انتقاد از خودمان

در این‌که خبرنگاری در همه حوزه‌ها، حرفه‌ای سخت، پر استرس، پرمشغله و پرزحمت است، تردیدی وجود ندارد. این را هم زیاد شنیدیم که خبرنگار مدام باید مطالعه کند و اطلاعاتش را بالا ببرد. خبرنگار باید همه چیز را در حوزه کاری خود بداند. باید از قوانین سر در بیاورد.

باید بتواند با اطلاعات کافی مصاحبه شونده و طرف حسابش را به چالش بکشد و این میسر نیست جز با دانش و تعمق و مطالعه. همه خبرنگاران این حرف‌ها را جزو بدیهیات می‌دانند و سعی می‌کنند این کارها را انجام دهند.

با این حال چند سالی است با رشد کمی خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و سایت‌های خبری و پایگاه‌ها و بنگاه‌های خبری و هزار و یک چی‌چی نیوز، در یک نشست خبری هجوم انبوهی از دختران و پسران جوان را شاهد هستیم که هرکدام در پروفایل‌های خود عنوان‌های پرطمطراق روزنامه‌نگار و خبرنگار را با افتخار و فونت درشت می‌نویسند.

در این میان قدیمی‌های هر حوزه‌ خبری که سال‌ها عمرشان را در آن حوزه گذرانده‌اند، معمولا در نشست‌ های خبری در گوشه‌ای از سالن می‌نشینند و افسوس می‌خورند از ورود انبوه خبرنگاران بی‌تخصص به این عرصه که کمترین شناختی از مسائل ندارند.

بگذارید مثالی بزنم، معمولا روال این است که خبرنگاران برای حضور در یک نشست خبری، بدانند قرار است در آن نشست چه اتفاقی رخ دهد. بدانند اصلا کجا آمده‌اند. سخنرانان آن نشست را بشناسند. از سوابقش خبر داشته باشند.

در غیر این صورت آش شله‌قلمکاری می‌شود. نمونه‌اش هم می‌شود انبوه این نشست‌های خبری که انبوه خبرنگاران از انبوه رسانه‌های کشور به آن می‌آیند. آن وقت می‌بینید که سوال خبرنگاری همان سوال خبرنگار قبلی است.

سوال آن یکی، هفته قبل برای همه رسانه‌ها فکس شده و آن یکی خبرنگار هم، هنوز مسئولیت سخنران را با عنوان سِمت چهار سال قبلش می‌داند؛ دقیقا اتفاقی که روز گذشته درباره غلامعلی حدادعادل رخ داد و متاسفانه خبرنگاری هنوز او را به عنوان رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس می‌شناخت.

وقتی در یک نشست خبری، خبرنگار این نکات و سوابق ساده و ابتدایی را نمی‌داند، چطور قرار است او اذهان عمومی را تنویر کند یا به امر مقدس اطلاع‌رسانی بپردازد؟ وقتی این مسائل بدیهی رعایت نمی‌شود، اصلا چطور قرار است تحلیل از روی اخبار شکل گیرد؟ اینهاست که باعث می‌شود بسیاری از رسانه‌های ما از روی هم کپی می‌کنند و بسیاری از خبرنگاران به خودشان زحمت یک جستجوی ساده در اینترنت را هم نمی‌دهند.

با این حال باید برای این شغل احترام قائل بود و هرگز فراموش نکرد که این شغل، شغل پرزحمتی است و همیشه گفته‌اند خبرنگار چشم و گوش مردم است.

سجاد روشنی - گروه فرهنگ و هنر