مشورت‌های ایران و پاکستان در سایه تحولات منطقه‌ای

ما درگیر مسائل خاورمیانه بودیم، از آن سو پاکستان درگیر مسائل شبه‌قاره بوده است. این دو کشور نیاز به توسعه اقتصادی دارند. 
دومین موضوع، مرزهاست. امنیت مرزها از گذشته به‌عنوان مشکلی برای ایران مطرح بود و اکنون این مشکل بیشتر برای پاکستان ایجاد شده است‌؛ در واقع منطقه بلوچستان به منطقه‌ای ناامن تبدیل شده و این امر در ارتباط با توسعه اقتصادی برای هر دو کشور مشکلاتی ایجاد کرده است. 
موضوع سوم در زمینه تحولات جهانی است. 
در این ارتباط باید به این نکته اشاره کرد که شکل اداره جهان در حال تغییر است؛ در دوره انتقالی قرار داریم که کشورهای بزرگی مانند آمریکا، چین، روسیه و هند در سطح جهانی دارای کنش‌هایی هستند که بر ‌دو‌ کشور ایران و پاکستان نیز تأثیر‌گذار است. بنابراین لازم است که بین مقامات ارشد سیاسی ایران و پاکستان مشورت‌هایی انجام شود تا بتوانند مسیر آینده را به‌خوبی روشن کنند و اگر سوء‌تفاهماتی بین دو کشور بر اثر حوادثی رخ داده، بر‌طرف شود و در واقع تا جایی که ممکن است به صلح و ثبات در منطقه کمک شود. 
در زمینه درگیری هند و پاکستان شاهد بودیم که دو‌ کشور‌ در آستانه جنگ تمام‌عیار بودند به‌طوری‌که تا ۱۰ کیلومتری اسلام آباد، پایتخت پاکستان مورد حمله هواپیماهای هندی قرار گرفت و‌ پاکستانی‌ها نیز با عملیاتی هندی‌ها را غافلگیر کردند. در واقع این شرایط می‌توانست دو‌کشور را در آستانه جنگ هسته‌ای قرار دهد. 
به هر حال این وضعیت متلاطم سیاسی منطقه، ضرورت مشورت‌ها را بیشتر کرده است. 
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که تمام دولت‌ها در ایران روابط نزدیکی با همسایگان و از جمله پاکستان داشته‌اند و شاهد رشد اقتصادی با همسایگان بوده‌ایم؛ با وجود این آنچه باعث شده انتظارات ما و همسایگان برآورده نشود، تأثیر عامل سوم بوده است این عامل اجازه نمی‌دهد سطح روابط به ایده‌آل طرفین برسد. 
میان ایران و پاکستان از نظر حجم تجارت، در مقایسه با گذشته رشد خوبی مشاهده شده و سطح مبادلات تجاری افزایش یافته است. با این حال، آنچه اهمیت بیشتری دارد، سرمایه‌گذاری است‌؛ چرا که سرمایه‌گذاری آثار مثبتی بر روابط دو کشور دارد اما به‌دلیل تحریم‌ها، موانع مهمی در مسیر سرمایه‌گذاری ایجاد شده و مناسبات بانکی بین دو کشور تاکنون نتوانسته زمینه لازم برای ارائه این خدمات را فراهم کند. البته امیدواریم در جریان این سفر، دو طرف به تفاهمی در این زمینه دست یابند.