افزایش غیرقانونی نرخ تورهای گردشگری

مسافرانی که در ماه پایانی تابستان قصد دارند با تور به شهرهای زیارتی یا سیاحتی کشور سفر کنند، با شنیدن نرخ‌ها هوش از سرشان می‌رود، خیلی‌هایشان با یک حساب سرانگشتی ترجیح می‌دهند قید سفر را بزنند و برخی‌هایشان هم که می‌خواهند به هر قیمتی از این سفر نگذرند، با پرداخت هزینه‌های میلیونی برای یک سفر چند روزه داخل کشور، نقره‌داغ می‌شوند.

گران شدن 100 هزارتومانی نرخ‌ها

وقتی قیمت تورهای گردشگری به چند شهر سیاحتی و زیارتی داخلی را از شرکت‌های خدمات مسافرتی جویا می‌شویم، برآوردها نشان می‌دهد هزینه سفر با این تورها و اقامت فقط سه‌روزه در یک هتل با خدمات سطح متوسط برای یک خانواده پنج نفره به بالای 2.5 میلیون تومان می‌رسد!

البته این در شرایطی است که مسافران در طول سفر خرید خاصی انجام ندهند یا هزینه جانبی خاصی نداشته باشند.

به این نمونه‌ها توجه کنید:

ـ‌ تور دو شب و سه روز مشهد ، همراه با اقامت در هتل دو ستاره (با سطح خدمات متوسط) برای اتاق دوتخته 365 هزارتومان و اتاق سه تـخته 355 هزار تومان.

ـ‌ تور دو شب و سه روز کیش، همراه با اقامت در هتل سه ستاره 435 هزارتومان و چهار ستاره 500 هزارتومان.

ـ‌ تور سه شب و چهار روز رامسر، همراه با اقامت در هتل دو‌ستاره (با سطح خدمات متوسط) هر نفر صد هزارتومان.

راهنمایان رزرو چند تور گردشگری در گفت‌و‌گو با جام‌جم تاکید می‌کنند که قطعا قیمت‌ها از نیمه دوم شهریور به بعد باز هم افزایش پیدا خواهد کرد.

کارشناسان راهنمای رزرو تورهای گردشگری می‌گویند در تیرماه و بخــصوص در مـردادماه به مناسبت همزمانی با ماه رمضان تمام نرخ‌هایی که به آن اشاره شد بالای صد هزار تومان کاهش قیمت داشته‌است.

به طور مثال تور دو شب و سه روز کیش، همراه با اقامت در هتل چهار ستاره تا 290 هزارتومان هم فروخته می‌شد و حالا دوباره با افزایش حجم مسافران در آخرین ماه تابستان نرخ تورها بویژه برای شهرهای مهم سیاحتی و زیارتی افزایش پیدا کرده و از نیمه دوم شهریور باز هم باید منتظر بالا رفتن مجدد نرخ‌ها بود.

2.5 میلیون تومان هزینه یک سفر سه روزه همراه با اقامت در یک هتل سه ستاره (​سطح خدمات متوسط ) اشتباه نکنید، این هزینه یک سفر خارجی نیست، بلکه نرخ یک سفر داخلی سه روزه به کیش است که با هزینه اقامت در یک هتل با خدماتی در سطح متوسط برای هر نفر 500 هزار تومان آب می‌خورد. در واقع خانواده‌ای با درآمد متوسط برای یک سفر کوتاه داخلی باید هزینه میلیونی کنار بگذارد.

حالا خودتان قضاوت کنید که در این شرایط چه تعداد از خانواده‌های ایرانی با سطح درآمد متوسط می‌توانند در آخرین ماه باقیمانده از تابستان سفر بروند؟

برخلاف تصور، سفر یک هزینه لوکس در سبد خانوار نیست بلکه یک ضرورت است، این حق یک خانواده است که حداقل سالی یک بار بتوانند یک سفر داخلی داشته باشند اما با اوضاع پیش آمده دور از انتظار نیست که دیگر سفر رفتن نه فقط برای اقشار کم‌درآمد بلکه برای خانواده‌هایی با درآمدی متوسط هم آرزو شود.

