تولید، اسیر گاز ناتراز

کارشناسان معتقدند اگر مدیریت مصرف در نظر گرفته نشود، می‌تواند آسیب‌هایی به اقتصاد ایران وارد کند، به‌این‌دلیل که بخش زیادی از صنایعی که با قطعی گاز مواجه می‌شوند ارزآور هستند و کاهش صادرات در این بخش می‌تواند بر نرخ ارز هم تاثیر بگذارد. در سال‌های گذشته هر زمان که وارد فصل سرما می‌شدیم، به‌منظور پایداری شبکه خانگی، گاز سایر بخش‌ها قطع می‌شد که این موضوع به اقتصاد کشور آسیب وارد می‌کرد. 
براساس بخشنامه دولت و با تاکید دکتر مسعود پزشکیان‌،‌ رئیس‌جمهور، محدودیت گاز صنایع به‌ویژه صنایع ارزآور از ابتدای آذرماه برداشته می‌شود تا این بخش‌ها با افزایش تولید خود به ارزآوری کشور کمک کنند اما گاز برخی صنایع از ابتدای آذرماه با محدودیت مواجه شده، محدودیتی که نه‌تنها کاهش نیافته بلکه در برخی موارد تشدید هم شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نه‌تنها محدودیت‌های گاز لغو نشده، بلکه از سقف مصوب ۲۵ درصدی هم فراتر رفته و در بسیاری از صنایع و واحدها به ۳۰ تا ۵۰ درصد هم رسیده است.  از طرفی، آمارهای رسمی نشان‌دهنده رکود عمیق بخش صنعت ظرف امسال بوده است. ناترازی انرژی من‌جمله آب، برق و گاز در کنار تصمیمات متناقض و نابهنگام سیاست‌گذاران، صنعت کشور را در بلاتکلیفی کامل قرار داده و اعتماد بخش خصوصی به ثبات سیاست‌ها را خدشه‌دار کرده است. 

افزایش مصرف خانگی
همزمان با افزایش برودت هوا و تداوم استفاده از وسایل گرمایشی، مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء در هفته چهارم آذر به حدود چهار میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب رسید‌؛ رقمی که بیانگر تداوم رشد تقاضا بر شبکه گاز کشور در نیمه سرد سال است. شنبه، ۲۲ آذر مصرف بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء به ۵۵۷.۷۲میلیون مترمکعب رسید و یکشنبه، ۲۳آذر با افزایش قابل‌توجه، رقم ۵۸۷.۳۱میلیون مترمکعب ثبت شد. دوشنبه، ۲۴ آذر مصرف این بخش به ۶۱۰.۵۱میلیون مترمکعب و سه‌شنبه، ۲۵آذر با روندی صعودی به ۶۱۵.۱۲میلیون مترمکعب رسید. اوج مصرف هفته در روز چهارشنبه با رقم ۶۴۱.۲۳میلیون مترمکعب ثبت شد. این شاخص در روزهای پایانی هفته تقریباً ثابت ماند؛ به طوری که در روزهای پنجشنبه و جمعه به ترتیب ارقام ۶۳۹.۱۴ و ۶۴۱.۲۲ میلیون مترمکعب را ثبت کرد. بر این اساس مجموع مصرف گاز بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء از ۲۲ تا ۲۸ آذر به حدود چهار میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب رسید‌؛رقمی که نشان‌دهنده ادامه استفاده گسترده گازدراین بخش درنیمه سردسال است.شرکت ملی گازاعلام کرد: تاکنون ۷۵درصد از کل گاز تحویلی به شبکه گازرسانی در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف شده است. 

مشترکان پرمصرف گاز هزینه‌های بالاتری پرداخت می‌کنند
مدیر هماهنگی امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران گفت: مشترکان پرمصرف هم که در پله سوم و چهارم هستند اگر توجه نکنند، در وهله نخست گازبهای بالاتری باید پرداخت کنند و اگر مصرف بخش خانگی و صنایع بالاتر برود باید از گاز صنعت بکاهیم و این به‌نفع کشور نیست. 
هوشنگ صیدالی گفت: درحال‌حاضر میانگین دمایی حدود ۰.۷درجه پایین‌تر از سال گذشته بوده است، بنابراین مصارف ما در تمامی بخش‌ها افزایش یافته است. 

با نقطه مطلوب فاصله داریم
سیدعباس حسینی، مشاور وزیر صمت ناترازی انرژی را یکی از جدی‌ترین چالش‌های آغاز به کار دولت چهاردهم دانست و گفت: «در ابتدای مسیر، قطع گاز و برق صنایع، به‌ویژه صنایع صادراتی و ارزآور، به‌عنوان امری اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شد و این تصور وجود داشت که تولید باید هزینه ناترازی را بپردازد، اما رویکرد ما این بود که پذیرش محدودیت، به‌معنای پذیرش تعطیلی تولید نیست. با پیگیری مستمر و اقناع دولتمردان وهمراهی وپشتیبانی رئیس‌جمهور امسال وضعیت تأمین گاز و برق صنعت نسبت به سال گذشته بهبود پیدا کرد.» 
وی تأکید کرد: «شرایط هنوز ایده‌آل نیست، اما جهت حرکت تغییر کرده و این تجربه نشان می‌دهد حتی در سخت‌ترین میدان‌ها هم می‌توان زمین بازی را به نفع تولید تغییر داد.» 
 
کسری گاز صنایع جبران می‌شود 
ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به محدودیت‌های شدید عرضه گاز از ابتدای آذرماه ۱۴۰۴ برای برخی از صنایع با وجود بخشنامه صریح دولت و تاکید رئیس‌جمهور گفت: با وجود وعده‌ای که داده شده بود که محدودیت گاز از اول دی‌ماه برای صنایع اعمال شود، بعضا این محدودیت‌ها در آذرماه اعمال شده است. وی با بیان این‌که اخیرا تلاش شده ــ با توجه به تعهدی که دستگاه مربوطه برای تأمین گاز صنایع داده ــ این میزان کسری گاز جبران شود، افزود:بنابراین قراراست این دستگاه میزان کسری گازرا برای عقب‌نماندن صنایع ازتولید،به صنایع ارائه کند. 
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به این‌که مصرف گاز در هفته گذشته صدمیلیون مترمکعب افزایش داشته است، گفت: از ابتدای آبان پایش‌های مستمر را انجام دادیم و بدون هیچ‌گونه چشم‌پوشی و اغماضی اخطار و قطع گاز ادارات را داشته‌ایم، به‌طوری‌که گاز بخشی از زیرمجموعه‌های وزارت نفت را هم قطع کرده‌ایم. طبق مصوبه دستگاه‌های دولتی باید ۲۰ درصد کاهش مصرف داشته باشند. 
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان این‌که پیش‌تر تعرفه‌ها براساس پنج اقلیم محاسبه می‌شد اما اکنون این تقسیم‌بندی به حدود ۱۳۰۰منطقه اقلیمی افزایش یافته تا میانگین مصرف هر شهر به‌طور دقیق‌تر و عادلانه‌تر لحاظ شود، افزود: تعداد پله‌های تعرفه از ۱۲پله غیراستاندارد به چهار پله استاندارد کاهش یافته است‌؛ بر این اساس تنها حدود ۲درصد از مشترکان پرمصرف مشمول افزایش می‌شوند. 
توکلی با اشاره به این‌که اگر ادارات طبق الگو مصرف داشته باشند، براساس پله سوم محسوب می‌شود، گفت: هم‌اکنون اگر در پله اول و دوم باشند کم‌مصرف، پله سوم بدمصرف و پله چهارم بسیار بدمصرف محسوب می‌شوند. ۲درصد از مجموعه مشترکان ما پله چهارم هستند اما ۶درصد از مجموعه گاز کشور را به‌ویژه در فصل سرد مصرف می‌کنند.  وی دمای آسایش را بین ۱۸ تا ۲۱درجه دانست و اظهار کرد: اگر در اوج زمستان یک درجه سانتی‌گراد کاهش دمای محیط در شبکه گاز کشور داشته باشیم، به اندازه یک فاز پارس‌جنوبی یعنی ۲۵میلیون مترمکعب به شبکه کمک می‌شود.  معاون وزیر نفت با بیان این‌که با اجرای راهکارهای کاهش مصرف انرژی گرمایشی در بخش ساختمان، مصرف انرژی در این بخش حدود ۳۵درصد کاهش می‌یابد تصریح کرد: همچنین دمای پکیج و آبگرمکن بین ۵۰ تا ۶۰ درجه تنظیم شود.  توکلی طرح تعویض بخاری‌های گازی موجود در ایران با بخاری‌های بهینه مصرف را یکی از راهکارها برای کاهش گاز مصرفی مشترکان خانگی و تجاری دانست وگفت: این طرح،همسو با اجرای مصوبه‌ شورای اقتصاد و به‌منظور بهینه‌سازی مصرف گاز در کشور تدوین شده است. امسال قرارداد تأمین حدود یک‌میلیون و۷۵۰هزار بخاری منعقد شده و برنامه‌ریزی برای نصب ۳۰۰هزار بخاری پربازده تا پایان سال در دستور کار قرار دارد. توکلی با اعلام این‌که پارسال هیچ قطع گازی در بخش خانگی در کشور نداشتیم تصریح کرد: از ابتدای امسال تاکنون تمام تمهیداتی که مرتبط با دستگاه‌های مولد انرژی هستند انجام شده است و قطع گاز در برخی از بخش خانگی مشکل فنی داشته و جزو قوانین ما قطع گاز بخش خانگی نیست، اما قبوض پله‌های چهارم برای این مشترکان بازدارندگی دارد.