در دادسرای جرائم پزشکی به چه پروندههایی رسیدگی میشود؟
جرائم پزشکی شامل موارد متعددی میشود. یک موضوع قصور پزشکی است که شکایت از پزشک بابت آسیب واردشده به بیمار یا فوت اوست. موضوع دیگر مداخله در امور پزشکی است؛ یعنی کسانی که پزشک نیستند، اما در روند درمان دخالت میکنند.تبلیغات غیرمجاز پزشکی که در فضای مجازی بهوفور وجود دارد هم ازجمله جرائم پزشکی است.موضوع غذاهای آلوده و عدم رعایت بهداشت در رستوران، مطب و کلینیک هم در شمول این جرائم قرار میگیرد. تمامی جرائمی که در حوزه پزشکی، درمانی و بهداشت وجود دارد در صورت ثبت شکایت در دادسرای جرائم پزشکی رسیدگی میشود.
کسانی که قربانی شدهاند چطور میتوانند شکایت کنند؟
یکی از راههای ثبت شکایت در حوزههای مذکور مراجعه به دفاتر خدمات قضایی است. برخی هویت کسی که مرتکب جرم شده را نمیدانند که در این صورت میتوانند در برگه شکایت اولیه هویت او را ناشناس بنویسند. بعد از ثبت شکایت اگر در تهران باشد پرونده به دادسرای جرائم پزشکی و اگر در شهر دیگری بود به دادسرای عمومی و انقلاب آن محل ارجاع میشود. با دعوت از شاکی اظهارات و مدارک و مستند او ثبت میشود و با توجه به انواع جرائم که پیشتر به آن اشاره کردم رسیدگی به هرکدام متفاوت است. نحوه دیگر ثبت شکایت در مواردی مانند عدم رعایت بهداشت در مطب، رستوران یا واحدهای تولید مواد غذایی، غیبت پزشک در کلینیک یا فعالیت افراد غیرپزشک بهجای متخصص، تماس با سامانه ۱۹۰است.بعد ازثبت شکایت،بازرسان معاونت بهداشت وزارت بهداشت برای رسیدگی درمحل حاضر میشوند. البته بازرسیها در حوزه مداخله پزشکی با عرضه مواد غذایی غیربهداشتی هم متفاوت است. براساس بازرسی و نوع تخلف، پرونده به دادسرای جرائم پزشکی یا سازمان تعزیرات ارسال و روند رسیدگی آغاز میشود.
روند رسیدگی درخصوص شکایت قصور پزشکی به چه صورت است؟
اگر موضوع شکایت، قصور پزشکی باشد، پس از ثبت، پرونده برای بررسی به کمیسیون پزشکی قانونی ارجاع میشود. درصورتیکه این کمیسیون قصور را تأیید و میزان دیه را تعیین کند، به پزشک تفهیم اتهام شده و پرونده برای جلب دادرسی و صدور کیفرخواست به دادگاه میرود. ذکر این نکته ضروری است که نظریه کمیسیون پزشکیقانونی قابل اعتراض است که در اینصورت پرونده به کمیسیونی بالاتر ارجاع خواهد شد.
درخصوص دیگر موارد چطور؟
در مورد جرائم دیگر مانند عرضه غذای آلوده، تبلیغ غیرمجاز و مداخله در امور پزشکی بعد از ثبت شکایت و بررسی توضیحات شاکی، به معاونت درمان دستور داده میشود نسبت به بازرسی اقدام کند. اگر در حال مداخله در امر پزشکی باشند متصدی به ما معرفی و با احضار او پرونده با قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست به دادگاه ارسال میشود.
از ادامه فعالیت آنها جلوگیری نمیشود؟
در حوزه مداخله در امر پزشکی و تأسیس کلینیک غیرمجاز قانون بهصراحت اعلام کرده محل پلمب شود.حتی اگر بازرس به آنجا برود و ببیند پزشک حاضر نیست و فرد دیگری در حال انجام اقدامات پزشکی است، محل پلمب خواهد شد. اگر مکانی غذا، گوشت و فرآوردههای غذایی آلوده ارائه کند، درصورتیکه این عرضه تهدید علیه بهداشت عمومی باشد، امکان پلمب آن محل وجود دارد.