وقتی یک سفر داخلی برای خانواده‌ای با تعداد بیش از دو نفر بالای یک میلیون تومان هزینه داشته باشد، قطعا بسیاری از خانواده‌های کارمند و حقوق‌بگیر چاره‌ای ندارند جز این‌که تا سال‌ها فکر سفر رفتن را از سرشان بیرون کنند.

افزایش تقاضا، بهانه گران شدن نرخ‌ها

افزایش قیمت تورهای داخلی و هزینه اقامت در هتل‌ها در‌حالی اتفاق افتاده است، که دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران، اوج گرفتن سفرهای تابستانی در شهریور و افزایش تعداد مسافران را عامل اصلی گران‌شدن نرخ تورهای گردشگری در آخرین ماه تابستان می‌داند.

ناصر گلدوست معتقد است بالا و پایین شدن نرخ تورهای گردشگری و هتل‌ها در طول سال کاملا تابع افزایش یا کاهش سفرهاست و این همان شرایطی است که در فصل تابستان و بویژه در شهریور اتفاق می‌افتد، به طوری که در ماه پایانی تابستان که تقاضا برای سفر افزایش می‌یابد و پروازهای خالی کمتر و هتل‌ها نیز از همیشه پر مسافرتر می‌شوند، طبیعی است این افزایش تقاضا، نرخ‌ها را نیز افزایش دهد.

اما آیا بیشتر شدن مسافرت‌ها و افزایش تعداد مسافران می‌تواند توجیه منطقی برای گران‌تر شدن نرخ تورهای گردشگری و هتل‌ها باشد‌؟

اگر تحلیل این فعال حوزه گردشگری را بپذیریم، پس به نظر می‌رسد افزایش تقاضای سفر در شهریور وضع ی را به وجود آورده تا گردانندگان تورهای گردشگری و بخصوص هتل‌داران شرایط را به نفع خود تغییر دهند و از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.

گلدوست، اما این موضوع را قبول ندارد، او معتقد است: گردانندگان تورها و هتل‌داران چاره‌ای جز افزایش نرخ‌ها در برخی ماه‌هایی که تقاضای مردم برای سفر زیاد می‌شود، ندارند تا بتوانند رکودی را که در برخی ماه‌های خلوت و بدون مسافر داشته‌اند، جبران کنند.

وی می‌گوید: در فصل‌های پاییز و زمستان که مسافرت‌ها با رکود نسبی مواجه است و بیشتر هتل‌ها در بسیاری از شهرهای سیاحتی و زیارتی کشور به زحمت 10 درصد ظرفیت خود را پر‌می‌کنند و چراغ‌های بیشتر اتاق‌هایشان خاموش است، هتل‌داران ناچارند گاه قیمت‌ها را به نصف هم کاهش دهند، بدون این‌که کسی اعتراضی داشته باشد، اما چرا در برخی مناسبت‌های خاص یا در فصل‌های بهار و تابستان که تعداد سفرها افزایش می‌یابد و این تنها فرصت برای جبران رکود ماه‌های گذشته است، با این‌که نرخ‌ها نیز تابع این شرایط کمی بالاتر برود برخورد می‌شود؟

افزایش نرخ‌ها غیرقانونی است

افزایش نرخ خدمات تورهای گردشگری و بخصوص هتل‌ها اتفاق تازه‌ای نیست و متاسفانه هر ساله به بهانه برخی مناسبت‌ها یا در برخی ماه‌های خاص که حجم سفرها افزایش پیدا می‌کند، چنین سوء‌استفاده‌هایی هم اتفاق می‌افتد، اما با این همه، این موضوع نمی‌تواند اقدام خودسرانه برخی تورهای گردشگری و هتل‌های متخلف را توجیه کند.

