عبا شکلاتی‌ها می‌برند یا کت قشنگ‌ها؟

تنها 60 روز به برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری باقیمانده است، انتخاباتی که به اعتقاد کارشناسان سیاسی یکی از مهمترین انتخابات ریاست جمهوری در طول سال‌های حیات نظام جمهوری اسلامی است و سرنوشت آن می‌تواند به ادامه حیات یا حذف همیشگی برخی جریان های سیاسی شکل گرفته در سال‌های اخیر منتهی شود.

یکی از دلایلی که یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری را از دوره‌های پیشین متمایز می‌کند، کمرنگ شدن رقابت همیشگی میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان و جایگزین شدن آن با رقابت گسترده‌ای است که در پایگاه جریان راست یا به عبارتی اردوگاه اصولگرایان شکل گرفته است؛ جریانی گسترده که از نیروهای جبهه پایداری گرفته تا جریان منتسب به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با همه تفاوت‌هایشان در درون آن جای می‌گیرند و به‌دنبال کسب رأی از مردمی هستند که در سال‌های پیش از این جریان حمایت کرده‌اند.

تشتت اصولگرایان، سکوت اصلاح‌طلبان

جبهه سیاسی اصولگرایان که تا انتخابات دوره قبل جریانی یکپارچه به نظر می‌رسید؛ در آستانه انتخابات پیش رو به چندین گروه تقسیم شده است؛ ائتلاف سه گانه،ائتلاف پنج گانه، ائتلاف اصولگرایان اکثریت، جریان دولتی، اصولگرایان مستقل،جبهه پایداری و جریان وابسته به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ گروه‌هایی هستند که در پایگاه اصولگرایی معرفی می‌شوند و تا امروز افرادی از این گروه‌ها به صورت رسمی و غیر رسمی به‌عنوان چهره‌های احتمالی حاضر در انتخابات ریاست‌جمهوری معرفی شده‌اند؛ چهره‌هایی که شمار آنها به حدود 30 نفر می‌رسد و برخی از آنها اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه از مبارزات انتخاباتی کنار نخواهند رفت.

در سوی دیگر مبارزات انتخاباتی جریان اصلاح طلب منتسب به «سید محمد خاتمی» رئیس‌جمهوری پیشین ایران قرار دارد که بر خلاف دوره‌های قبل این دوره با رمق کمتری در مباحث انتخاباتی شرکت می‌کند؛ تا امروز درباره حضور حدود 6 نامزد از این جریان در انتخابات ریاست‌جمهوری گمانه‌زنی‌هایی مطرح شده است که مهمترین آنها حضور شخص خاتمی در انتخابات است؛ حضوری که تا امروز با سکوت خاتمی همراه بوده و هنوز موضعی رسمی درباره آن اعلام نشده است.

نزدیکان به تفکر خاتمی اما اعتقاد دارند که نامزدی خاتمی در انتخابات معقول نیس.

ائتلاف سه‌گانه؛ کت و شلواری‌های فیلسوف و دیپلمات و مدیر

غلامعلی حداد عادل، علی‌اکبر ولایتی و محمد باقر قالیباف از جمله اصولگرایانی هستند که از مدت‌ها پیش به‌عنوان نامزدهای احتمالی انتخابات مطرح بودند؛ چهره‌هایی که خبر ائتلاف آنها برای انتخابات شوک بزرگی به تحلیلگران سیاسی و حتی حامیان خود این چهره‌ها وارد کرد.

ائتلاف این سه چهره و اعلام اینکه تنها یک نفر از میان آنان نامزد انتخابات خواهد بود؛ در حالی مطرح شد که از سویی عده‌ای از اصولگرایان سن و سال دار و محافظه کار به دنبال ترغیب ولایتی برای حضور در انتخابات بودند؛ از سوی دیگر گروه‌هایی مانند جبهه پایداری به دنبال حضور حداد عادل در انتخابات بودند و نامزد شدن محمدباقر قالیباف نیز از مدت‌ها پیش دهان به دهان در میان مردم می‌چرخید.

ائتلاف پنج نفره؛ گعده وزرای معزول با نواب رئیس مجلس

در میان چهره‌های اصولگرایی که خود را برای انتخابات آماده می‌کردند؛ ائتلافی پنج‌گانه شکل گرفت که همه اعضای آن قبلا اعلام کرده بودند به هیچ وجه از بازی انتخابات کنار نخواهند کشید. ائتلاف 5گانه حاصل گعده «محمد حسن ابوترابی» و «محمدرضا باهنر» نایب رئیس اول و دوم مجلس فعلی، «منوچهر متکی» و «مصطفی پورمحمدی» وزرای عزل شده دولت احمدی‌نژاد و «یحیی آل اسحاق» سیاستمدار کهنه کار اصولگرا بود.

ائتلاف این 5 سیاستمدار که ورود هر یک از آنها به بازی انتخابات با بحث‌های فراوانی همراه بود؛ علامت تعجبی را در ذهن تحلیلگران سیاسی بوجود آورد که براستی هدف این افراد از مطرح کردن نام خود برای نامزدی انتخابات ریاست جمهوری چه بوده است و چرا بعد از اعلام حضورهای جنجالی، این افراد به سرعت اقدام به تشکیل ائتلاف کردند؛ ائتلافی که مبنای سیاسی تشکیل دهنده آن نشان می‌دهد، می‌توانست با ائتلاف سه گانه به وحدت برسد.

