وقتی از سعید شیخزاده درباره بزرگترین درسی که در مسیر حرفهای خود گرفته میپرسم، بیدرنگ میگوید: اینکه هنر همیشه درجه یک است. باید شب و روز تلاش کنید و خودتان را پرورش دهید و همیشه رو به جلو باشید.
وی ادامه میدهد: فعالیت ما در واحد دوبلاژ بسیار مهم و حیاتی است و این روند در طول سالیان متمادی همواره ادامه داشته است. هدف اصلی و مشترک ما، ارائه کیفیتی مطلوب و درخور است؛ دقیقا همان دغدغهای که هر همکار فعال در حوزه دوبله، با جان و دل به آن پایبند است.»
درست است که سرعت کارهابیشتر شده، اما این سرعت درتمام دنیا وجود دارد.فکر نکنید که فقط در ایران اینطور است؛ در سینما، تولید فیلم و سریال، حتی تولید خودرو هم سرعت به همین شکل افزایش یافته و کسی نمیتواند جلودارش باشد. ایکاش میتوانستیم مثل قدیم کمی آرامتر باشیم.
با لحنی آرام اما مصمم ادامه میدهد: به نظرم آدمها خودشان را با اتفاقاتی که در جهان هست، وفق میدهند. واقعیت این است که با وجود سرعت، کیفیت هم حفظ شده و وظیفه ماست که اگر کار دوبله انجام میدهیم، سرعت و کیفیت را با هم داشته باشیم. معتقدم که هردوی اینها نشانگر استعداد و توانایی بالاست، بنابراین هیچ مشکلی با سرعتگرفتن کارها ندارم. باید تلاش بیشتری کنیم تا هم کیفیت و هم سرعت را با هم پیش ببریم.
شیخزاده تأکید میکند: همه کارهایی که انجام دادهام، برایم ارزشمند است و دوستشان دارم و همچنان ادامه میدهم. قاعدتا چون دوبله کار سریعی است و ما در مدت زمان کوتاهتری میتوانیم یک فیلم سینمایی یاسریال راگفتارگردانی کنیم، پس حجم کار آن بیشتر است. بااینحال اجرا و بازیگری راخیلی دوست دارم واینهاجزوحوزههای اصلی فعالیت من محسوب میشوند.
وی درباره اهمیت انتخاب گوینده توضیح میدهد: انتخاب گوینده خیلی مهم است. درکنار ترجمه و متن خوب، انتخاب گوینده ارجح است. باید بدانیم چه کسی راانتخاب میکنیم و توانایی آن گوینده در اجرای نقش چیست.گاهی پیش آمده که نقشی را به گویندهای سپردهایم که صدا بهظاهر هیچ تناسبی با آن نداشته،امااوبا تمام وجود تلاش کرده و شاهکاری بینظیر ساخته است.
شیخزاده در ادامه تأکید میکند: اصل قضیه توانایی گویندگی است و نه نوع صدا. معیار اصلی ما این است که گوینده حس درستی منتقل کند و اجرایی تمیز و بهنگام ارائه دهد. از همه مهمتر، مفهومی که از کلمات و جملات بیان میکند، منحصرا متعلق به خود او باشد. در اجرای مفهوم هم بسیار مهم است که گوینده بتواند کارش را درست انجام دهد.
او با لحنی آموزنده اضافه میکند: درحقیقت، تمام افراد قادرند صدای خود را بسازند و پرورش دهند، درست همانگونه که عضلات بدن با ورزش قویتر میشوند.
او درباره علاقه جوانان به هنر هشدار میدهد: جوانان علاقه دارند و میخواهند وارد هنرهای مختلف شوند، اما باید بدانند که صرفا با اوقاتفراغت نمیتوان فعالیت هنری موفق انجام داد. گویندگی، دوبله، بازیگری یا فیلمسازی؛ همه این حوزهها نیازمند تلاش مستمر و شبانهروزی است. شاید از دور کار سادهای به نظر برسد، چون همیشه زیباییهای آن را میبینیم، اما تمرینی که یک هنرمند باید انجام بدهد از جهت زحمتی که باید در پرورش خود و هنرش بکشد، از خیلی مشاغل سختتر و وقتگیرتر است. من همیشه میگویم ۲۴ساعت هم در شبانه روز کم است. وقتی بحث به مقایسه دوبله امروز و گذشته میرسد، با آرامش و تحلیل دقیق میگوید: قاعدتا نباید دوبله الان را با دوبله گذشته مقایسه کنیم، مگر اینکه فیلمهای امروز را هم با فیلمهای ۵۰ سال پیش مقایسه کنیم. تکنیک فیلمسازی امروز با فیلمهای دهه ۵۰ و ۶۰ متفاوت است. نوع فیلمها و دیالوگها تغییر کرده؛ در گذشته دیالوگها آرام و روان و سر وقت گفته میشد اما الان با سرعت، حسهای مختلف و فیلمها و دیالوگهای فشرده روبهرو هستیم. برای مثال، در فیلمهای وسترن دیالوگها کاملا قابل پیشبینی بود و فیلمهای عاشقانه صرفا دیالوگهای سادهای داشتند. اما واقعیت امروز این است که ما فیلمهای بسیار پیچیدهای را دوبله میکنیم که هم از نظر سرعت گویش و هم چگونگی ادای کلمات، دارای دشواریهایی هستند. او با تحسین نسل جدید ادامه میدهد: بهشدت از دوبله امروز تقدیر میکنم و واقعا به نسل جدید دوبله افتخار میکنم؛ هم کارشان را با قدرت انجام میدهند و هم خودشان را با سینمای روز دنیا هماهنگ کردهاند. این واقعا قابل تقدیر است.
شیخزاده ضمن ستایش از نسل طلایی دوبله ایران در گذشته، دوبله حاضر را بسیار ارزشمند میشمارد و اضافه میکند: سرعت و شرایط تغییر کرده، اما این دلیل نمیشود که دوبله امروز را کمارزش بدانیم. هر نسلی هنرمند خودش را دارد و بچههای ما کارشان را خوب انجام میدهند.
این هنرمند در پایان، درباره آینده و هوش مصنوعی میگوید: درمورد هوش مصنوعی هیچ پیشبینیای نمیتوانم بکنم، چون واقعا هر لحظه ما را متعجب میکند.نمیتوانم بگویم که آیا درچند سال آینده جای دوبله و صداپیشهها را میگیرد یا نه؛ پیشبینی راحتی نیست.امابراساس چیزی که میبینم،واقعاازاتفاقاتی که خواهدافتادمتعجب خواهیم شد.هوش مصنوعی خودش را تکمیل میکند و هر لحظه در حال تقویت و یادگیری است.واقعا نمیدانم درآینده چه اتفاقی میافتد و پاسخ آن سخت است.
سعید شیخزاده، با بیش از دو دهه تجربه نشان داده است که هنر دوبله نیازمند همت، تمرین و عشق بیوقفه است. او با نگاهی همزمان به گذشته و حال، نهتنها به اهمیت تلاش و پرورش تواناییهای فردی اشاره میکند، بلکه از نسل جدید دوبله با تحسین سخن میگوید و آینده را، هرچند ناشناخته، با هوش و دید باز مینگرد.