این گفته مدیرکل امور مراکز و خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است که هر گونه افزایش نرخ‌ها در‌طول سال به هر بهانه‌ای را غیرقانونی می‌داند.

علی لطفی در گفت‌و‌گو با جام‌جم توضیح می‌دهد: آبان ماه هر سال به دلیل نزدیک شدن به ایام عید و سفرهای نوروزی برای این‌که نرخ خدمات گردشگری سر و سامان قانونمندی پیدا‌کند، بنابه پیشنهاد اداره‌کل گردشگری هر استان و با نظرخواهی از انجمن‌های گردشگری و اتحادیه هتل‌داران، افزایش نرخ پیشنهادی با توجه به تورم سالانه (البته با در نظر گرفتن توان مردم برای سفر‌) بررسی و تعیین می‌شود و در آذر این نرخ به سراسر کشور ابلاغ می‌شود تا برای ایام عید نرخ‌های جدید به‌مدت یک سال اجرا شود.

وی تاکید می‌کند این افزایش نرخ فقط درخصوص اتاق‌های هتل است و شامل سایر خدمات مانند خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها نمی‌شود، پس با توجه به این‌که نرخ‌های جدید تا یک سال آینده اعتبار دارد، هیچ هتلی حق افزایش خودسرانه نرخ‌ها در طول سال به بهانه‌های مختلف را ندارد.

هرچند مدیرکل امور مراکز و خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بصراحت بر غیرقانونی بودن افزایش نرخ خدمات تورهای گردشگری و هتل‌ها در طول سال به بهانه‌های مختلف تاکید دارد و هشدار می‌دهد که با تورهای گردشگری و هتل‌داران متخلف در این زمینه برخورد می‌شود اما افزایش صد هزارتومانی نرخ هتل‌ها در شهریورماه، نشان می‌دهد که انگار هتل‌داران چندان این خط و نشان مسئولان سازمان گردشگری را جدی نگرفته‌اند. شاید کمرنگ بودن نقش نظارتی سازمان بر نحوه اجرای نرخ‌ها از سوی تورهای گردشگری و هتل‌داران دلیل اصلی این وضع باشد.

سرکشی‌های دوره‌ای به هتل‌ها

مسئولان سازمان گردشگری می‌گویند برای شناسایی متخلفان، بیکار ننشسته‌اند.

به گفته لطفی، واحدهای گردشگری هر استان دو بار در سال به مراکز اقامتی استان سرکشی کرده و نرخ‌ها را مورد کنترل و بازرسی قرار می‌دهند و در صورت مشاهده موارد تخلف با هتل‌داران متخلف برخورد می‌کنند.

او می‌گوید: هیاتی از سازمان گردشگری مرکز نیز سالی یک‌بار به استان‌ها سفر کرده و به بررسی وضع موجود می‌پردازد.

به گفته لطفی، اخیرا این هیات مرکزی با سفر به استان اردبیل شش مورد تخلف هتل‌ها در این استان را شناسایی کرده و طی نامه‌نگاری‌هایی که با سازمان گردشگری استان‌ها انجام داده‌اند از آنها خواسته شده به هتل‌های مذکور تذکر دهند.

لطفی تاکید می‌کند همچنین در ادارات گردشگری هر‌استان، کمیته‌ای برای جمع‌آوری گزارش‌های مردمی و رسیدگی به آنها تعیین شده که مردم می‌توانند در صورت مشاهده تخلف، موضوع را با این بخش در میان بگذارند.

هرچند مسئولان سازمان گردشگری می‌گویند برای شناسایی متخلف‌ها بیکار ننشسته‌اند و در این باره دست کمک‌خواهی هم به سوی مسافران دراز کرده‌اند، اما افزایش علنی نرخ سفرها در شهریور نشان می‌دهد سازمان باید در نقش نظارتی خود پررنگ‌تر ظاهر شود تا افزایش خودسرانه نرخ‌ها، سفر را به آرزویی محال تبدیل نکند.

پوران محمدی - گروه جامعه