عفاف و حجاب در جامعه اسلامی

راهیپمایان هدف از این راهپیمایی  را مطالبه اجرای فرامین امام خمینی رحمت الله علیه و مقام معظم رهبری برای مقابله با تهاجم فرهنگی، اعتراض به اجرا نشدن قانون گسترش فرهنگ حجاب و عفاف و هشدار به مسئولان در مورد کوتاهی در برخورد جدی با گسترش منکرات و بدحجابی اعلام کردند.

رادیو گفت و گو در نشستی خبری با حجت الاسلام سید علی طاهری عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و مجید نصیری پور، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی به بررسی این موضوعات پرداخته است.

مشروح این گفت و گو به این شرح است:

رادیو گفت و گو : آقای طاهری چرا در مورد این قانون  که در سال 84 تصویب شد تا کنون اقدام مؤثری صورت نگرفته است؟

طاهری: مستحضرید که بعد از تصویب این قانون، البته در مجلس هفتم هم یک طرحی که با حجاب و عفاف ارتباط داشت تصویب شد. این دو مسئله در دولت نهم به عهده وزارت ارشاد سپرده شد. بعد از حدود سه سال که ارزیابی عملکرد وزارت ارشاد صورت گرفت و با توجه به اعتراضاتی هم که متدینین داشتند و  اینکه  این قانون در عمل هیچ نتیجه ای نداشته ، نشان می داد که وزارت ارشاد توفیق لازم را در این خصوص پیدا نکرده است.

شاید یک علت این بود که آن ابزار لازم در اختیار وزارت ارشاد نبود یا سیر مطالعات و تدوین آئین نامه های اجرایی بسیار طولانی شده بود و در حقیقت موجب شده بود که این قانون بسیار ارزشمند و نسبتاً قانون کامل با توجه به کار سنگینی که انجام شده بود، ما هیچ نتیجه ای را در جامعه خودمان شاهد نباشیم .

با فشاری هم که دشمن در این زمینه دارد و برنامه ریزی مدونی که آنها دارند برای تخریب فرهنگ اسلامی ما، امروز شاهد جلوه های بد حجابی یا بهتر است بگوییم بعضی صحنه های بی حجابی در جامعه خودمان هستیم . اخیراً بعد از همان بررسی ، دولت محترم چارچوب اجرای ان طرح را به عهده وزارت کشور نهاد و در حقیقت ما از آن زمان پیگیر هستیم. منتها چون در جریانات سال گذشته ، وزارت کشور یک مقداری درگیر فتنه شد در پیگیری این قضیه یک مقداری عقب مانده بود که مادر مجلس یک سوالی را از وزیر کشور کردیم.

حدود 40 نفر که اکثریت روحانیت مجلس و ارکان مهم مجلس و برخی از نمایندگان دیگر هم این سوال را امضا کرده بودند،آقای وزیر کشور اخیراً  طی  یکی دو هفته قبل در کمیسیون فرهنگی حاضر شدند و گزارشاتی در خصوص پیگیریها از زمانی که ابلاغ شده به وزارت کشور، آنجا ارائه کردند.

گزارشات بد نبود اما در مجموع سوال کنندگان که ما هم جزء آن بودیم قانع نشدیم به جهت اینکه باز همان روال وزارت ارشاد پیگیری می شود. یعنی جلسات پی در پی گذاشته شده برای  نوشتن آئیین نامه دستورالعمل. کارشناسان مختلف دعوت شدند،اگر چه به نظر می آید یک مقداری این پیگیری های اخیر اجرایی تر است نسبت به گذشته، ولی یک مهلت یک ماهه به وزارت کشور داده شد که در این یک ماه وزارت کشور بخشی از این کارهایی را که انجام داده را عملیاتی کند.

شاید مهمترین و اساسی ترین کاری هم که دولت می تواند شروع کند از محیط های زیر مجموعه خودش است. یعنی ما در بعضی ادارات، در بعضی وزارتخانه ها، در بعضی از شرکتهای که وابسته به دولت است، شاهد هستیم کارکنانی حضور پیدا می کنند که پوشش آنها هیچ تناسبی با پوشش مورد نظردین مبین اسلام ندارد.

دولت قطعاً در قدم اول باید مجموعه خود را اصلاح کند و قانع کند که نسبت به این دستور مهم و اکید دینمان پایبند باشند و ما در عمل شاهد آن باشیم .البته مسائل دیگری هم  در این خصوص وزارت کشور برنامه ریزی کرده که ما امیدواریم طی این یک ماه که حدوداً تا نیمه خرداد به وزارت کشور فرصت داده شده ،ان شاءالله شاهد باشیم که این برنامه ریزی های صورت گرفته در عمل هم اجرا شود.
 
رادیو گفت و گو :آقای نصیرپور، مسائلی باید در نظر گرفته شود تا ضمن برخورد با مسئله بدحجابی شأن و شخصیت اجتماعی جامعه هم در این خصوص حفظ شود؟

نصیرپور:من ابتداً باید عرض کنم که مقوله حجاب و پوشش و علاقمندی به بحث پوشش به نظر من یک امری است که خداوند در فطرت انسانها قرار داده و این مسئله فقط باید متناسب با وضعیت روز و متناسب با اوضاع فرهنگی جامعه ساماندهی شود.

