به پول خارجی در زبان فارسی ارز گفته میشود، بنابراین FOREX را میتوان سیستم یا نظام یا بازار بینالمللی تبادل ارز نامید که بر بستر اینترنت فعالیت میکند.
سادهترین تعریف برای این سیستم، «تبدیل یک ارز به ارز دیگر است» که حجمی از این تبادلها به منظور خرید و فروش کالا یا خدمات شرکتها یا دولتها، هزینههای سفر و خرید جهانگردان یا سرمایهگذاری اشخاص یا بنگاهها در کشور مورد استفاده ارز قرار می گیرد البته بیشترین حجم تبادلهای ارزی با هدف کسب سود از تفاضل قیمت خرید و فروش انجام میگیرد.
به طور کلی بازار تبادلات ارزی با مفهوم امروز آن از سال ۱۹۷۱ ایجاد شد البته در آن زمان معاملات از طریق تلفن یا دورنگار به صورت محدود انجام میگرفت و تنها در اختیار بانکهای بزرگ و افراد بسیار ثروتمند بود، اما با پیشرفت وسایل ارتباطی حدودا از سال ۱۹۹۸ امکان معامله از طریق شبکه اینترنت نیز فراهم شده است.
مزایای فراوان و جذابیت این بازار سبب شده تا در مدتی کوتاه این بازار به بزرگترین بازار مالی دنیا تبدیل و هر روز نیز به تعداد معاملهکنندگان آن افزوده شود. فعالیت در شرکتهای ارائهدهنده خدمات ارزی موسوم به «بروکر فارکس» در ایران طبق اظهارنظری از سوی بانک مرکزی ایران غیر قانونی اعلام شده است.
در بازار تبادل ارز جهان تمامی بانکها (اعم از تجاری و مرکزی و سرمایهگذاری)، مؤسسات مالی بزرگ، شرکتهای چند ملیتی، تاجران، شرکتهای بیمه، شرکتهای صادرات و واردات، صندوقهای بازنشستگی، سفته بازها و اشخاص حقیقی در آن ارزهای مختلفی همچون دلار آمریکا، یورو، پوند، ین و... را معامله میکنند. کشورها میتوانند به طرق مختلف زیر نرخ تبادل ارز خود را مشخص کنند:
1ـ سیستم نرخ تبادل شناور که در آن ارز، جایگاه و قیمت خود را در بازار به واسطه توازن یا نداشتن توازن نیروهای عرضه و تقاضا مییابد.
2ـ یک سیستم ثابت نرخ تبادلات که در آن ارزش ارز توسط دولت یا بانک مرکزی مشخص میشود.
3ـ سیستمی که ترکیبی از نرخ شناور و نرخ ثابت دولتی است و احتمال دخالت دولت باهدف کنترل نرخ آن ارز نیز بهکرات وجود دارد.
زمان بازار تبادل ارز
بازار بینالمللی ارز هر دوشنبه با باز شدن شرقیترین بانکهای دنیا آغاز به کار میکند. این بانکها شروع به معامله ارز و در نتیجه آن استخراج نرخ برابری ارزها کرده و معاملهگران در دیگر نقاط جهان نیز در صورت تصمیم به معامله در آن هنگام (که طبیعتا در آن هنگام خارج از ساعت کاری هستند) باید معاملات خود را براساس این نرخها انجام دهند در ادامه بانکها و دیگر موسسات مالی کشورهای آسیایی این پروسه را ادامه داده تا این چرخه به بانکهای اروپا و ایالات متحده آمریکا برسد البته هنگام بازگشایی بازار ایالات متحده آمریکا، بازارهای آسیایی روز کاری خود را به پایان رسانیدهاند.
این چرخه زمانی، پنج روز هفته بدون یک ثانیه توقف تا جمعه شب ادامه دارد. بهعبارتی دیگر بزرگترین بازار معاملاتی دنیا، بیست و چهار ساعته با دسترسی بسیار آسان و انجام معاملات به صورت ساده و سریع در اختیار قرار گرفته است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد