کارگاه‌های طلا آب شد

آنچه تا پیش از این تنها در چرخه تولید طلا کاربرد داشت و به‌عنوان مواد اولیه کارخانه‌ها و کارگاه‌های طلاسازی مورد استفاده قرار می‌گرفت، امروز به ابزاری برای سرمایه‌گذاری مردم تبدیل شده است‌؛ تغییری که نه‌تنها به زیان خریداران تمام می‌شود، بلکه ضربه‌ای مستقیم بر بدنه تولید، اشتغال و ارزش افزوده داخلی وارد می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از واحد‌های تولیدی که پیش از این با ظرفیت کامل مشغول ساخت مصنوعات زینتی بودند، حالا با کاهش شدید سفارش مواجه شده و حتی برخی ناچار به تعطیلی یا تعدیل نیرو شده‌اند. 
اگرچه خرید و فروش طلای آب شده از نظر قانونی ممنوع نیست اما به هیچ‌وجه برای مردم عادی توصیه نمی‌شود. این نوع طلا، عمدتا در ساخت مصنوعات طلا و جواهر توسط صنوف‌ مربوطه کاربرد دارد و نقد شوندگی آن برای عموم پایین است. همچنین ابهام در اصالت و عیار طلای آب‌شده از جمله خطراتی است که خریداران باید نسبت به آن آگاه باشند. نکته قابل توجه اینجاست که تمایل افراد برای خرید طلای آب شده نسبت به مصنوعات طلا از یک سو باعث تعطیلی کارگاه‌های این صنف می‌شود و از سوی دیگر کاهش تعداد کارگاه‌های طلا، اجرت قطعات طلا را بالا می‌برد و خریداران باید هزینه بیشتری بپردازند. از سوی دیگر برخی افراد سودجو اقدام به اختلاط فلزهای دیگر همراه طلای آب شده می‌کنند یا شمش یک فلز دیگر را با طلای آب شده می‌پوشانند. افرادی هم که خریداری می‌کنند به دلیل این‌که تخصص کافی ندارند به میزان وزن آن بهای طلا را می‌پردازند و در زمان فروش متوجه این کلاهبرداری می‌شوند. این در حالی است که کارشناسان این صنف بارها نسبت به خرید طلای آب شده هشدار داده‌اند. 
   
کاهش ۶۰ درصدی تولید مصنوعات طلا
کیومرث امیریان، رئیس کمیسیون تخصصی طلا، جواهر و نقره اتاق اصناف ایران در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم در مورد افزایش خرید طلای آب‌شده و کاهش تولیدات کارگاه تولید مصنوعات طلا گفت: بیشتر مردم از نظر سرمایه‌گذاری به خرید طلای آب‌شده‌ و طلای بدون اجرت روی آورده‌اند و می‌خواهند سرمایه خود را به طلای امن اختصاص دهند. 
وی افزود: خرید مصنوعات طلا و جواهر با توجه به افزایش قیمتی که داشته و میزان اجرت طلا (هزینه ساخت) از رونق افتاده است. سازندگان و تولیدکنندگان طلا باید درصد اجرت را کاهش دهند تا مردم برای خرید طلای ساخته شده به جای طلای آب شده رغبت داشته باشند در غیر این صورت روند فعلی یعنی خرید طلای آب شده ادامه خواهد داشت. 
امیریان در مورد وضعیت تولیدکنندگان مصنوعات طلا گفت: مردم به سمت خرید طلای آب شده و سکه با هدف سرمایه‌گذاری رفتند و امروز بیشتر سازندگان طلا در وضعیت خوبی نیستند به طوری که تولیدشان در چند سال گذشته حدود ۶۰ درصد افت کرده است‌. زیرا از طرف واحدهای صنفی سفارشی دریافت نمی‌کنند. 
وی در مورد ریسک‌های خرید طلای آب شده تأکید کرد: افراد باید از واحدهای صنفی دارای مجوز طلای آب‌شده اقدام به خرید کنند. همچنین حتما برای طلای خریداری شده فاکتور رسمی بگیرند تا بعدها متضرر نشوند و بتوانند از طریق اتحادیه‌های سراسر کشور رصد خود را انجام دهند تا متخلف را پیدا کنند. 
رئیس کمیسیون تخصصی طلا، جواهر و نقره اتاق اصناف ایران ادامه داد: افرادی که متضرر شده‌اند از فروشگاه و افرادی طلا خریدند که هیچ‌گونه مجوزی نداشته تا بتوان نظارتی بر آن انجام شود. یعنی از یک دفتر که فقط در فضای مجازی مانند تلگرام یا اینستاگرام تبلیغات داشته و مجوزی نداشته اقدام به خرید کردند و متضرر شدند که در این موضوع کلاهبرداری رخ داده است. 
   