من معتقدم جامعه ای هستیم با  سابقه دیرینه فرهنگی . ما حتی در مطالعاتی که داریم و بعضاً گزارشاتی که
می آید شاهدیم که در آثار باستانی باقی مانده از دوران هخامنشی، حتی تصویر یک زن به صورت نامناسب آنجا طراحی و ساخته نشده است.

این نشان می دهد که بحث حجاب از سابقه بسیار دیرینه ای در کشور ایران برخوردار است. خصوصاً با ظهور دین اسلام و ورود دین اسلام به ایران،اهمیت این مقوله زیاد شد. اما نکته ای که الان در فرمایشات آقای طاهری هم وجود داشت و مسئله ای که وجود دارد و باید روی آن به طور جدی توجه شود، دخالت دادن وزارت کشور در مقوله حجاب است.

 حجاب یک مقوله فرهنگی است و بیش از اینکه یک وظیفه انتظامی یا از این دست و از این جنس مقولات باشد، به حوزه های فرهنگی و عملکرد نهادهای فرهنگی مجموعه نظام مرتبط است و اگر قرار است ما آن قانون مصوب و دغدغه مقام معظم رهبری که دغدغه بسیار مهمی است و همواره ایشان در مناسبتهای مختلف به آن تذکر و اشاره داشتند،نایل شویم و این دغده را برطرف کنیم، به نظر من باید یک زیرساختهایی را فراهم کنیم و زمینه ظهور بدحجابی را از بین ببریم. 

همانطور که آقای طاهری فرمودند و من هم تأیید می کنم در بعضی مواقع در معابر تهران واقعاً مسئله بی حجابی است. ما سابق بر این در ادوار گذشته مسئله بدحجابی را داشتیم اما این روزها و این ماههای گذشته شاهدیم که برخی افراد تعمداً حجاب خودشان را در ترافیک و در معابرها برمی دارند، این نشان از بروز یک بیماری است و من معتقدم دوستان ما در کمیسیون فرهنگی باید تلاش کنند، مجموعه ای از نهادهای فرهنگی داخل کشور ساماندهی شوند و استراتژیهای مناسبی برای رسیدن به این اهداف مشخص شود و نهایتاً اگر راهبردهای فرهنگی نتیجه نداد، بعد ما به سمت راهبردهای التزامی حرکت کنیم.

البته راهبردهای نظامی در کنار فعالیتهای فرهنگی می تواند همراه و مؤثر باشد. اما به نظرم می آید اگر فقط به سمت قوه قهریه یا قوه انتظامی برویم،این مشکل حل نمی شود،شاید پوشش مقداری مناسب باشد اما مسئله حل نمی شود و به طور زیرزمینی این بی توجهی و بی اخلاقی که دارد توسعه پیدا می کند در جان مردم رسوخ پیدا می کند که بعد امکان اصلاح آن ضعیف به نظر می آید.
 
رادیو گفت و گو :آقای نصیرپور،بین اصلاح طلبان در مجلس و اصولگرایان آیا اختلاف نظری راجع به اصل حجاب،یا اجرای این مصوبه وجود دارد یا خیر؟

نصیرپور :به نظرم این اختلاف وجود ندارد. دوستان رسانه ها برای این مسائل اصولی و کلی زیاد جریان سیاسی را غالب نکنند. حتماً همه اصلاح طلبها به همراه همه اصولگرایان دغدغه دین دارند و اتفاقاً همین دغدغه دینداری است که عزیزان را مجاب می کند در عرصه های سیاسی و اجتماعی ورود پیدا کنند و تلاش کنند که تأثیر مثبتی در اداره خوب کشور داشته باشند.

 به نظر من قانونی که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در اواخر دوران حجت الاسلام و المسلمین آقای خاتمی تصویب شد و مجلس هفتم هم الزامات بعدی را انجام داد، حتماً همه دوستان درهمه حوزه های سیاسی این دغدغه را دارند و امیدوار هستیم که با همکاری و همدلی بتوانیم بر این مسئله فائق شویم و به هر حال کشور را بر مدار ارزشهای فرهنگی و دینی خودمان اداره کنیم.
 
رادیو گفت و گو :آقای طاهری، ممکن است بفرمایید زمینه بروز این بد حجابی هایی که در جامعه مشاهده می شود چیست؟

 طاهری:من خدمت آقای نصیرپور هم سلا م عرض می کنم و تشکر می کنم ازاینکه ایشان هم دغدغه خودشان و  طیف اصلاح طلبان مجلس را هم در این خصوص اشاره کردند . از شما هم تشکر می کنم که از این دو طیف انتخاب شدند تا این به مردم اعلام شود که این مسائل دینی دغدغه همه جناح های معتقد به نظام و دلسوز نظام است.

 در یکی از بخشهای صحبت آقای نصیرپور اشاره شد که وزارت کشور اگر در این بحث حضور پیدا می کند، جنبه نظامی و انتظامی نگیرد مطلب درستی است. اگر در ذهن شما و شنوندگان باشد در گشت ارشاد ،که قبلاً مطرح
می شد، گزارشی که به مجلس ارائه کردند، سردار احمدی مقدم تشریف آورده بودند. گفتند ما در همان موقع که گشت ارشاد را انجام می دادیم ، 90 درصد با تذکر حل می شد. 10 درصد افرادی که ثابت می شد اینها دارند با غرض بدحجابی را ترویج می کنند،  برخورد قانونی لازم صورت می گرفت.

