فرهنگ مذهبی ایران مرا جذب کرد

ماریسیو گواجاردو روبیو سابقه حضور در 20 سمپوزیوم بین‌المللی از جمله مکزیک، آرژانتین، پرو، روسیه، ترکیه و... را دارد و اکنون ایران و شهر تهران را انتخاب کرده است تا مجسمه‌ای برای شهروندان این شهر به یادگار گذارد.

وی مجسمه‌‌سازی را با کار روی فولاد آبدیده شروع کرده و بعدتر به کار با سنگ گرانیت علاقه‌مند شده است و در این زمینه بیش از هر متریال دیگری تخصص دارد.

این هنرمند سی و هفت ساله در پنجمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی با انرژی زیادی با تبر به تنه درخت راش می‌زد تا اثر خود را خلق کند.

گفت و گوی ما را با او درباره جایگاه مجسمه‌سازی و هنر ایران می‌خوانید.

شما در این 20 سمپوزیومی که شرکت کردید چه تجربه‌هایی کسب کردید؟

برای من مهم‌ترین نکته شرکت در سمپوزیوم‌ها، تبادلات فرهنگی است که صورت می‌گیرد. به طور مثال زمانی که در سمپوزیوم مکزیک شرکت کردم برای من نحوه کار هنرمندان مکزیکی و درونمایه آثارشان مهم بود؛ زیرا ایده آنها از پشتوانه فرهنگی کشورشان برخاسته بود و همین موضوع باعث شد تا ما نیز از این پشتوانه فرهنگی مطلع شویم. در کشور ترکیه نیز همین موضوع برایم مهم بود؛ اما در برخی مواقع نوع مکان نیز مهم است، مثلا در چین آنچه بیشتر برایم جذاب شد، محل برگزاری سمپوزیوم بود. ما در نزدیک دیوار چین مشغول به کار بودیم و فرصت این را به ما دادند تا از شهر ممنوعه دیدن کنیم که بسیار برایم جالب بود. از منظر دیگر همواره برایم مهم است که در سمپوزیوم‌ها با آدم‌های مختلف ـ چه مخاطبان و چه هنرمندانش ـ آشنا می‌شوم.

حالا که به ایران آمده‌اید چه چیز برایتان جذاب است؟

در نگاه اول فرهنگ مذهبی مردم ایران من را جذب کرد، زیرا در کشور شیلی هم ما مسلمانان زیادی داریم. مثلا صدای تلاوت قرآن را که می‌شنوم برایم تداعی آشنایی دارد و از آن لذت می‌برم. علاوه بر این تهران خیلی شبیه شهری است که در آن زندگی می‌کنم و خصوصا از این نمایی که از پارک آب و آتش به سمت شمال شهر نگاه می‌کنم خیلی برایم منظره آشناست. ما هم در منطقه کوهستانی زندگی می‌کنیم.

معمولا طی یک سال در چند سمپوزیوم شرکت می‌کنید؟

در سال بیشتر از دو سمپوزیوم شرکت نمی‌کنم و بقیه وقتم را در کارگاهی که دارم به مجسمه‌سازی می‌پردازم. سمپوزیوم‌ها فرصت خوبی هستند تا آنچه در طول سال در کارگاهم روی آن کار می‌کنم، به مردم و باقی هنرمندان نشان دهم.

علت این‌که گفتید در سال بیشتر از دو سمپوزیوم شرکت نمی‌کنید چیست؟ معمولا هنرمندانی که به سمپوزیوم می‌روند علاقه دارند مدام در سمپوزیوم‌ها حضور یابند. به نظر برای شما هنوز کار در کارگاه با اهمیت‌تر است؟

در کارگاه امکان خوبی که وجود دارد این است که شما می‌توانید آثار مختلف‌تان را از نزدیک ببینید و به آنها فکر کنید. آنها را با هم مقایسه کنید و بیندیشید کدام غلط یا درست است و نقاط ضعف و قوتشان چیست. شرکت در سمپوزیوم‌ها با همه حُسنی که دارند و ارتباطی که ایجاد می‌کند، اما باعث می‌شود شما کارهایتان را در کشورهای مختلف که امکان دسترسی به آنها را ندارید، جا بگذارید. من ترجیح می‌دهم گاهی امکان اصلاح خودم را با رجوع به آثارم داشته باشم.

ایده‌ای که شما برای خلق اثر در سمپوزیوم تهران داشتید چه بود؟

اول این را بگویم که برای من ایده در یک شکل کلی این است که تنها سطح بیرونی مجسمه اهمیت ندارد، بلکه بخش داخلی مجسمه هم شخصیت اثر را می‌سازد. برای همین اثرم یک استوانه ایستاده است که آن را توخالی می‌کنم و در واقع پنجره‌های توخالی از آن را در می‌آورم. برخی از این بخش‌ها را می‌سوزانم و دوباره روی بدنه نصب می‌کنم. این طوری هم فرمی متفاوت در اثر به دست می‌آورم و هم حرکتی را روی تنه ایجاد می‌کنم. مخاطب نیز می‌تواند علاوه بر روی اثر داخل مجسمه را هم ببیند.

با توجه به این‌که تخصص شما با سنگ گرانیت است، کار کردن با چوب برایتان چطور بود؟

من ابتدا با فولاد آبدیده کارم را شروع کردم اما بعد دیدم کار با گرانیت برایم بسیار جذاب‌تر است چون صدای خاصی هنگام کار با گرانیت به گوش می‌رسد که دوستش دارم. حالا در کار با چوب درست است که آن صدا وجود ندارد اما چوب هم یک تجربه طبیعی دارد و آن بویی است که هنگام کار با چوب به مشام می‌رسد. مضاف بر این‌که خود درخت را هنگام کار با چوب می‌بینم. خیلی دقیق نمی‌توانم تفاوت‌ها را بگویم اما هرکدام از این متریال‌ها حسی را در درونم ایجاد می‌کند که در نوع خود قابل توجه هستند.

با توجه به تجرباتی که از سمپوزیوم‌های مختلف دارید، نحوه برگزاری و امکاناتی را که در سمپوزیوم تهران در اختیارتان قرار گرفت چطور ارزیابی می‌کنید؟

به نظرم همه چیز خیلی خوب و حرفه‌ای بود. این موضوع از فضایی که در اختیارمان قرار گرفت تا هوا و محیط جذابی که در آن کار کردیم مشهود و نشانگر آن بود که این سمپوزیوم برای مسئولان شهر تهران بسیار مهم است. ابزار و تنه درختی هم که در اختیارمان قرار گرفت بسیار خوب بود، چرا که چوبی که در اختیارمان قرار دادند تر نیست و این مهم‌ترین حسن آن است. اگر تنه درخت خشک نبود نمی‌شد خوب با آن کار کرد. به نظرم می‌‌رسد این سمپوزیوم با این رویکرد اگر ادامه داشته باشد بسیاری از مجسمه‌ سازان بین‌المللی را جذب خواهد کرد، همان طور که در حال حاضر نیز در بسیاری از سمپوزیوم‌ها صحبت از تهران و سمپوزیوم آن می‌شود.

سجاد روشنی - گروه فرهنگ و هنر