عرفان و جهان امروز

انسان امروزی در ورای تکنولوژی و پیشرفت علوم مادی در پی نیل به مقصودی متعالی گام برمی‌دارد و چون علوم و لوازم مادی این نیاز فطری و روحانی وی را اغنا نمی‌کند، پس همواره در پی یافتن راهی است تا بتواند با ارتباط با جهان غیب و آفریدگار خویش به ثمرات روحی و معنوی دست یابد، اما در این میان عده‌ای با سوءاستفاده از جریان‌های فکری و معنوی هم روزگاران و با الهام از عرفان‌های حقیقی اقدام به ابداع تفکرات و اندیشه‌های به‌زعم خویش عرفانی می‌نمایند و از قِبل آن در ارضاع مطامع مادی می‌کوشند و چون در برداشت از مبانی عرفانی نیز نیاز مادی مطمع نظر ایشان بوده، لذا از همان ابتدا صبغه و سوی مغرضانه، غیرالهی و غیرانسانی نمودار می‌شود و اگر از هزار مدعی، فردی کمال دنیا و عقبی را مدنظر قرار دهد تنها به گونه و گوشه‌ای از دریای معرفت انسانی و عرفانی رهنماست.

چون غرض آمد هنر پوشیده شد

صد حجاب از دل به سوی دیده شد

اگر به ریشه و بن‌مایه‌های عقیدتی جریانات نوظهور که اصطلاحا عرفان نامیده می‌شود، توجه عمیق و کارشناسی صورت پذیر، مشهود می‌شود این جریان​ها اصلا ربطی به عرفان و مبانی آن نداشته بلکه بیشتر تلاش مدعیان و راهبران این جریانات فقط کسب فضایل اخلاقی آن هم به‌زعم دریافت‌های شخصی این گونه افراد از علم اخلاق بوده که به غلط عرفان مفروض داشته‌اند... ساحت عارفان حقیقی از جرگه‌سازی‌ها و ادعاها به دور بوده و خواهد بود و رهیافت عارف الهی تنها به مبانی اخلاقی محدود نشده بلکه غایت عارف واقعی به سوی حقیقت الوجود بوده و هست و خواهد بود.

اما اساس عرفان از منظر تعالیم حقیقی عرفانی تمام ادیان الهی بخصوص در جهان‌بینی شیعی، توجه تام به باری تعالی و پاک و منزه دانستن جانِ جانان از هر گونه رنگ و تعلق و ثنویت و کوشش معنوی در رفع حجاب‌های نفسانی برای رسیدن به هدف غایی که همانا کمال انسان در دوجهان است، است که:

رسد آدمی به جایی که بجز خدا نبیند

بنگر که تا چه حد است مقام آدمیت

و این بیان سعدی شیرازی (ع.ر) همواره در گوش جان طنین‌انداز است که می‌فرماید:

طیران مرغ دیدی تو زپایبند شهوت

به در آی تا ببینی طیران آدمیت

هوشنگ شکری - جام​جم