 در این قضایای اخیر، گزارشی که وزیر کشور به کمیسیون فرهنگی دادند اعلام کردند که بیش از 200 کارشناس را از دستگاههای مختلف دعوت کردند. دغدغه آقای نصیرپور کاملاً درست است. یعنی قطعاً کار یک دستگاه مثل نیروی انتظامی نیست، حتی اگر بخواهد کار فرهنگی کند ، همه دستگاهها باید ورود پیدا کنند.

 گزارشی که ایشان دادند گزارش خوبی بود، ما امیدواریم که ان شاءالله در این خصوص وظایفشان را انجام دهند. اما در خصوص دلیل بروز این بدحجابی، خوب یک جهت آن این است که طبیعتاً اگر انسان آشنای با مسائل دین نباشد این مسئله بر اساس عدم اطلاع از دغدغه دین و آن مسئله ای که خداوند متعال به نفع بشر همه مسئله دینی را قانونگزاری کرده در قرآن و دستورت اهل بیت، این عدم آشنایی موجب می شود طبیعت نفسانی انسان،انسان را دعوت کند به جلوه گری و این که جلب نظر کند.

 اما اگر به صورت فرهنگی خانواده ها ورود پیدا کنند،روی مسئله حجاب،کار فرهنگی که دین مدنظرش است، خانواده ها دغدغه داشته باشند، آموزش و پرورش به صورت جدی در درسهای خودش مطالب اغنایی را در این خصوص داشته باشد ، می تواند در جمع کردن زمینه های بدحجابی مؤثر باشد البته تبلیغات سنگین دشمن هم در این خصوص مؤثراست.

اخیراً وزیر اطلاعات اعلام کرده بودند که باندی از بدحجابان را در قم دستگیر کردند که اینها از تهران دریک مجموعه ای سازماندهی می شدند که فقط این افراد بد حجاب ازتهران به قم فرستاده شوند در خیابانهای قم قدم بزنند که در آنجا بدحجابی ترویج شود.

 قطعاً دشمن برنامه ریزی می کند، بودجه می گذارد و در یکی از صحبتهای سران سی آی ای هم اشاره شده بود که ما برای مبارزه با نظام اسلامی ایران لازم نیست که حمله نظامی داشته باشیم، ما باید دامن کوتاه به ایران ارسال کنیم. یعنی آنها کاملاً روی این مسئله بی حجابی حساب باز کردند و امید دارند چون قبلاً در تاریخ ما
نمونه های آن را داشتیم. همه این عوامل دست به دست هم می دهند.
 
رادیو گفت و گو :آقای طاهری، شما اشاره کردید که یک جریانی از خارج از کشور این افراد را هدایت می کنند. آیا فکر می کنید برخورد  انتظامی  می تواند در این شرایط موفق باشد ؟
 
آقای طاهری:برخورد انتظامی مثل جراحی می ماند. طبیعتاً اگر یک بیماری قابل مداوا باشد با پرهیز یا داروهایی که به مرحله جراحی نرسد، قطعاً نباید جراحی صورت گیرد. اما گاهی اوقات بیماری به حدی می رسد که نیاز به جراحی است آن هم حداقل است. یعنی تصور ما این است که بیش از 95 درصد بد حجابی ها یا بی حجابی ها با کار فرهنگی با تذکر حل  می شود.

 البته دغدغه مسئولین هم باید باشد . اینکه عرض کردم رئیس یک اداره دغدغه داشته باشد، با کارمند خود مسائل دینی را توجیه کند، ممکن است دربین 100 کارمند خانمی که در اداره است ، یک نفر ممکن است عمدی داشته باشد،آن یک نفر هم وقتی جدیت مسئولین را ببنید اقدام نمی کند.

بنابراین من گمان می کنم ضمن این که ضرورت دارد در پایان بررسی بدحجابی ها اگر کسانی که عمداً دارند به بدحجابی دامن می زنند برخورد شود،اما این مرحله آخر است. قطعاً برنامه ریزی فرهنگی، برنامه ریزی تمام مسئولین در دستگاههای مختلف می تواند اکثر این معضل را حل کند بدون اینکه نیازی به برخورد باشد.
 
رادیو گفت و گو : آقای طاهری البته ما از مسئولین وزارت کشور هم دعوت کردیم که در این گفت وگو شرکت کنند که متأسفانه هماهنگی نشد. بعضی معتقدند که دولت در اجرای قانون حجاب کوتاهی کرده. نظر شما چیست؟
 
 طاهری:البته این شبهه ایجاد شده،در همین جریان انتخابات اخیر، تقریباً همه نامزدها می گفتند ما با گشت ارشاد مخالفیم. در حالی که اگر توضیح کاملی داده می شد که  منظورشان این بود که ما با برخورد نظامی با بد حجابی مخالفیم،این بد بینی ایجاد نمی شد به همه کسانی که در این خصوص صحبت کردند. بله حداقل این شبهه وجود دارد که به جهت اینکه کار اجرایی درستی شروع نشده این بد بینی ایجاد شده است.

 اگر چه ما با شناختی که از تمام مسئولین داریم، یقین داریم که هیچ کدام از آنها علاقه ندارند که بدحجابی ادامه پیدا کند یا خدای ناکرده بیشتر شود.
 
