درهمینراستا، مدیر اطلاعرسانی دفتر اسرای فلسطینی اعلام کرد: «تعدادی از اسرای بازداشتشده در زندانهای رژیم اسرائیل بعد از دهها سال آزاد خواهند شد؛ رژیم اشغالگر تلاش میکند از اجرای تعهدات خود در هر توافق شانه خالی کند و مطابق برنامه تبادل، ۱۵۴ آزاده فلسطینی به تبعید خواهند رفت.»
دیروز همزمان با تحولات کرانه باختری دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا وارد اراضی اشغالی شد تا ضمن سخنرانی در کنست (مجلس قانونگذاری اسرائیل) برای مرحله بعدی مذاکرات شرمالشیخ با حضور ۳۰ کشور جهان به مصر سفر کند. جنبش حماس پیشتر با تشکیل دولت تکنوکرات (فنسالار) موافقت کرده اما در برابر فشارهای آمریکا برای واگذاری سلاح مقاومت میکند چراکه ایستادگی در برابر توسعهطلبی تلآویو تنها با بازدارندگی گرم مسجل خواهد شد.
بیبی زیرسایه ترامپ
سکاندار کاخسفید با ارائه طرح ۲۰ مادهای حاوی بند تبادل کلیه اسرا درمیان ساکنین اراضی اشغالی محبوبیت بیشتری از نخستوزیر این رژیم در میان صهیونیستها پیدا کرده است. نتانیاهو بهخاطر ائتلاف با احزاب راست رادیکالی که خواهان استمرار جنگ و شهرکسازی در باریکه غزه هستند، تمایلی به پیگیری جدی روندهای متنهی به آتشبس نداشت اما ترامپ که بهواسطه سرریزشدن جنگ غزه به حاشیه خلیجفارس و تحتالشعاع قرارگرفتن امنیت قطر بهعنوان میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا، به پیگیری تحقق آتشبس روی خوش نشان داد.
در راستای همین روند، ترامپ در سخنرانی کنست خاطرنشان کرد: «دو سال ترسناک تمام شد؛ بزرگترین کاری را انجام دادیم که کسی باور نمیکرد.» وی در ادامه افزود: «الان زمان طلایی برای اسرائیل و آمریکا و خاورمیانه است. ما بهترین سلاحهای جهان را داریم و خیلی از آنها را به اسرائیل میدهیم.» درنهایت سکاندار کاخ سفید ادعا کرد: «غزه بلافاصله غیر نظامی و حماس خلع سلاح میشود و امنیت اسرائیل برای همیشه تضمین خواهد شد؛ این طلوع تاریخی خاورمیانه جدید است.»
حماس علیه وابستگان تلآویو
با اعلام برقراری آتشبس از ۱۱اکتبر (۱۹ مهر) و عقبنشینی ارتش اسرائیل، نیروهای امنیتی جنبش مقاومت اسلامی در برخی نقاط باریکه غزه برای احیای نظم و قانون مستقر شدند. درراستای این روند، یکی از افسران حماس در گفتوگو با شبکه العربی تاکید کرد که هدف ما مصادره سلاح از «فراریان» است؛اصطلاحی که احتمالا برای نامبردن از شبهنظامیان وابسته به اسرائیل استفاده شده است.درحالیکه روز پنجشنبه در شرمالشیخ، مذاکرات برای آتشبس بهخوبی پیشرفت، رزمندگان مقاومت طبق آخرین اخبار تا اوایل هفته با شبهنظامیانی متخاصم از خانیونس در جنوب تا بیتحانون در شمال مشغول مبارزه بودند. براساس ادعای اسرائیلتایمز، سه گروه مختلف وابسته به اسرائیل تحت سرکردگی یاسر ابوشباب،حسامالاستال و اشرفالمنسی با وجود عقبنشینی ارتش صهیونی به درگیری با گردانهای عزالدینالقسام ادامه میدهند. مسلما، ادامه جنگ چنین گروههای وابستهای حاکی از تمایل تلآویو بهبهرهگیری از شبهنظامیان مذکور برای ایجاد مانع در برابر احیای نهادهای اداری-خدمات عمومی حماس و بهچالشکشیدن اقتدار شاخه رزمی جنبش مقاومت اسلامی است. بنابراین، نبرد برای انهدام ستون پنجم اسرائیل در نقاط مختلف نوار غزه آغاز شده که شرایط تحقق مراحل بعدی آتشبس را پیچیدهتر میکند.
