جولان قاچاقچیان در بازار لوازم خانگی

حالا آمارها نشان می‌دهد از رشد تولید در این بخش به صادرات رسیده‌ایم. ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این‌باره اعلام کرده تولید لوازم خانگی نسبت به سال گذشته ۱۰‌درصد رشد داشته و صادرات لوازم خانگی به ۱۵درصد رسیده است.در کنار این میزان تولید و صادرات، شیخ گفته که در حال حاضر ۶۵ درصد لوازم خانگی توسط صنایع داخلی تولید می‌شود و ارزبری در این حوزه ۸ درصد نسبت به سال گذشته کمتر شده است؛ از این‌رو این گفته معاون وزیر صمت به معنای آن است که ۳۵ درصد بازار لوازم خانگی از طریق واردات قاچاق این محصولات تامین می‌شود.پس از این‌که شرکت‌های خارجی، ایران را ترک کردند، کشورمان نیز حضور این برندها در ایران را مشروط کرد و ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی تصویب شد. شش سالی از ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی خارجی به کشورمان می‌گذرد ولی مشاهدات خبرنگار جام‌جم از بازار امین‌حضور حاکی از آن است که برندهای مطرح خارجی بیشتر از برندهای ایرانی مشاهده شده و خرید و فروش آنها نیز بدون هیچ مانعی در نبود یا غفلت سازمان‌های نظارتی انجام می‌شود. این امر سبب شده که عملا تولیدات داخلی توان رقابت‌پذیری چندانی با این محصولات خارجی قاچاق نداشته باشند، چون کالاهای قاچاق به خاطر حذف هزینه‌های ورودی گمرکی، بیمه، مالیات، هزینه‌های جاری و سایر موارد گاهی ارزان‌تر از کالای با‌کیفیت ایرانی عرضه می‌شود و این امر به خاطر نبود رقابت‌پذیری سازنده، باعث بروز مشکلاتی برای صنعتگران و تولیدکنندگان در این عرصه شده است.
   
تأثیر ناترازی انرژی بر تولید
هم اکنون کارخانجات تولیدکننده لوازم خانگی با مشکلاتی همچون ناترازی انرژی با قطعی مکرر گاز و برق، تعدد سامانه‌ها در ثبت سفارش مواد اولیه، طولانی بودن فرآیند تخصیص و تامین ارز و افزایش هزینه‌های جاری دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
نکته جالب آن‌که چندی پیش نصرا... پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس از موافقت دولت با آزادسازی واردات لوازم خانگی خبر داده و گفته به‌زودی قفل انحصار این بازار شکسته می‌شود؛ مسأله‌ای که در صورت صحت در عمل با اما و اگرهای متعدد از‌جمله مشکلات ارزی موجود در کشور رو‌به‌رو‌ست؛خصوصا آن‌که ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این‌خصوص عنوان کرد که سیاست ما در وزارت صمت، رقابت‌پذیرتر کردن کالاهای ایرانی با رقبای خود در عرصه بین‌المللی است در همین راستا ممنوعیت واردات کالا معنا ندارد. دولت چهاردهم معتقد است طی سال‌های اخیر به میزان کافی تولیدکنندگان داخلی فرصت برای نشان دادن خود و عرض‌اندام داشته‌اند و توانسته‌اند به میزان کافی پیشرفت کنند و حال برای افزایش کیفیت تولیدات داخلی نیاز است که واردات محصول و فناوری آن صورت گیرد. از سوی دیگر این امر سبب می‌شود قیمت لوازم خانگی موجود در بازار شکسته شده، تنوع بیشتر شده و رقابت سالم‌تری در حوزه لوازم خانگی ایجاد شود و از سوی دیگر دولت به درآمدهای واردات این محصولات نیز دست پیدا خواهد کرد.
   