رادیو گفت و گو : آقای نصیرپور،آقای طاهری اشاره کردند که یک جریانی خارج از کشور بد حجابی های موجود در جامعه را هدایت می کند . نظر شما در این خصوص چیست؟
 
 نصیرپور:من فرمایش همکار عزیزم آقای طاهری را تأیید می کنم. اخباری که منتشر شده بود و وزیر اطلاعات این اطلاعات را منتقل کردند، تأیید می کند وجود  تشکل هایی را که کانون هایی که به لحاظ ارزشی و دینی یکی از پایگاههای ما هستند ، هدف قرار داده اند.

در واقع شهر قم یکی از مراکز دینی ماست و طبیعتاً ظهور و بروز بی حجابی و مسئله بدحجابی، تأثیرش و نمودش بیش از سایر کشور می تواند باشد. ولی من می خواهم اشاره کنم این یک امر قابل پیش بینی است و اتفاقاً موضوع شبیخون فرهنگی که مقام معظم رهبری سالهای قبل به آن اشاره کردند ناظر بر همین مسئله است.
به این معنا که دشمن برای برخورد با نظام جمهوری اسلامی صرفاً از یک راهبرد که آن هم موضوع نظامی است استفاده نمی کند. آنها از تمام ابزار و امکاناتی که در اختیار خودشان دارند با انسجامی که در درون ساختارهای خود ایجاد کردند به سمت اهداف خودشان حرکت می کنند.

 از رسانه هایی که طراحی کردند،از امواج ماهواره ای و اینترنتی و حتماً از همه امکانات در اختیارشان برای برخورد با رقبا و مخالفین خود استفاده می کنند. شاید به جرأت بتوانیم بگوییم که جمهوری اسلامی تنها حکومتی است که با ملاک های دینی و اسلامی به معنای واقعی آن اداره می شود و طبیعتاً می تواند یک سدی برای تصاحب کشورهای مختلف توسط ابرقدرتها باشد و  طبیعی است که  با آن برخورد خواهد شد. اما مهمتر از برخوردی که آنها با ما می کنند و برنامه هایی که برای قشر جوان ما، برای خانواده های ما دارند ، نوع برنامه ریزی استراتژی است که ما در مقابله با این برنامه ها باید اتخاذ کنیم.

 نکته ای را که من عرض کردم در خصوص بحث انتظامی شدن برخورد با  موضوع بدحجابی و بی حجابی، حتماً همه کسانی که دستی بر اداره کشور دارند تأیید می کنند که بعضی جرایم در بعضی مواقع فقط راه انتظامی و نظامی می تواند داشته باشد. ما این را نفی نمی کنیم اما به نظرم می آید اگردرمصادیق اجتماعی و مدیریتهای اجتماعی ما از افراد خبره و عالم  به علوم اجتماعی و جامعه شناسی استفاده کنیم، همانطور که آقای طاهری فرمودند،ظاهراً آقای نجار وزیر کشور در جلسه کمیسیون فرهنگی فرمودند که بیش از 200نفر را جمع کردیم و داریم برنامه ریزی می کنیم. آن ایده خوبی است. اما مهمتر از آن این است که این افراد دارای سبقه فعالیتهای اجتماعی باشند، دانش اجتماعی داشته باشند و تجربه مدیریت های اجتماعی داشته باشند.

من تأکید می کنم مدیریت اجتماعی، دانش و تجربه مدیریت اجتماعی می خواهد و ما اگر از هر راهبرد دیگری استفاده کنیم، هزینه مدیریت در آن بخش را حتماً افزایش خواهیم داد. من می خواهم عرض کنم که ما پراکندگی در نهادهای فرهنگی داریم. آقای طاهری راجع به بودجه های وزارت ارشاد و اعتبارات تخصیصی وزارت ارشاد، عدد آن را حضور ذهن دارند، من عدد آن را حضور ذهن ندارم. اما مطمئنم بخش عمده ای از هزینه های فرهنگی که ما در فصل فرهنگ هزینه می کنیم ،بخش بسیار جزئی آن در اختیار وزارت ارشاد است.

 به نسبت مجموعه هزینه ای که تخصیص داده می شود و قاعدتاً ما از دولت، دراجرا به میزان اعتباری که پرداخت می کنیم می توانیم توقع داشته باشیم. یک وقتی می گوییم اعتقاد داشته باشند، من شهادت می دهم همه مدیران جمهوری اسلامی در سطوح مختلف، حتماً علاقه به توسعه موضوع حجاب و عفاف دارند. اما در عرصه عمل، پیاده کردن ایده ها و آرمانها و مقتضیات جامعه به اعتباراتی احتیاج دارد.

 وقتی ما اعتبارات مجموعه نهادهای فرهنگی مان، بخش کوچک آن در اختیار دولت قرار می گیرد، طبیعتاً ما از دولت به اندازه اعتباراتی که به آن می دهیم باید توقع داشته باشیم. و یا باید تلاش کنیم که نهادهای فرهنگی مان مثل حوزه های علمیه، مثل رسانه هایمان، مطبوعات و صدا و سیما و موضوع سینما ، همه اینها در مدیریت واحد مدیریت شوند.

 اجرای آن را عرض نمی کنم. اجرا را ممکن است که همین وضع موجود را داشته باشیم. اما در مدیریت متمرکز نباشند قاعدتاً حرکت به سمت اهداف و استراتژی هایی که انتخاب می کنند متفاوت خواهد بود، لذا ما طبیعتاً
می توانیم منتظر باشیم که یک ناهماهنگی اتفاق بیفتد . نکته مهمتر این است که بخشی از مسئله حجاب،به برنامه ها و استراتژی های فرهنگی مرتبط است و شاید بخش عمده ای از آن به موضوعات غیر مستقیم به حوزه اقتصاد مربوط است.

