طرح‌های قالی در دوره​های مختلف

در طرح اسلیمی نیز گردش شاخه‌های درختان، الهام بخش طراحان بوده است. سابقه این طرح به زمان قبل از اسلام برمی‌گردد که طی سال‌های طولانی این طرح با ذوق و ابتکار هنرمندان ایرانی به اوج کمال خود رسیده است. از انواع مهم این طرح‌ها می‌توان به اسلیمی ماری و دهان اژدری اشاره کرد. علت نامگذاری اسلیمی دهان اژدری این است که انتهای هر شاخه به دو شاخه باز همانند دهان باز اژدها تقسیم می‌شود. اسلیمی ماری نوعی دیگر از اسلیمی است که در آن اسلیمی‌ها آنچنان گردشی دارند که شباهت زیادی به حرکات مارپیچ و تاب‌های بدن مار پیدا می‌کند. انواع دیگر اسلیمی عبارت است از: ساده، خرطومی، شکسته، لچک و ترنج، ترنجدار، گلدار و برگی.

یکی دیگر از طرح‌های مهم رایج طرح افشان نام دارد که در این‌گونه طرح‌ها گل‌ها، برگ‌ها، پرندگان و حیوانات با هماهنگی خاصی با هم و در فواصل مساوی از هم بر متن افشانده و به گونه‌ای خاص با هم مرتبط ‌است. قالی‌های بافته شده با طرح افشان در اکثر موارد فاقد لچک و ترنج است و در صورت لچک و ترنج داشتن ابعاد آنها از حد معمول کوچک‌تر است. افشان عباسی، دسته‌گل، حیواندار، شاخه پیچ، ترنج‌دار، بندی، اسلیمی و دسته‌گل از انواع طرح‌های افشان محسوب می‌شود. از دیگر طرح‌های قدیمی که بسیار رایج است و میان ایلات و عشایر و برگرفته از خلاقیت و ذهن آنها رواج دارد، طرح‌های ایلاتی است. نقش و نگار‌های این طرح هندسی است که از محیط، ابزار کار، گل و گیاه، پرندگان و حیوانات گرفته شده و این‌گونه نقش‌ها علاوه بر فرش در گلیم و جاجیم هم به کار رفته و نامگذاری این گونه طرح‌ها یا به نام محلی است که طرح برای اولین بار در آنجا استفاده شده، یا به نام افرادی است که برای اولین بار سفارش بافت آن را داده‌اند. ایلاتی هیبت‌لو، قشقایی، بختیاری، افشاری، خمسه، هریس، سالارخانی و یعقوب‌خانی از جمله طرح‌های معروف ایلاتی به شمار می‌رود.