اصولگرایانی با پسوند و غیره

علاوه بر چهره‌هایی که در میان ائتلاف ها و جریان‌های اصولگرایی از حضور آنان صحبت می شود؛ چندین چهره مستقل اصولگرا نیز وجود دارند که یا تا به امروز درباره نامزدی خود اعلام نظر قطعی کرده‌اند و یا دیگران در باب حضور احتمالی آنها گمانه زنی می‌کنند.

محسن رضایی، علی فلاحیان،  مهدی چمران، حسن سبحانی، محمد نهاوندیان، علی لاریجانی، علی اکبر ناطق نوری و علی‌رضا زاکانی چهره‌های اصولگرایی هستند که بحث بر سر آمدن یا نیامدن آنها در محافل سیاسی ادامه دارد و بسیاری معتقدند، بودن یا نبودن این چهره‌ها در بازی انتخابات می‌تواند بر تشتت یا وحدت اصولگرایان مؤثر باشد.

جبهه پایداری؛ جوان‌ها را هم بازی بدهیم

گمانه زنی‌ها نشان می‌دهد، جبهه پایداری که در سال‌های اخیر به واسطه برخی انتقادات به سران جریان اصولگرایی معروف شده و در برخی موارد حتی به جنجال آفرینی علیه اصولگرایان نیز متهم شده است؛ با سه نامزد احتمالی در جریان انتخابات شرکت خواهد کرد.

کامران باقری لنکرانی، سعید جلیلی و پرویز فتاح سه نامزد احتمالی این جریان هستند که بنابر برخی اخبار با آیت‌الله مصباح یزدی نیز دیدارهایی داشته‌اند؛ البته گمانه‌زنی‌هایی نیز مبنی بر حمایت این طیف از حداد عادل در صورت قطعی شدن حضور وی در انتخابات مطرح می‌شود.

دولتی‌ها؛ از اسفندیار تا الهام

نامزدهای احتمالی دولت دهم که احتمال حضور و معرفی آنها در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری می‌رود، باید پرحاشیه‌ترین چهره‌های این جریان معرفی کرد. در میان چهره‌های منتسب به جریان احمدی‌نژاد نام افرادی مانند اسفندیار رحیم مشایی، محمدرضا رحیمی، حمیدرضا حاجی بابایی، علی نیکزاد، حمید بقایی؛ احمدزاده کرمانی، علی اکبر صالحی و غلامحسین الهام دیده می‌شود.

نام برخی از این چهره‌ها در حالی برای حضور در انتخابات مطرح می‌شود که از سوی سایر رقیبان خود در جریان اصولگرایی به انحراف از اصول متهم شده‌اند و در ماه‌های اخیر حواشی فراوانی پیرامون این افراد شکل گرفته است.

عبا شکلاتی‌های میانه‌رو؛ هاشمی یا روحانی؟

آخرین جریان از یک طیف سیاسی که نه اصولگراست نه اصلاح طلب را می‌توان جریان وابسته به آیت الله هاشمی دانست که هنوز هم در میان برخی اصولگرایان سنتی طرفدارانی دارد. تاکنون از این جریان تنها «حسن روحانی» که نام او با نام مذاکرات اتمی گره خورده است، بصورت رسمی برای حضور در انتخابات اعلام موضع کرده است؛حضور روحانی در حالی اعلام شده است که بسیاری از تحلیلگران گمانه‌زنی‌هایی درباره حضور هاشمی رفسنجانی در انتخابات مطرح می‌کنند و معتقدند ورود او به عرصه انتخابات، معادلات سیاسی موجود را تغییر خواهد داد.

اما در میان همین اصولگرایان هستند افرادی که می‌گویند نیامدن هاشمی بهتر از آمدن است.

اصلاح ‏طلبان؛ ساکت و پراکنده

بر خلاف چند دوره گذشته انتخابات ریاست جمهوری که جریان اصلاحات حضوری جدی در عرصه انتخابات داشت و اصلی‌ترین رقیب اصولگرایان یا همان جریان راست سنتی در کشور به‌شمار می‌رفت؛ در این دوره و تا به امروز این جریان حضوری جدی از خود به نمایش نگذاشته است و تنها محمدرضا عارف و مصطفی کواکبیان از حضور در انتخابات سخن گفته‌اند که هردو آنان نیز نتوانسته‌اند اجماع کلی اصلاح‌طلبان را به همراه داشته باشند.

از سوی دیگر سید محمد خاتمی که شایعاتی مبنی بر احتمال حضور او در انتخابات مطرح شده است؛ تاکنون پاسخی به این سخنان نداده و ترجیح داده است روزهای منتهی به انتخابات را باسکوت بگذراند. از میان جریان اصلاحات اخباری از حضور احتمالی محمدرضا عارف، محمدعلی نجفی و مسعود پزشکیان نیز به گوش می‌رسد، اخباری که تاکنون اصلاح‌طلبان بصورت قطعی درباره آن اظهار نظر نکرده‌اند.

مستقل‌هایی که با پرچم خودشان می‌آیند

در میان افرادی که نام آنها به عنوان نامزدهای احتمالی انتخابات شنیده می‌شود؛ چند نفری هستند که خود را در درون جریان‌های سیاسی شناخته شده کشور قرار نمی‌دهند و سعی در معرفی شدن به عنوان نامزد مستقل انتخابات دارند؛ در این میان می‌توان به افرادی چون سید محمدباقر خرازی، محمد سعیدی‌کیا و محمد شریعتمداری اشاره کرد که دو نفر آخر این لیست یعنی سعیدی کیا و شریعتمداری از وزرای دولت‌‌های پیشین هستند.

مهدی جلیلی - خبرنگار جام‌جم آنلاین