نقش تبلیغات فضای مجازی برای خرید طلای آب‌شده
محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا و عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف ایران نیز در مورد افزایش خرید و سرمایه‌گذاری مردم در طلای آب شده به خبرنگار جام‌جم گفت: فضای مجازی و تبلیغات گسترده و گمراه‌کننده در این فضا در تمام عرصه‌ها بر رفتار مصرفی مردم تأثیر می‌گذارد و باعث رکود واحدهای تولیدی طلا و زیورآلات در کشور شده است. 
وی افزود: امروز فضای مجازی آنچنان در سبک زندگی و الگوی مصرف مردم نفوذ کرده که هیچ منبع آموزشی یا رسانه‌ای دیگری نمی‌تواند با آن رقابت کند. متأسفانه طلا هم از این جریان جدا نیست و نوع تبلیغاتی که در فضای مجازی انجام می‌شود، در بسیاری موارد گمراه‌کننده است. به همین دلیل، بسیاری از مردم بدون آگاهی کافی به سمت طلای آب‌شده سوق پیدا کرده‌اند و بعدها روشن خواهد شد که چه خسارت‌هایی از این تصمیم ایجاد می‌شود. 
کشتی‌آرای با اشاره به این‌که درصد زیادی از طلای آب‌شده که امروز در مورد آن صحبت می‌کنیم فاقد کیفیت لازم و ارزش واقعی است، افزود: بسیاری از این طلاها دست مردم است و آن را نگهداری می‌کنند که بعضا فاقد هرگونه اعتبار لازم است و این وضعیت نتیجه همین تبلیغات سوء در فضای مجازی است. 
این فعال بازار طلا درباره تفاوت ساختاری طلای آب‌شده و مصنوعات طلا توضیح داد: تولید مصنوعات طلا براساس ضوابط قانونی مشخصی انجام می‌شود. هر واحد تولیدی تحت نظارت اتحادیه طلا و سازمان ملی استاندارد است. یعنی وقتی مصنوعات طلا ساخته می‌شود، واحد تولید باید از اداره استاندارد کد رهگیری و اتحادیه مجوز دریافت کند و این کد باید روی مصنوعات طلا درج ‌شود. در نتیجه محصولی که به دست مردم می‌رسد، تحت کنترل حاکمیت و اتحادیه و دارای پشتوانه قانونی است. 
به گفته وی، متأسفانه طلای آب‌شده از چنین نظارتی بی‌بهره است‌. زیرا ممکن است در کارگاه‌های زیرزمینی تولید شود و حتی کدها یا علائم درج‌شده روی آن جعلی باشد. از آنجا که اغلب مردم اطلاعات فنی لازم را ندارند، قادر به تشخیص کیفیت طلای آب شده نیستند. طلای آب‌شده که بدون فاکتور رسمی خریداری شود، می‌تواند در آینده برای دارنده آن مشکلاتی ایجاد کند.البته خیلی‌ها از طلا‌های آب شده از نظر استاندارد درست است و فاکتور رسمی دارد. 
عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف با تأکید بر مزایای مصنوعات طلا گفت: مصنوعات علاوه بر این‌که تحت نظارت اتحادیه و استاندارد تولید می‌شوند، به‌عنوان زیورآلات نیز کاربرد دارند و هنگام فروش، بازار به راحتی آنها را می‌پذیرد. این مصنوعات با فاکتور رسمی و طبق دستور سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان در هر نقطه از کشور قابلیت فروش دارند. در مقابل، طلای آب‌شده چنین ویژگی‌ای ندارد و معمولا باید به واحدی که آن را فروخته بازگردانده ‌شود. 
   
کاهش ظرفیت کارگاه‌های طلا
کشتی‌آرای بیان کرد: خرید مصنوعات طلا و زیورآلات ایرانی به چرخه تولید داخلی و اشتغال در صنعت قدیمی طلا و جواهر کشور کمک می‌کند. متأسفانه تحت تأثیر تبلیغات در فضای مجازی مردم طلای آب شده خریداری می‌کنند اما تصور می‌کنم بسیاری از خریداران طلای آب‌شده در آینده با مشکلات جدی مواجه شوند. 
او در مورد وضعیت فعلی تولیدکنندگان زیورآلات طلا گفت: شرایط واحدهای تولیدی طلا و جواهر بسیار نامناسب است. بسیاری از کارگاه‌ها فقط با ظرفیت ۱۵ تا ۳۰ درصد فعالیت می‌کنند و بخش قابل توجهی از نیروی کار خود را تعدیل کرده‌اند. مصرف مصنوعات طلا کاهش یافته و بازار جواهرات راکد شده که این امر نتیجه همان تبلیغات و تشویق مردم به خرید طلای آب‌شده است. 
   
خرید و فروش طلای آب‌شده، تخصصی است
این فعال بازار طلا در توضیح ریسک‌های خرید این نوع طلا گفت: خرید و فروش طلای آب‌شده یک کار تخصصی است که میان افراد حرفه‌ای دادوستد انجام می‌شود. البته پلتفرم‌ها و صندوق‌های طلایی که به صورت رسمی زیر نظر نهادهای مالی فعالیت دارند، مشکلی ندارند. نگرانی ما درباره واحدهای غیرمجاز است که مردم از آنها طلا می‌خرند.  وی به مردم توصیه کرد اگر هدف سرمایه‌گذاری است، سکه گزینه مناسب‌تری است. زیرا نقدشوندگی بالایی دارد و در هر شهر کشور به راحتی قابل فروش است اما طلای آب‌شده چنین قابلیتی ندارد و معمولا باید توسط همان واحد فروشنده خریداری شود، زیرا ممکن است جای دیگری عیار آن پذیرفته نشود و نیاز به عیارسنجی مجدد پیدا کند. کشتی‌آرای تصریح کرد: مصنوعات طلا دارای استاندارد رسمی هستند و دارنده می‌تواند حتی چند سال بعد در هر شهر کشور آن را بفروشد اما طلای آب‌شده از این ویژگی برخوردار نیست و قدرت نقدشوندگی مصنوعات طلا و سکه بسیار بیشتر است. او خاطرنشان کرد: اگر کسی تصمیم به خرید طلای آب‌شده دارد، باید حتما از مراکز مطمئن و معتبر و با فاکتور رسمی خرید کنند. این فاکتور باید شامل تمامی مشخصات، عیار، کدهای درج‌شده روی شمش، وزن، آدرس و شماره تماس فروشنده، شماره سریال و سایر اطلاعات قانونی مطابق قانون تجارت باشد.