ما به هرحال وقتی مدیریت اقتصادی جامعه مان همراه با مدیریت فرهنگی مان نباشد، و توجه لازم به این مقوله را نداشته باشیم، به هر حال اینها جایی ظهور و بروز خواهد کرد که در رابطه با اجتماع و اقتصاد ، مقوله حجاب
می تواند نمونه روشن و شفاف باشد که ما در آن وقت مدیریت نداریم یا مدیریت مناسب نداریم.

 موضوع دیگری که وجود دارد این که ما واقعاً چه الگویی به جامعه مان دادیم؟ الان صدا و سمیا به عنوان رسانه اثرگذار،به نظرم می آید اگر اشتباه نکرده باشم، یکی از نظر سنجی هایی که مطالعه می کردم، بیش از 85 درصد مردم اعلام کرده بودند که اطلاعات و دانش خودشان را و در واقع نوع رفتاراجتماعی شان را از صدا و سیما
می پذیرند.

آیا الان جهت گیری صدا و سیما جهت گیری مناسبی است یا خیر؟ این را باید شورای سیاست گزاری صدا و سیما، همکاران ما در آنجا بررسی کنند. ما واقعاً در صدا و سیما به سمت ارائه الگوهای فرهنگی بومی پیش می رویم و فرهنگ دینی ما یا پوشش دینی که آنجا استفاده می کنیم پوششی است که متأثر از رسانه های بیگانه و منطبق بر مدهایی است که هر روز اشاعه داده می شود. مسئله بعدی بحث در حوزه مدیریت بخش های فعال در عرصه تهیه پوشاک است.
 
به نظر می آید که این عرضی که من دارم شاید قبلاً یک مدتی پیگیری شده بود،اما از طرحی که عرض خواهم کرد از طرف مسئولین اجرایی و سیاست گزار کشور حمایت جدی نشد یا شاید دچار روزمرگی شدند و موضوع مقفول ماند.

 به نظر من می آید که باید همه هنرمندان علاقمند به نظام را در عرصه های مختلف،سینمایی، مطبوعاتی، حتی چهره های ملی در عرصه مختلف را ما یک بار دور هم جمع کنیم و از آنها بخواهیم. هر جایی که ما مردم و اقشار مختلف را مشارکت دادیم، و در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها از آنها نظر خواستیم به نتیجه ایده آلی رسیدیم.

در دوران دفاع مقدس همین طور بوده، در عرصه های سیاسی اجتماعی هم همین طور. به نظر من باید رجوع کنیم به فعالین حوزه های مختلف فرهنگی اجتماعی، از آنها مدل تقاضا کنیم. من فردا با جمعی از هنرمندان که به این موضوع علاقمند هستند نشست می گذارم و تقاضا شده که دوستان مدلهای خود را ارائه دهند.

 جوان ما الان از ماهواره و اینترنت پوشش خود را الگوبرداری می کند. کسانی که در جریان تهیه لباس هستند، آنهایی که تولید داخل هستند مدلهای خودشان را از مدلهای بیگانه استفاده می کنند. و آنهایی هم که لباس را وارد می کنند باز لباسی را انتخاب می کنند که مد روز اروپا است.

به نظر من حتی از این افرادی که در تولید پوشاک دست دارند تقاضا کنیم، در یک جمعی دور هم بنشینیم و از آنها نه از باب تکلیف، یا از بعد دستوری، واقعا  این دغدغه را منتقل کنیم. عزیزان متوجه باشند. همین عزیزانی که در صنعت پوشاک فعالیت می کنند، خودشان در معرض تهاجم فرهنگی و این شبیخون هستند و اگر توجه نداشته باشند نسل آینده حتماً با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.

 به نظرم می آید اگر این علاقمندان را جمع کنیم از آنها مدل بخواهیم، مدلهای متنوع یعنی آنچه که باارزشهای ملی و دینی ما تضاد نداشته باشد در عین حال تنوع داشته باشد، هم در شکل و هم در رنگ. در واقع ما نیاز جوان امروز را مورد توجه قرار دهیم. در این طراحی که انجام می دهیم بخشی از مسئله حل خواهد شد.

بحث بعدی  که  اطلاع رسانی و معرفی و نهایتاً برخورد  است که آنها در پله های بعدی و قدمهای بعدی است. من فکر می کنم که یک راهکار دیگر هم وجود دارد آن هم این است که ما همه تشکلهای اجتماعی سیاسی مان را بدون ممیزی های حزبی و تشکیلاتی در اداره کشور دخیل کنیم و تقاضا کنیم که مشارکت داشته باشند. و در واقع یک اراده عمومی برای اداره خوب فرهنگی کشور ایجاد کنیم.
 
رادیو گفت و گو : آقای طاهری، نظر شما راجع به صحبتهای آقای نصیر پور و راهکار اجرایی برای اجرای  طرح عفاف و حجاب چیست؟
 
 طاهری: گمان می کنم صحبتهای ما مشترک است و مطالبی هم که ایشان ارائه دادند مطالب درستی است . الان هم تمام این دغدغه هایی که ایشان اشاره کردند ، دغده های مردم است. ارزیابی ما از بررسی های اولیه ای که وزارت کشور انجام داده این است که این دغدغه ها دیده  شده و ما امیدواریم که در مرحله اجرا شاهد این باشیم که
ان شاءالله اثرات خوبی را در جامعه بگذارد و اگر به برخی نواقص برخوردیم می توانیم در ادامه کمک کنیم، از نظرات صاحب نظران و کارشناسان مختلف هم استفاده شود.

