تولید، گران‌تر شد

در شرایطی که تورم تولیدکننده بالا و پایدار باشد، نشانه‌ای از فشار هزینه‌ای بر صنایع و تضعیف سودآوری بنگاه‌هاست‌؛ موضوعی که به رکود، کاهش سرمایه‌گذاری و افت قدرت خرید منجر می‌شود. در اقتصاد ایران، افزایش تورم تولیدکننده در فصل تابستان امسال به‌ویژه در بخش کشاورزی و انرژی، زنگ خطری برای رشد تورم مصرف‌کننده در ماه‌های آتی محسوب می‌شود و نشان می‌دهد مهار پایدار تورم بدون کنترل هزینه‌های تولید ناممکن است. با این حال، روز گذشته مرکز آمار ایران شاخص قیمت کل تولیدکننده را اعلام کرد. براساس این گزارش، در فصل تابستان ۱۴۰۴ شاخص قیمت کل تولیدکننده به ۴.۳۴۰رسیدکه نسبت به فصل قبل(تورم فصلی)۲.۱۰درصد، نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه‌به‌نقطه) ۱.۴۶درصد و درچهار فصل منتهی به پایان تابستان امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) ۵.۳۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد. این اعداد بیانگر آن است که تابستان ۱۴۰۴ فشار هزینه‌های تولید بیشتر شده و این اثر، به تورم مصرف‌کننده منتقل خواهد شد که در مهر و آبان امسال این موضوع مشهود بود. 
   
افزایش ۲۱ درصدی هزینه‌های کشاورزی در یک فصل 
تورم فصلی قیمت تولیدکننده در فصل تابستان ۱۴۰۴ نسبت به فصل بهار امسال ۷.۳واحد درصد افزایش داشته است. این شاخص در نخستین فصل سال جاری ۵.۶درصد اعلام شده بود‌؛ به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید محصولات‌شان در داخل کشور در فصل تابستان نسبت به فصل بهار، ۲.۱۰درصد افزایش داشته است. در فصل تابستان بیشترین تورم فصلی با ۲۱ درصد مربوط به گروه کشاورزی و کمترین تورم با ۱.۷درصد مربوط به گروه معدن ثبت شده است. افزایش قیمت برق و فرآورده‌های انرژی‌بر موجب افزایش هزینه تولید در سایر صنایع نیز شده است. 
   
برق در صدر لیست تورم نقطه‌ای
تورم نقطه‌به‌نقطه تولیدکننده در فصل تابستان سال گذشته ۵.۳۷درصدبود که این عدد درتابستان سال جاری بارشد۶.۸ واحد درصدی به ۱.۴۶درصد رسیده است‌؛ یعنی در این فصل هزینه‌های تولید ۱.۴۶درصد افزایش یافته است. در این میان، بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه با ۷.۹۴درصد مربوط به گروه تولید، انتقال و توزیع برق و کمترین تورم نقطه‌به‌نقطه با ۱.۳۵ درصد مربوط به گروه معدن بوده است. 
   
کمترین تورم سالانه به بخش معدن رسید
تورم سالانه شاخص قیمت کل تولیدکننده در یک سال منتهی به پایان فصل تابستان۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۵.۳۸درصد اعلام شده که در مقایسه با بهار امسال که ۲.۳۲درصد بود، ۳.۵واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. این تغییرات حاکی از آن است که میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان به ازای تولید محصولات‌شان در داخل کشور در یک سال منتهی به پایان تابستان ۱۴۰۴ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۵.۳۸درصد بیشتر شده است. البته بیشترین تورم سالانه با ۶.۵۹درصد مربوط به گروه تولید، انتقال و توزیع برق و کمترین تورم سالانه با ۵.۳۳درصد مربوط به گروه معدن ثبت شده است. 

تورم نقطه‌ای صنعت در کانال ۴۰ درصدی
تورم بخش تولید در تابستان ۱۴۰۴ نسبت به فصل قبل افزایش قابل توجهی داشته است‌؛ یعنی فشارهای قیمتی در سطح بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی در حال افزایش است. با این حال، بررسی داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که بخش کشاورزی در میان بخش‌ها بالاترین نرخ تورم فصلی را با ۲۱ درصد داشته، البته تورم نقطه‌به‌نقطه این بخش نیز ۵.۵۲درصد و تورم سالانه ۷.۳۸درصد گزارش شده است. بیشترین تورم فصلی در بخش کشاورزی مربوط به زراعت و باغداری با ۸.۳۲ درصد و کمترین مربوط به سبزیجات و حبوبات با ۰.۷درصد بوده که نشان می‌دهد شوک قیمتی در محصولات پایه غذایی شدید بوده و فشار ابتدایی زنجیره تأمین از کشاورزی آغاز شده است. بخش معدن برخلاف کشاورزی، تورم نسبتا کمتری دارد این بخش تورم فصلی ۱.۷درصد، تورم نقطه‌ای ۱.۳۵درصد و تورم سالانه ۵.۳۳درصد را در تابستان سال جاری تجربه کرده است. بخش صنعت (ساخت) که ضریب اهمیت بالای ۶۲ درصد در شاخص کل تولید دارد، نیز تورم فصلی ۲.۸درصدی، تورم نقطه‌ای ۵.۴۶درصدی و تورم سالانه ۳.۳۸درصدی را تجربه کرده است. بخش خدمات نیز با تورم فصلی ۸.۹درصد، تورم نقطه‌به‌نقطه ۴۲ درصد و تورم سالانه ۱.۳۹درصد در رتبه بعد قرار دارد. در میان گروه‌های خدماتی، بیشترین تورم نقطه‌به‌نقطه مربوط به آب‌رسانی و مدیریت پسماند با ۶.۸۲درصد است. جهش قیمت خدمات زیرساختی مانند حمل‌ونقل، آب و برق نشان‌دهنده فشار هزینه‌ای بر بخش عمومی و صنعتی کشور است. تورم تولیدکننده در تابستان۱۴۰۴ در همه بخش‌ها افزایشی بوده‌؛ بیشترین رشد در کشاورزی و برق مشاهده شده است. انتظار می‌رود اثر این فشارها با تأخیر به تورم مصرف‌کننده در پاییز و زمستان۱۴۰۴ منتقل شود.همان‌گونه که در آبان‌ماه، تورم سالانه خانوارها به کانال ۴۰ درصد و تورم نقطه‌به‌نقطه به مرز ۵۰ درصد رسیده است.