انقلاب» متمرکز شود.چیزی که این‌ روزها مورد توجه رسانه‌های معاند قراردارد وآنها با تکنیک‌های پیشرفته عملیات روانی مشغول اعتبارزدایی ازانقلاب هستند.دشمن با دروغ‌پردازی وکتمان کردن واقعیت‌ها، تغییر نگرش نسل جوان را هدف گرفته است. خوشبختانه مسئولان رسانه ملی در سند تحول به این تهدید دشمن توجه داشته‌اند. تلویزیون چه به لحاظ شکلی و چه از منظر محتوایی باید خودش را به‌روزرسانی کند تا در میدان جنگ رسانه‌ای بازنده نباشد.تولید مجموعه‌های نمایشی پیشرفت‌محور با قصه‌های هیجان‌انگیز می‌تواند اثر مثبتی روی جامعه بگذارد. در کنار آن مستندهای حقیقت‌یاب و برنامه‌های شاد، مخاطبان را به‌سمت تلویزیون می‌کشاند. از سایر تولیدات هنری هم نباید غافل بشویم. به این نکته هم باید توجه داشته باشیم که رسانه ملی باید با اندیشه و راه‌کنش اداره بشود ولی تلویزیون کانون اندیشه‌ورزی نیست. برای اقناع فکری و روشنگری باید به سراغ تولیدات عامه‌پسند و فراگیر برویم. جامعه پیش از این با رسانه زندگی می‌کرد و امروز در رسانه زندگی می‌کند. امروز محتواهای تولید شده در تلویزیون، اگرجذابیت و کشش لازم را داشته باشد، خیلی سریع دست به دست شده و به‌وسیله شبکه‌های اجتماعی به‌دست مخاطبش می‌رسد؛ چیزی که دو دهه پیش یک رویای دست‌نیافتنی بود.حرف پایانی این‌که ظرفیت دهه فجر و توجه عمومی به این مناسبت ملی فرصت گرانبهایی است برای افزایش سطح آگاهی مردم.