من گمان نمی کنم در این خصوص منعی وجود داشته باشد. ان شاالله با کمک همه افرادی که دلسوز هستند و صاحب نظر و همه متدینین به خصوص خانواده ها که  در فرهنگ سازی برای بحث حجاب و عفاف پیش قدم شوند، ان شاءالله شاهد این باشیم که جامعه ما به آن سمتی که ارزشهای دینی ما انتظار دارد به آن ایده آل ها نزدیک شود.
 
رادیو گفت و گو :نقشی که مجلس می تواند در خصوص فرهنگ سازی عفاف و حجاب داشته  باشد چگونه خواهد بود؟
 
 طاهری:  نقش مجلس ، نقش قانونگزاری است هم نظارت. اگر قانون فعلی که نوشته شده در عمل به مشکلاتی برخوردند به مجلس اعلام کنند، پیشنهاداتی را بیاورند که قانون با نقص کمتری اجرا شود. مرحله بعد هم نظارت است که ما الان در این بخش از نظارت چون بخش قانون را داریم، بخش نظارت را ورود پیدا کردیم. در ادامه هم ان شاالله با همکاری همه نمایندگان مجلس، این بخش نظارت را ادامه می دهیم تا ان شاءالله این قانون به خوبی اجرا شود.
 
رادیو گفت و گو :ابزار امر به معروف و نهی از منکر برای رسیدن به این هدف می تواند کمک کند. برای استفاده از این ابزار، چگونه باید عمل کنیم تا ضمن حفظ نظم در جامعه، مردم هم در این خصوص به راحتی عمل کنند؟

طاهری: بحث امر به معروف یک بحث بسیار گسترده ای است. ما وقتی به دستورات دینی خودمان مراجعه
می کنیم ، می بینیم در کنار نماز امر به معروف مطرح شده است. اما الان در جامعه که نگاه می کنیم می بینیم که مردم امر به معروف را یک واجبی می دانند که اگر مثلاً ستاد امر به معروف ورود پیدا کرد کفایت می کند. در حالی که اگر هر مومنی،امر به معروف را آن گونه که دین می خواهد،آن گونه که بزرگان دین، معصومان
علیهم السلام انجام دادند، امر به معروف انجام شود، همه این دغدغه ها برطرف می شد .ولی نگاه جامعه ما امروز به امر به معروف و نهی از منکر یک نگاه کامل نیست، آن چنان که دین می خواهد نیست.

رادیو گفت و گو :آقای نصیرپور، شما در خصوص صحبتهای آقای طاهری نظر خاصی دارید ؟ بفرمایید از ابزار امر به معروف و نهی از منکر چگونه می توانیم استفاده کنیم تا ضمن حفظ نظم در جامعه مردم هم در این خصوص خودشان عمل کنند.
 
 نصیرپور:البته موضوع امربه معروف و نهی از منکر، صرف نظر از ابعاد اجتماعی آن  یک خواستگاه فقهی دارد که طبیعتاً آقای طاهری ورودشان به این مقوله اولی است و من در این مسئله حتماً به اندازه ایشان صاحب نظر نیستم. اما می خواهم عرض کنم که مسئله امر به معروف و نهی از منکر یک موقعی است که ما یک تکلیف شخصی و فردی داریم و یک حکومتی داریم که بر اساس شاخصه های دینی اداره نمی شود ، مثل دوران قبل از انقلاب، هر کسی یک وظیفه ای داشت. اما الان که نظام بر اساس شاخص های دینی اداره می شود و طبیعتاً حکومت وظیفه دارد در حوزه امر به معروف و نهی از منکر ورود داشته باشد ، دیگر برای اداره جامعه، فکر کنم مسئولیتها بیش از اینکه متوجه افراد باشد، به شکل عمومی آن، متوجه دولت و حکومت است.

من در مسئله امر به معروف و نهی از منکر معتقد به ایجاد مصونیت درونی هستم. همانطور که در فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری هم بود، نیروی انتظامی در برخورد خود باید دقت لازم را داشته باشد که خدای نکرده افرادی که مسئول این وظیفه دینی و اجتماعی هستند، خود در معرض نباشند و خود از صلاحیت لازم برخوردار باشند.

 گزارشی را هم که فرمانده نیروی انتظامی سردار احمدی مقدم در مجلس داشتند، بخش هایی از آن ناظر بر همین مسئله بود و به همین دلیل فرمودند که ما اصرار نداریم، یا بر عکس این گونه می گوید که مثلاً بسیج وارد این معقوله نشود، به خاطر آسیب هایی که در این مسئله وجود دارد. لذا من معتقدم که راهبردهای فرهنگی، همانطور که در بخش قبلی عرایض داشتم،ما مصونیت ایجاد کنیم با روشهای فرهنگی و استفاده از ابزارهای فرهنگی که داریم و باید توجه داشته باشیم در یک جامعه مدنی و شهری یک بخشی از ظهور بدحجابی ناشی از بی اطلاعی افراد از احکام اجتماعی یا احکام دینی است.اما آنچه امروز به نظر من بیشتر جامعه ما را به سمت بدحجابی سوق می دهد، یا خدای ناکرده بی حجابی، به نظرم موضوع ازدواج است.