یکی از معضلات جدید، تبلیغات پزشکنماها در فضای مجازی است. برای برخورد با این شیادان چه راهکارهای قانونی پیشبینی شده؟
در مورد تبلیغات پزشکنماها باید بدانیم که آنها در فضای مجازی تبلیغات گستردهای دارند. فضای مجازی به اولین بستری تبدیل شده که مردم از آن برای گرفتن خدمات و خرید استفاده میکنند. پزشکنماها این موضوع را بهخوبی دریافتهاند و با تبلیغات گسترده و فریبنده، عکسهای جعلی قبل و بعد عمل رامنتشر میکنند. این عکسها الگوهایی را ترویج میدهند که با الگوهای رایج درجامعه تفاوت چشمگیری دارد وبه مردم آسیب میرساند.پزشک منصف میداندکه این تغییرات و تصاویر، خلاف واقع بوده و از واقعیت فاصله زیادی دارند.پزشکنماها (که اغلب خودشان پزشک واقعی نیستند یا صلاحیت کافی ندارند) با استفاده از این تصاویر، مراجعین را به کلینیکهای غیرمجازوحتی بیمارستانهای مجاز میکشانند و اقدام به انجام اعمال جراحی زیبایی و گاهی اوقات سایر اعمال جراحی، توسط افراد فاقد صلاحیت و غیرپزشک میکنند. دیده شده است که گاهی در بیمارستان فردی که پزشک نیست زیر نظر یک پزشک، جراحی انجام میدهد و آسیب شدیدی به بیماران وارد میکند که بعضا قابل جبران نیست.
هشدار شما به مردم برای اینکه گرفتار این مجرمان نشوند چیست؟
مردم نباید برای انجام جراحیها، بهویژه جراحیهای زیبایی، به تبلیغات فضای مجازی و تصاویر «قبل و بعد» عمل جراحی اعتماد کنند؛ چراکه اغلب آنها با استفاده از نرمافزارهای تغییردهنده، دستکاری شدهاند.فضای مجازی جای انتخاب پزشک نیست، اگر پزشکی کارش خوب باشد، اصلا فرصت تولیدمحتوا در فضای مجازی ندارد. کسانی که در فضای مجازی تولیدمحتوا میکنند یا پزشکنما هستند یا پزشکانی هستند که در فضای واقعی کارشان خوب نیست و به اندازه کافی بیمار ندارند؛ از این رو با تبلیغات فریبنده بهدنبال جذب بیمار میگردند.
توصیه دیگر، دقت در نام صفحات است. برخی از آنها مشخص نیست متعلق به کدام پزشک است؛ نامهای کلی معمولا به پزشکنماها برمیگردد. پزشکان واقعی صفحات خود را با نام و درج شماره نظامپزشکی میسازند. باید حتما شماره نظامپزشکی را در سایت سازمان نظام پزشکی بررسی کنید و اسم و عکس پزشک را در سایت ببینید. اگر پس از واردکردن شماره نظامپزشکی اسم یا عکس دیگری آمد بدانید آن فرد مداخلهگر در امر درمان است.
موضوع مهمی که متأسفانه رواج یافته، بهرهگیری از سلبریتیها برای تبلیغات کلینیکهای غیرمجاز است. بازیگری را میآورند تا برای یک صفحه تبلیغ کند. اینها همگی تبلیغات غیرمجاز است. مردم بدانند اگر کلینیک یا مؤسسهای واقعا خوب باشد، با کیفیت خدماتش بیمار و زیباجو جذب میکند. یک بازیگر، خواننده یا گاه ورزشکار، با پنج دقیقه صحبت و تبلیغ، چندین میلیارد تومان دریافت میکند.
در تمام پروندههایی که به آنها رسیدگی کردم، کلینیکهایی که از این طریق بیمار جذب میکنند، با شکایتهایی روبهرو بودهاند. حتی پروندههای فوتی نیز از این کلینیکهای تبلیغاتی داشتیم و اساسا قابل اعتماد نیستند. یاد آن شرکت موبایل میافتم که پول مردم را برداشت و ناپدید شد!
آن مجرم هم دقیقا از این روش استفاده میکرد و سراغ سلبریتیها رفت. در حوزه پزشکی هم کلینیکهایی که برای تبلیغات از چهرهها استفاده میکنند به نظر من «کوروش کمپانی»های حوزه پزشکی هستند. یعنی اگر مردم به آنها مراجعه کنند، آسیب خواهند دید. بههیچعنوان این تبلیغات قابل اعتماد نیست.