رخنه‌ناپذیری «فرهنگ مردمی»

الزامات تقویت آن کدام است؟ چرا افزایش قدرت و کارآمدی فرهنگ، انگیزه ساختن و تحول در یک جامعه را به طرز شگفت‌آوری بالا می‌برد و در گره‌گشایی از آحاد مردم و پاسخگویی به نیازها اعم از معنوی و مادی نقش دارد؟بارها گفته‌اند و باز هم خواهند گفت که «اقتصاد» مهم است، اما اگر فرهنگ ساخته نشود آن جامعه، حتما با چالش‌های اساسی و کمبودهایی بزرگ مواجه خواهد شد! پس فرهنگ، زیربنا و استخوان‌بندی است که پیکره جامعه و یک ملت را می‌سازد. قدم بعدی پیشرفت، همین فرهنگ است، فرهنگی که باید در توازن با دیگر عرصه‌ها و حوزه‌های انسانی کمال پیدا کند، رشد داشته باشد و اصطلاحا به‌روز و کارآمد شود. شناخت تاریخ، تمدن، زبان رسمی، گذشته فرهنگی، اسطوره‌های سیاست، فرهنگ و هنر، ورزش و...، تقویت ظرفیت‌های سرزمینی، حفظ تنوع قومیتی و خیلی از کارهای دیگر که به هویت ما ربط پیدا می‌کند، در سبد بزرگ فرهنگ جا می‌گیرد، البته انجام بخش قابل‌توجهی به همت پژوهشگران و پویشگران فرهنگ برمی‌گردد اما یکایک افراد یک جامعه فرهنگی در قبال آن مسئولیت دارند... بنابر این مقوله فرهنگ، لزوما به حلقه تحصیلکرده‌ها، اهالی پژوهش و هنر، دانشگاه، رسانه‌ها و... محدود نمی‌شود. اگر فرهنگ، با توانمندی و تعهد اجتماعی ساخته شد، حتما اعتبار اجتماعی هم پیدا می‌کند و کارکردهای متنوعش در دیگر عرصه‌ها و حوزه‌ها نیز آشکار می‌شود. روزنه‌هایی که در طول دوران‌ها از بیرون یک مجموعه و در بعد کلی‌تر، یک کشور و سرزمین برای رخنه فرهنگ‌ها و نگرش‌هایی خارجی و ناهمگون با درونیات و باورهای جامعه هدف، دیده شده یا می‌شوند، دقیقا زمانی ایجاد می‌شود که فرهنگی مستحکم و پرمغز ساخته نشده و این محرومیت ناگوار، در برابر هر تلنگر نرم و تهاجم سختی، از خودش ضعف نشان می‌دهد و حرف چندانی برای گفتن ندارد!اشراف به شرایط جدید دنیا برای نهادها، افراد و اشخاصی که فرهنگ را در کشور مدیریت، حمایت یا نمایندگی می‌کنند، مثل نفس‌کشیدن، واجب و ضروری است! مواجهه هوشمندانه با فناوری‌های تازه، اینترنت، هوش‌مصنوعی، فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و...‌‌؛ ــ که همگی می‌توانند برای ما فرصت‌ساز هم باشند ــ شیوه‌های نو و ابتکار عمل می‌خواهد و این امر، جز با کمک کارشناسان و نهایتا مردم، ممکن نیست. سینما، تئاتر، ادبیات، موسیقی و سایر بخش‌های فرهنگ و هنر، باید خاستگاه و مصرف عمومی پیدا کند و هنر، زبان خود مردم باشد، مردم خودشان را در جهت‌دهی فکری و اندیشگی به هنرمند و فرآیندهای فرهنگی ــ به مفهوم همه فعالیت‌های به هم پیوسته این وادی ــ سهیم بدانند و ببینند... این اتفاق، شانس خیلی کمی برای تضعیف و تخریب یا تهاجم به فرهنگ، حتی از نوع حساب‌شده‌اش! را به دیگران می‌دهد.