همه ما می دانیم که الان سن ازدواج در کشور به بالاتر از سی سال رسیده. در آقایان که قطعاً این گونه است و در خانم ها هم نزدیک به سی سال است. شما توجه داشته باشید که غریزه جنسی افراد از سن تکیلفشان تا زمان ازدواجشان از بین نمی رود، کتمان کردنی هم نیست و سرکوب آنها هم حتماً آسیب های فردی دیگری دارد. به هر حال بخشی از آنها نمودش به سمت بی حجابیها و بد حجابی هااست، بخشی از این ناهنجاری اجتماعی ناظر به این است که جوانان ما، دختران و پسران نیازمند به توجه هستند و همین که با این رفتار خود متوجه می شوند یک بخشی از جامعه را متوجه خودشان کردند ارضا می شوند.

 این توجه به جوانان و مسائل آنها به نظرم می تواند کمک مؤثری کند و مسائل آنها را حل کند. و آموزشهایی که ما باید در این زمینه حتماً از آن استفاده کنیم . من خودم زیاد زمان قبل از انقلاب را درک نکردم ،شاید سال پیروزی انقلاب من پنجم ابتدایی بودم ، اما من قبل  انقلاب را در خاطر دارم،ما با مسجد ارتباط داشتیم، رفت و آمد داشتیم، جوانهایی که خانواده متدینی داشتند به این کانون ها توجه داشتند.  اما الان به نظر می آید کمی فاصل ها زیاد شده و به نظرمی آید که دانش دینی بچه ها هم کم شده است.

من معتقدم که این دانش را باید در مدارس ابتدایی و با ابزار دقیق و کارشناسی  شده و به طور پیوسته در اختیار جوانان بگذاریم.ما نباید توقع داشته باشیم وقتی این جوان ما وارد دانشگاه می شود ودانش دینی او حداقل ممکن را به خود اختصاص دهد، از او انتظار یک رفتار منطبق بر اصول دینی هم داشته باشیم. لذا این مصونیت سازی که من عرض کردم باید در مراحل قبل طراحی و زمینه سازی شده باشد و ما توجه داشته باشیم که اگر مصونیت ایجاد کنیم دیگر خود افراد با تهاجماتی که به سمتشان می شود مقابله می کنند.

در کنار اینها حاکمیت می تواند همراهی داشته باشد و کمک کند که مسئله حل شود. و اگر این اتفاق نیفتد، یعنی ما مصونیت سازی نکرده باشیم، به جوانانمان توجه نکرده باشیم و نهادهای فرهنگی ما و احزاب  استراتژیهای منسجمی نداشته باشند حتماً برخوردهای انتظامی فرسایشی خواهد بود.

به عنوان نمونه عرض کنم،  آنهایی که با جامعه ً ساکن در اماکن مقدس عربستان آشناهستند، آنجا صورت ظاهر حفظ می شود اما چند مطالعه نشان می دهد که  هیچ اعتقادی به حجاب در بخش عمده ای از آن جامعه وجود ندارد و این بی اعتقادی به شکل های نا مناسب دیگر ظهور و بروز پیدا می کند و آن هم روابط پنهانی زنان و مردان، دختران و پسران است که بسیار مخرب تر از ظهور علنی این مفاسد است. فکر می کنم اینها مسئولیت بسیار سنگینی است و به ضرورت این مسئله باید توجه بیشتری شود.
 
رادیو گفت و گو :آقای طاهری، راجع به صحبتهایی که آقای نصیرپور کردند نظرشما چیست و باز هم برگردیم به بحث امربه معروف و نهی از منکر که ایشان به شما ارجاع  دادند . راجع به مراحل  امر به معروف و نهی از منکر توضیح دهید.
 
 طاهری: بله. در یک فرصت مختصر این چنینی نمی شود به این موضوع پرداخت. مختصر می گویم. منظور من از امربه معروف ازاینکه گفتم باید عمومی باشد این نبود که حالا که اگر یک بدحجابی دیده شد، یک خانم
محجبه ای به او تذکر دهد. این در خیابان هیچ اثر این چنینی ندارد و همان مطلب درست است که باید به مسئولین مربوطه سپرده شود.

 اما فرض بگیرید اگر یک بد حجاب در خانواده خود، در فامیل خود یک فامیل محجبه که دارد، اینها با هم صمیمی هستند، رفت و آمد خانوادگی دارند، یا یک بدحجابی در مدرسه، یا دردانشگاه یا در اداره، هر کدام از اینها بالاخره رفقای صمیمی دارند که اینها گاهی اوقات به اهمیت امر به معروف توجه نمی کند. همان خانم محجبه ای که رفیق است با خانمی که بد حجاب است، از صمیمیت خود و رفاقت خود استفاده کند، با همان نکاتی که دین گفته.

 من عرض کردم، چون  امربه معروف ظرافتهای بسیار زیبایی دارد، که اگر به آنها عمل می شد جامعه ما  به اینجا نمی رسید. امربه معر وف هم مراتب دارد  و گفته شده که در ابتدا  انسان به زبان امربه معروف کند مرحله بعد اگر عواملی در خصوص منکر رخ می دهد آن عوامل را ابتدا کم کند بعد به مرحله برخورد برسد که به عهده این مراکز است و مسئولان مربوطه خود در ستاد امربه معروف، در نیروی انتظامی آن مرحله برخورد با منکر آخرین مرحله است که باید انجام شود.

