نیابتی‌های نزدیک به ابوظبی در سودان، موج وسیعی از کشتار مردم را رقم زدند

تراژدی در الفاشر

گزارش‌هایی از کشتارهای جمعی باانگیزه‌های قومی ودیگرجنایات درشهر«الفاشر» منتشر شده است؛ شهری که در پایان هفته گذشته به تصرف نیروهای شبه‌نظامی موسوم به «نیروهای واکنش سریع» درآمده و در منطقه دارفور در غرب سودان واقع است. ویدئویی که فعالان محلی منتشر کرده‌اند، صحنه‌ای را نشان می‌دهد که یکی از نیروهای شناخته‌شده از واکنش سریع که پیش‌تر نیز به‌خاطر اعدام غیرنظامیان درمناطق تحت‌کنترل این گروه،سر زبان‌هاافتاده بود؛جمعی از غیرنظامیان‌ بی‌دفاع راکه روی‌زمین نشسته‌بودند،ازفاصله‌نزدیک هدف گلوله قرار می‌دهد.

کد خبر: ۱۵۲۵۲۹۵

در تصاویر دیگری که فعالان حامی دموکراسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، ده‌ها جسد بر روی زمین در کنار خودروهای سوخته دیده می‌شود؛ با این حال، اصالت این تصاویر تاکنون تأیید نشده است. در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه از سوی «نیروهای مشترک» که متحد ارتش سودان به‌شمار می‌روند، منتشر شد، این گروه نیروهای واکنش سریع را متهم کرد که در روزهای اخیر بیش از ۲۰۰۰ غیرنظامی بی‌دفاع را اعدام کرده‌اند.

جنایت خاموش
آزمایشگاه تحقیقات بشردوستانه دانشگاه ییل که با استفاده از منابع اطلاعاتی باز و تصاویر ماهواره‌ای جنگ سودان را رصد می‌کند، اعلام کرده شواهدی در دست دارد که با وقوع کشتارهای جمعی به‌دست نیروهای واکنش سریع مطابقت دارد. این مرکز روز سه‌شنبه اعلام کرد شهر الفاشر «به‌نظر می‌رسد در روندی نظام‌مند و عامدانه از پاک‌سازی قومی ساکنان بومی غیرعرب از قومیت‌های فور، زغاوه و برتی از طریق جابه‌جایی اجباری و اعدام‌های میدانی قرار گرفته است». بنابر گزارش این مرکز، این عملیات شامل اقداماتی بوده که به‌صورت «پاکسازی خانه‌به‌خانه» در سطح شهر انجام شده است. نیتنیل ریموند، مدیر اجرایی این آزمایشگاه، اظهار کرد تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد اجساد روی زمین پراکنده‌اند و بخش‌هایی از خاک به رنگ قرمز درآمده است. او شدت خشونت در این شهر را با «۲۴ساعت نخست نسل‌کشی رواندا» مقایسه کرد و افزود: «ما تنها در آغاز موجی از خشونت قرار داریم. هرگز در هیچ منطقه‌ای سطحی از خشونت را که اکنون شاهد آن هستیم، ندیده‌ام. این وضعیت فقط با کشتارهای سبک رواندایی در روز نخست آن فاجعه قابل قیاس است.»

جنگ نیابتی‌ها
نیروهای واکنش سریع از آوریل ۲۰۲۳ درپی درگیری قدرت با ارتش سودان وارد جنگ داخلی خونینی شده‌اند. درنتیجه این نبردها تاکنون بیش از ۱۵۰هزار نفر کشته و بیش از ۱۴ میلیون نفر آواره شده‌اند. در هفته‌های اخیر نگرانی‌ها درباره امنیت ده‌ها هزار غیرنظامی که درپی محاصره ۱۸‌ماهه نیروهای واکنش سریع در شهر الفاشر گرفتار شده‌اند، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. رئیس دفتر حقوق‌بشر سازمان ملل، فولکر ترک روز دوشنبه هشدار داد که خطر وقوع «نقض‌ها و جنایات ناشی از انگیزه‌های قومی» در الفاشر رو به افزایش است. دفتر او اعلام کرد گزارش‌های متعددی دریافت کرده که حاکی از ارتکاب جنایات از سوی نیروهای واکنش سریع، ازجمله «اعدام‌های میدانی» است. دفتر حقوق‌بشر سازمان ملل همچنین اعلام کرد گزارش‌هایی از «اعدام میدانی غیرنظامیانی که تلاش داشتند از شهر بگریزند» وجود دارد که نشان‌دهنده انگیزه‌های قومی در این کشتارهاست. علاوه‌بر این، ویدئوهایی منتشر شده که «ده‌ها مرد بی‌سلاح را نشان می‌دهد که هدف گلوله قرار گرفته یا بی‌جان بر زمین افتاده‌اند، در حالی که نیروهای واکنش سریع آنان را به عضویت در ارتش سودان متهم می‌کنند.»

