چگونگی ساخت یک مغز دیجیتال

دانشمندان سال‌هاست تلاش می‌کنند هوشی مصنوعی‌ای طراحی کنند که از هوش انسان قدرتمندتر باشد. اکنون این رویا به واقعیت تبدیل شده و هوش‌های مصنوعی‌ بسیاری ساخته شده‌اند که قابلیت شبیه‌سازی ذهن انسان را تا حد بالایی دارند و می‌توانند محاسباتی را انجام دهند که از توانایی انسان خارج است. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، مربوط به بخش‌هایی از مغز انسان می‌شود که مختص به آن شده و به نوعی نیستند که توسط هوش مصنوعی شبیه‌سازی شوند. بر همین اساس تیمی تحقیقاتی در اروپا مشغول به کار است تا مغزی دیجیتال برای شبیه‌سازی ذهن انسان طراحی کند؛ نکته‌ای که با توجه به اطلاعات موجود از جزئیات و پیچیدگی‌های مغز انسان، شاید دور از دسترس باشد، اما به هیچ وجه غیرممکن نیست.

کد خبر: ۵۷۴۴۹۵

موانع پیش‌رو

بتازگی تیمی در اروپا به رهبری هنری مارکام به عنوان یکی از عصب‌شناس‌های شناخته شده سعی دارد مغزی دیجیتال طراحی کند؛ طرحی که با توجه به وجود یکصد میلیارد نرون و یکصد تیریلیون ارتباط در مغز انسان، کاری سخت و بشدت پیچیده است. در همین ارتباط باید به این نکته نیز اشاره کرد که چندی پیش باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد دولت این کشور قصد دارد با صرف هزینه‌ای چند میلیون دلاری و از طریق سازمانی به نام ابتکار مغز، نقشه‌ای کلی از تمام ارتباطات و فعالیت‌های ذهنی انسان به وجود آورد. چندی پیش، طی فستیوال جهانی علوم، این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و موانع موجود در راه رسیدن به مغز دیجیتال مطرح شد که تیم اروپایی باید برای رسیدن به هدف خود از آنها عبور کند. اولین مانع مطرح شده به این مساله توجه دارد که مغز انسان یک رایانه نیست. هر چند بسیاری از فعالیت‌های ذهنی انسان از طریق کامپیوتر‌ها قابل شبیه‌سازی است، اما باید به قابل پیش‌بینی نبودن ذهن انسان توجه کرد؛ مساله‌ای که در بسیاری از مواقع باعث می‌شود تصمیمات غیرمنتظره‌ای اتخاذ شود که شاید از سوی کامپیوتر غیرمنطقی بوده و در برنامه‌اش وجود نداشته باشد.

ارتباط‌های پیچیده

دانشمندان توانسته‌اند بخش‌های مختلف مغز انسان را شکافته و مورد بررسی قرار دهند. هر کدام از بخش‌های مغز انسان از نرون‌های مختلفی تشکیل شده است که فعالیت خاصی را به‌عهده دارد و به وسیله ریشه‌هایی خاص با یکدیگر ارتباط پیدا می‌کند. دانشمندان توانسته‌اند این ارتباط‌ها را به وسیله میکروسکوپ‌های الکترونی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و به کامپیوتر منتقل کنند. نکته‌ای که در این میان اهمیت بالایی دارد، برقراری ارتباط میان این عصب و نرون‌هاست که ساختارشان از مغز انسان به کامپیوتر منتقل شده است. کریستین هریس، عصب‌شناس دانشگاه تگزاس استین توضیح داده برای پردازش اطلاعات بین هر کدام از عصب‌ها به یک کامپیوتر نیاز است. همین مساله نشان می‌دهد بار پردازشی موجود برای ساخت مغزی دیجیتال بشدت بالاست و هم‌اکنون امکانات مورد نیاز برای انجام آن وجود ندارد.

مشکلی تازه

حتی اگر دانشمندان در ایجاد ارتباط میان نرون‌ها موفق شده و چنین بار پردازشی را فراهم کنند، با مشکل دیگری با نام گلیا روبه‌رو هستند که بخش دیگری از مغز انسان را تشکیل می‌دهد. تحقیق‌ها نشان می‌دهد نرون‌ها تنها 15 درصد مغز را شکل داده و بخش عمده‌ای از ارتباط‌ها به وسیله گلیا شکل می‌گیرد. مشکل اساسی زمانی خود را نشان می‌دهد که متوجه می‌شویم ساختار گلیا با نرون‌ها بکلی تفاوت دارد و ارتباط بین آنها نیز از نوعی نیست که در گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. باید دید محققان چه روشی را برای شبیه‌سازی چنین شبکه‌ پیچیده‌ای پیدا می‌‌کنند و آیا سرانجام می‌توانند مغز انسان را به صورت دیجیتال شبیه‌سازی کنند یا خیر؟