90 درصد امربه معروف و نهی از منکر بخش زبانی است. بخش زبانی هم آنجایی که اثرگذار است. عرض کردم از صمیمیت ها از رفاقت ها باید استفاده شود، از محیطهایی که اینها با هم هستند و به گونه ای هم آنچه که در دستورات دینی دیده می شود اگراین امر به معروف زیبا عمل شود اثرگذاری مثبت دارد که شاید ما یک دهم آن  اثر را هم در  برخوردهای نظامی و انتظامی نبینیم.

بنابراین اولاً باید آشنا شویم با ظرافت ها و زیبایی های امربه معروف و نهی از منکر. کتابهای زیادی نوشته شده، زندگانی معصومین علیه سلام پر است از جلوه هایی که آنها امربه معروف و نهی از منکر را انجام دادند، به زیبایی، بدون اینکه تبعات منفی داشته باشد، قطعاً این هم می تواند مد نظر مسئولین قرار گیرد. من دعا می کنم. آموزش و پرورش در این خصوص زیاد می تواند اثرگذار باشد. بالاخره نوجوان ما که دارد شخصیت او شکل
می گیرد اگر با این ظرافتهایی که در دین آمده مطرح شود ما می توانیم به صورت ریشه ای آینده جامعه خود را سالم کنیم.

 یک نکته ای هم در فرمایشات آقای نصیرپور در بحث اینکه حضور نوجوانان و جوانان در مراکز دینی یک مقداری کم رنگ شده، قبل از انقلاب به جهت اینکه نه مدرسه بحث دینی برای دانش آموز مطرح می کرد و نه رسانه های آن روز چیزی را در این زمینه بیان می کرد،مطبوعات و صدا و سیما همه در جهت خلاف دین رفتار می کردند، طبیعی بود که آن عطشی که در خانواده، در جامعه، در نوجوان برای یافتن و آشناشدن و فراگرفتن مسائل دینی بود ، فقط با مراجعه به مسجد و مراکز مذهبی که آن زمان قبل از انقلاب شکل گرفته بود،
ارضاء می شد، طبیعتاً حضورها پر رنگ بود. اما امروز طبیعتاً وقتی دانش آموز در مدرسه مسائل دینی را
فرا می گیرد،شاید زیاد ضرورت نبیند که به کانون فرهنگی برود و در آنجا حضور پیدا کند،اگر چه همان هم متناسب با امروز باز مراکز دینی فعال هستند.

البته ما نباید قانع باشیم. هر چه که بتوانیم این مراکز را جذاب تر کنیم، علاوه بر صدا و سیما علاوه بر مدارس دانشگاهها این مراکز بتوانند غنای برنامه های خود را به گونه ای بالا ببرند که برای قشر نوجوان و جوان ما جذابیت لازم را داشته باشد قطعاً بهتر خواهد بود. این در خصوص امربه معروف،اگر ممکن است بعداً فرصت بیشتری دهید که ما به نمونه های بزرگان دین بپرازیم.
 
 نصیرپور:من یک توضیحی را می خواهم عرض کنم. البته من هیچ تعریضی به فرمایش آقای طاهری ندارم که نهادهای فرهنگی توسعه پیدا کردند، فقط می خواهم یک نکته را بگویم ، من در این مقوله هنوز کاملاً سنتی فکر می کنم و معتقدم که حتماً هیچ کانون فرهنگی در هیچ نهادی به اندازه مسجد بر روح و روان افراد تأثیر نمی تواند داشته باشد .

ما معتقدیم روحانیت به شکل سنتی خود تأثیر بسیار مضاعفی روی اعتقادات دینی جامعه ما خصوصاً جوانان دارد. حوزه هایی که روحانیونِِ دارای دانش لازم با بیان و ادبیات امروز با جوانان مواجه می شوند ما تأثیر بسیار عمیقی در آن می بینیم. البته قصد تعرضی به چهره های فرهیخته و دانشمند غیرروحانی را ندارم. اما می خواهم عرض کنم که بلندگو داری بعضی از فرادی که کمترین دانش را در حوزه دین دارند، در بعضی مقولات دینی دستی از دور بر آتش دارند،همین که بلندگو در اختیارشان است با افاضات و سخنرانی هایی که حتماً شایسته آنها نیست و راهبردهایی که به جوانان می گویند خود اینها منشأ ظهور برخی ناهنجاریها در جامعه می شود، که عرض کردم متأسفانه نمونه های بسیارزیادی می شود از آن نام برد.

 این یک آفت است و من معتقدم حوزه علمیه باید فعالیت مضاعفی کند برای اینکه چهره های جوان امروزی دانشمند ملبس به لباس روحانیت را در اقصی نقاط کشور مستقر کند . این را از زبان آشنایان به دین اشاعه دهیم و توجه داشته باشیم که ملت ما، جوانان ما هنوز برای کسوت روحانیت اعتقاد ویژه خاصی را قائل هستند. خدای ناکرده این افرادی که دانش لازم را ندارند و این بلندگو در اختیارشان قرار گرفته، بین جوانان و روحانیت فاصله ایجاد نکنند.