دارفور در خاک و خون
شِینا لوئیس، کارشناس امور سودان در نهاد «پیشگیری و پایان دادن به جنایات جمعی» که از نزدیک با جامعه مدنی دارفور در ارتباط است، نیروهای واکنش سریع را به کشتار غیرنظامیان متهم کرد. او گفت: «ساکنان الفاشر که پیشتر از شهر گریخته بودند، اکنون از مرگ عزیزان‌شان از طریق ویدئوهای اعدام‌هایی که به‌طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، باخبر می‌شوند.» نگرانی‌های جدی از تکرار کشتارهای نیروهای واکنش سریع در شهر الجنینه، پایتخت دارفور غربی، وجود دارد؛ شهری که پس از تصرف آن در سال ۲۰۲۳، تا ۱۵هزار غیرنظامی عمدتا از گروه‌های غیرعرب قتل‌عام شدند. براساس آمار سازمان ملل، از زمان آغاز جنگ بیش از یک میلیون نفر از شهر الفاشر گریخته‌اند و حدود ۲۶۰ هزار غیرنظامی، که نیمی از آنان کودک هستند، بدون دسترسی به کمک‌های انسانی در محاصره مانده‌اند. بسیاری از مردم برای زنده ماندن ناچار به خوردن علوفه حیوانات شده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت وابسته به سازمان ملل اعلام کرد که از روز یکشنبه بیش از ۲۶ هزار نفر از درگیری‌های الفاشر گریخته‌اند؛ شماری به مناطق حاشیه‌ای شهر پناه برده‌اند و گروهی دیگر به سوی شهر تاویلا، در ۴۵ مایلی غرب الفاشر، حرکت کرده‌اند.

نقش انگلیس در نسل‎کشی
به‌گزارش اسناد ارائه‌شده به شورای امنیت سازمان ملل، تجهیزات نظامی ساخت انگلستان در میدان‌های نبرد سودان و در دست نیروهای واکنش سریع - گروهی شبه‌نظامی که به ارتکاب نسل‌کشی متهم است - پیدا شده است. در این اسناد آمده «سامانه‌های هدف‌گیری سلاح‌های سبک، ساخت بریتانیا و موتورهای انگلیسی مورد استفاده در خودروهای زرهی حامل نیرو، از محل درگیری‌ها کشف شده‌اند؛ جنگی که اکنون به بزرگ‌ترین فاجعه انسانی جهان تبدیل شده است.» این یافته‌ها باردیگر نگاه‌ها را به صادرات تسلیحات انگلستان به امارات متحده عربی جلب کرده؛ کشوری که بارها به ارسال سلاح برای نیروهای واکنش سریع در سودان متهم شده است. همچنین این موضوع پرسش‌هایی را درباره نقش احتمالی دولت لندن در تشدید و تداوم این درگیری‌ها برانگیخته است. موتورهای ساخت انگلیس که به‌طور ویژه برای نوعی خودروی زرهی حامل نیرو تولید شده و در امارات متحده عربی مونتاژ می‌شود، به این کشور صادر شده‌اند؛ این در حالی است که شواهدی وجود دارد مبنی بر آن‌که این خودروها پیشتر در جنگ‌های لیبی و یمن مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اقدامی که نقض آشکار تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل محسوب می‌شود.
‌
نبرد برای سلطه بر سودان
انقلاب سودان که در سال ۲۰۱۹ با هدف سرنگونی نظام عمرالبشیر و استقرار دموکراسی آغاز شد، در ابتدا امیدی بزرگ برای مردم این کشور به‌شمار می‌رفت. میلیون‌ها سودانی با تظاهرات گسترده و اعتصابات سراسری توانستند حکومت ۳۰‌ساله دیکتاتوری را پایان دهند و دوره‌ای از انتقال قدرت به رهبری غیرنظامیان را رقم بزنند اما این فرآیند به‌دلیل تداوم نفوذ نظامیان، منافع اقتصادی نخبگان امنیتی و مداخله قدرت‌های خارجی از مسیر اصلی خود منحرف شد و نهادهای انقلابی به‌تدریج تضعیف شدند. درپی تشدید رقابت میان ارتش سودان و نیروهای واکنش سریع بر سر کنترل قدرت، کشور از آوریل ۲۰۲۳ وارد جنگ داخلی تمام‌عیاری شد که ساختار شکننده سیاسی و اقتصادی آن را فروپاشاند. این درگیری، با حمایت تسلیحاتی و مالی برخی کشورهای منطقه، به ویرانی شهرها، کشتار ده‌ها هزار غیرنظامی و آوارگی میلیون‌ها نفر انجامید. امروز سودان به صحنه‌ای از نبرد قدرت‌های داخلی و خارجی بدل شده و رؤیای آزادی و عدالت که جرقه انقلاب را زد، زیر آوار جنگ و خون فرورفته است.