چشمانداز مبهم طرح صلح
مطابق انتظار، بخش اول طرح ترک مخاصمه حول محور پذیرش آتشبس و تبادل اسرا باموفقیت بهاتمام رسید اما اکنون نیمهدوم و پیچیدهتر روند طرح رئیسجمهور آمریکا بایستی مورد مذاکره قرار گیرد. ترامپ بارها دراظهارنظر های روزهای اخیر خود بر ضرورت خلع سلاح و انتقال قدرت در نوار غزه تاکید کرده است. هرچند که حماس با تشکیل دولت تکنوکرات با محوریت چهرههای غیرحزبی فلسطینی مشکلی ندارد اما همچنان سلاحهای فردی، خط قرمز مقاومت قلمداد میشود.درهمین راستا، مقامات حماس در مصاحبه با اسکاینیوز تصریح کردند که سلاحهای خود را تنها به دولت رسمی فلسطین تحویل خواهند داد و مقاومت مسلحانه هویت بنیادین این جنبش است. باوجود جنگ دو ساله با ارتش اسرائیل، رزمندگان القسام همچنان توانایی بهرهبرداری از تونلها و زیرساختهای نظامی جهت استمرار سبقه مقاومتی خود علیه اشغال را دارا هستند. درمقابل نیز تانکهای صهیونی با نقض آتشبس و شلیک بهسمت مردم در خانیونس نشان دادند که با فشار خارجی به ترک مخاصمه تن دادهاند.
درنتیجه، هدف اصلی حماس ممکن است استفاده از اهرم نظامی برای جهتدهی به کارکرد دولت تکنوکرات آتی منطبق با گفتمان محور مقاومت باشد یا اینکه جنبش مقاومت امیدی به تحقق مراحل آتی نداشته و با موضعگیری در اقصینقاط باریکه غزه برای فاز جدید پیکار با رژیمصهیونیستی تا عقبنشینی کامل تلآویو از کرانه شرقی مدیترانه آماده میشود.
آزادگان برجسته مقاومت
موج جدید آزادی اسرای فلسطینی بازگشت قهرمانانی را نوید میدهد که صفوف حامیان ایستادگی علیه اشغال صهیونی را تقویت خواهد کرد. درهمین راستا، اسیر فلسطینی طارق البرغوثی، پس از ۲۲ سال حبس دیروز در جریان تبادل زندانیهای صهیونیستی و فلسطینی از زندانهای رژیم آزاد شد. البرغوثی پیش از این به حبس ابد محکوم شده بود. نذیر مرزوق نیز از روستای عبوین در شمال رامالله، پس از آزادی از زندانهای اشغالگران اسرائیلی در چارچوب سومین مرحله توافق «طوفانالاحرار»، بالاخره با خانوادهاش دیدار کرد. بهنقل از منابع عبری، براساس لیست منتشرشده از دیگر آزادگان قابل توجه میتوان به ابراهیم علق، متهم به مشارکت در حملهای که منجربه کشتهشدن خانواده صهیونیستی تسور در سال ۱۹۹۶ شد، همچنین جهاد کریم عزیز-روم محکوم به حبس ابد بهاتهام کشتن یک صهیونیست به نام یوری گوشین در رامالله و مشارکت در هلاکت دو نظامی ذخیره اسرائیلی در سال ۲۰۰۰ اشاره کرد. نامهای مهم دیگر لیست باید به ایاد ابوالرب، فرمانده جهاد اسلامی در جنین، ریاض العمو محکوم به ۱۱ بار حبس ابد بهاتهام ترور ۹ اسرائیلی از جمله افسران ارتش، طارق حسین عضو گروه التنظیم و متهم به انجام عملیات علیه چند اسرائیلی و فلسطینی مظنون به همکاری، فراس غانم محکوم به ۹ بار حبس ابد به اتهام انجام عملیات ضدصهیونیستی و نیز محمود عیسی بنیانگذار واحد ۱۰۱ حماس و محکوم به ۳ بار حبس ابد و ۴۹ سال زندان نگاهی انداخت که همگی ذخیرههای مقاومت در روزهای سخت خواهند بود.