بیکاری سرمایه‌های کشور

امروز نیمی از بیکاران کشور را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند درحالی‌که برای این افراد در کشور برنامه‌ریزی شده و سال‌ها در دانشگاه تحصیل کرده و مهارت کسب کرده‌اند؛ یعنی برای آموزش آنها سرمایه‌گذاری شده و جزو نیروی انسانی مهم در کشور هستند که سرمایه به حساب می‌آیند. حال اگر این افراد نتوانند کار (اشتغال) کنند، یک خسارت برای کشور است.نرخ بیکاری بالای در فارغ‌التحصیلان نشان می‌دهد نتوانستیم در بازار کار برای آنها ظرفیت‌سازی کنیم، باید این موضوع و سیاست‌های اشتغال و اجرا، بررسی و بازنگری شود که چرا کشور نتوانسته از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در محیط‌های کسب‌وکارها استفاده کند.علت‌های مختلفی برای پاسخ این سؤال مطرح است؛ آیا رشته آنها تناسبی با بازار کار ندارد یا مازاد بازار کار هستند؟ یا این‌که ظرفیت بازار کار این میزان نبوده؛ یعنی تعداد فارغ‌التحصیلان بیش از نیاز بازار کار بوده است؟ این سوالات نشان می‌دهد که می‌توان این پدیده را از هر جنبه‌ای بررسی کرد.موضوع دیگر این است که وقتی نتوانستیم برای این افراد شغل ایجاد کنیم، مشکلات اجتماعی رخ خواهد داد و این سرمایه‌ها را از دست خواهیم داد؛ مانند موج مهاجرتی که الان کشور شکل گرفته و افراد به فکر مهاجرت هستند که بخش زیادی از آنها به دلیل درآمد و شغل مهاجرت می‌کنند یا افرادی که در بخش‌های فنی و مهندسی یا بهداشت و درمان تحصیل کرده و به سرعت در کشورهای خارجی شاغل و صاحب درآمد می‌شوند که نشان می‌دهد مهارت دارند اما مشکل مسأله دیگری است.
یکی از علت‌ها این است که سیاست‌های هماهنگ و متناسب در کشور برای نیروی کار و تحصیلکرده دانشگاهی اتخاذ و اجرا نشد که امروز با بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نه‌فقط سرمایه کشور هدر رفته بلکه آنها به مهاجرت فکر می‌کنند.دولت باید به این سؤال پاسخ دهد که چرا نزدیک به دو دهه است نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما بالاست و چرا برای این ضعف بزرگ نتوانستد برنامه‌ریزی کنند تا مشکل حل شود تا شاهد بیکاری نزدیک به نیمی از فارغ‌التحصیلان نباشیم.در این میان نقش نظام آموزشی و مدرک‌گرایی هم مهم است که افراد مهارت لازم را کسب نمی‌کنند و این موضوع هم باید در کنار سایر علت‌ها قرار داد و بررسی کرد. ممکن است در میان فارغ‌التحصیلان هم افرادی باشند که رشته دانشگاهی‌شان جزو اولویت‌های کشور نبوده که می‌تواند یکی از جنبه‌ها باشد ولی سهم آن اندک و چیزی حدود ۱۵ درصد است. در پایان باید تاکید کرد که برخی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به دلیل پایین بودن دستمزدها و مسائل اقتصادی (تورم) تمایلی برای کار کردن ندارند که این موضوع هم به عنوان یکی از علل مطرح است.