سهم دو میلیارد دلاری قاچاق از بازار لوازم خانگی
امید فاضلی‌نیا، دبیرکل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران درباره آخرین وضعیت بازار لوازم خانگی اظهار کرد: دو میلیارد دلار از حدود بازار هفت میلیارد دلاری لوازم خانگی در ایران در اختیار کالای قاچاق است؛ یعنی حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بازار لوازم خانگی را محصولات خارجی که به‌صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند، در اختیار دارند. وی با انتقاد از این‌که مبارزه با قاچاق در این حوزه جدی گرفته نمی‌شود، گفت: این در‌حالی است که تولیدکننده حدود ۳۰ درصد از قیمت تمام شده کالا را در قالب مالیات، مالیات بر ارزش افزوده، حقوق ورودی و سایر هزینه‌ها به دولت پرداخت می‌کند.
فاضلی‌نیا با بیان این‌که قاچاقچیان ۳۰ درصد از تولیدکنندگان به‌خاطر عدم پرداخت این هزینه‌ها جلو هستند، تاکید کرد: ما به‌دنبال رقابت سازنده هستیم و اگر قرار است رقابتی شکل بگیرد باید در فضای برابر باشد نه این‌که در یک شرایط نابرابر باشد.وی نرخ تمام‌شده تسهیلات دریافتی تولیدکنندگان راحدود۴۲.۵درصد برآورد کردوافزود:این درحالی است که باورود کالای قاچاق، تولید‌کنندگان خارجی تسهیلات صفر درصدی دریافت می‌کنند. فاضلی‌نیا، ناترازی انرژی و قطعی برق و گاز را از دیگر مشکلات بخش تولید لوازم خانگی عنوان کرد که منجر به نیمه‌تعطیل شدن بنگاه‌های تولیدی شده است.وی عنوان کرد:همچنین ۴۰درصد قیمت تمام شده به هزینه‌های ثابت از‌جمله هزینه دستمزد و اجاره‌بهای بنگاه تولیدی اختصاص دارد.
 
چهار ماه زمان از تخصیص تا تامین ارز
دبیرکل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران با بیان این‌که تخصیص و تامین ارز یکی دیگر از مشکلات صنعت لوازم خانگی است، گفت: از زمان ثبت سفارش تا تخصیص ارز به صورت میانگین ۸۰ تا ۹۰ روز طول می‌کشد و از زمان تخصیص ارز تا تامین مواد اولیه نیز چهار ماه زمان می‌برد.وی ادامه داد: در تامین مواد اولیه همچنان معضلاتی در بورس کالا داریم؛ ۳۰ تا ۵۰ درصد از مواد اولیه را از بورس می‌توان تامین کرد که باید تصمیم جدی‌تر در این زمینه گرفت.
فاضلی‌نیا تحریم را از دیگر معضلات در صنعت لوازم خانگی عنوان کرد و گفت: در دو ماه اخیر چینی‌ها نیز محدودیت‌های شبکه بانکی بیشتری دارند و این امر باعث کندی در واردات مواد اولیه می‌شود. وی اضافه کرد: تامین ماشین‌آلات، تجهیزات پیشرفته و انتقال دانش و تکنولوژی نیز به خاطر شرایط تحریمی با محدودیت روبه‌روست و از سوی دیگر تولیدکنندگان به خاطر شرایط سخت اعتباری قادر به دریافت تسهیلات نیستند و نقدینگی کافی برای تولید ندارند. دبیرکل انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران با اشاره به این‌که صادرات لوازم خانگی از ایران به‌طور میانگین سالانه ۳۵۰ تا ۴۰۰میلیون دلار است، گفت: در سه سال اخیر رشد خوبی در حوزه صادرات صورت گرفته که در این زمینه نیازمند بسته حمایتی در حوزه توسعه تولید و صادرات هستیم.
وی با بیان این‌که نیازمند این هستیم تا در این شرایط سخت رکود بازار نهادها در کنار بخش خصوصی باشند، گفت: بخش دولتی باید این بخش را همراهی کنند تا تولیدکننده بتواند سرپا بماند.