معتادان بیمه درمانی می شوند

حالا نیز خبرها از برقراری حتمی بیمه درمان معتادان حکایت دارد که به گفته مدیرکل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی با آغاز سال 93 اجرا می‌شود و 70 درصد از هزینه‌های درمان اعتیاد را تقبل می‌کند.

اگر این برنامه بدرستی اجرا شود، سال آینده بیمه درمان معتادان با کارایی بمراتب بهتر از بیمه‌های درمانی عادی عمل می‌کند؛ چون معتادان برای درمان فقط 30 درصد هزینه‌ها را از جیب می‌پردازند در حالی که بقیه بیمه‌شدگان 70درصد هزینه‌ها را. البته این بیمه، همه معتادان‌را دربرنمی‌گیرد، چون کمیته‌ای که به صورت مشترک روی این موضوع کار می‌کند، فقط چهار گروه را مشمول دریافت خدمات بیمه‌ای درمان اعتیاد دانسته است.

طبق اعلام محسن روشن‌پژوه، مدیر کل دفتر پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی به ایسنا، زنان، افراد کمتر از 18 سال و مبتلایان به اچ آی وی در اولویت اصلی بیمه درمان قرار دارند و پس از آن معتادانی که از زندان آزاد می‌شوند.

انتخاب این چهار گروه گرچه ممکن است به مذاق بخشی از معتادان و خانواده‌هایشان خوش‌نیاید، اما انتخابی منطقی به نظر می‌رسد، چون هم اکنون سن گرایش به مواد اعتیادآور درحال کاهش است و بی‌شک افراد زیر 18 سال که در عنفوان جوانی هستند و امید به بهبودشان بسیار بیشتر از بزرگسالان است، استحقاق دریافت حمایت‌های بیمه‌ای را دارند.

همچنین زنان که در بحث اعتیاد، آسیب‌پذیرتر از مردان هستند و اعتیادشان ابعادی وسیع‌تر از اعتیاد مردان دارد، بهتر است در اولویت درمان باشند، مبتلایان به اچ آی وی نیز که اگر اعتیادشان درمان نشود، می‌توانند به گسترش ایدز و هپاتیت دامن بزنند.

با این حال شرط اصلی بهره‌مند شدن معتادان از خدمات بیمه درمان، حضور آنها در چرخه درمان است، به طوری که به گفته محسن روشن‌پژوه، فقط معتادانی که در مراکز درمان سوء مصرف مواد مخدر، مراکز اقامتی و کاهش آسیب تحت درمان هستند مشمول دریافت خدمات می‌شوند، البته فقط 20 تا 25 درصد از آنها.

طبق آمار سازمان بهزیستی در این مراکز سه‌گانه بیش از 400 هزار نفر تحت درمان قرار دارند که اگر قرار باشد یک چهارم یا یک پنجم آنها زیر پوشش بیمه درمان بروند، در بهترین شرایط فقط صد هزار نفر مشمول این طرح می‌شوند و بقیه معتادان از چرخه درمان بیمه‌ای جا می‌مانند.

برقرار شدن بیمه درمان معتادان شاید به این علت مشروط به حضور آنها در مراکز درمانی شده که اولا با این روش، شناسایی معتادان برای اجرای بیمه درمان آسان می‌شود و دوم این که قراردادن این شرط می‌تواند انگیزه‌ای برای ترک اعتیاد در معتادانی باشد که به واسطه هزینه‌های زیاد درمان، تاکنون به سمت ترک نیامده‌اند.البته با وجود این، گرچه بیمه شدن صدهزار معتاد برای طرحی که بیش از چهار سال بلاتکلیف بوده (طرح بیمه درمان معتادان) شروعی خوب به نظر برسد، اما با وجود گستردگی جمعیتی که نیاز به درمان دارند و نیازمند حمایت‌های بیمه‌ای هستند، همچنان توجه ویژه دولت به این موضوع و همکاری بخش‌های مختلف درگیر با درمان اعتیاد، ضروری به نظر می‌رسد.

تشکیل صندوق حمایت از اشتغال معتادان

برای مردمی که درگیر اعتیاد نیستند هزینه کردن برای درمان معتادان، حتی حرف زدن درباره آن اولویت ندارد، اما برای وزیر کشور که آمارهای رسمی به او می‌گوید یک میلیون و 325 هزار معتاد در کشور وجود دارد و به واسطه اعتیاد این افراد دست‌کم شش میلیون ایرانی نیز زندگی‌شان از تبعات مصرف مواد مخدر نابسامان شده است، درمان اعتیاد، کاهش آسیب مصرف مواد و کاستن از تقاضا برای مصرف جزو اولویت‌های اصلی است.

عبدالرضا رحمانی‌فضلی، روز گذشته با رئیس و اعضای هیات مدیره خانه خیرین ایران جلسه داشت، جلسه‌ای که همانند نشست‌های قبلی او با بسیجیان و مداحان، ظاهرش تبادل نظر با قشرهای مختلف جامعه بود، اما باطنش استمداد از آنها برای کنترل اعتیاد.

رحمانی‌فضلی دیروز اشاره کرد که فقط 20 درصد معتادان بعد از درمان، پاک می‌مانند و به راه سابق برنمی‌گردند، در حالی که این رقم باید به 50 درصد برسد و نیمی از معتادان بعد از درمان همچنان پاک بمانند.

او به همین علت از جامعه خیرین ایران کمک خواست، همچنین با تشکیل اتحادیه خیرین و نیز صندوق حمایت از درمان و اشتغال بهبودیافتگان موافقت کرد به این امید که آمار رها شدگان از اعتیاد بیشتر از آمار کنونی شود.

تشکیل این صندوق سال‌هاست به عنوان یک ضرورت احساس می‌شود چون از یک سو معتادان که به واسطه اعتیادشان شغل و ممر درآمدشان را از دست می‌دهند، حتی اگر بخواهند به سمت ترک بروند و به زندگی پاک برگردند چون نهادی برای حمایت مالی و درمانی از آنها وجود ندارد، به احتمال زیاد قید رهایی را می‌زنند و از سوی دیگر معتادانی که در چرخه درمان قرار می‌گیرند و پاک می‌شوند چون انگ اعتیاد دست از سرشان برنمی‌دارد و شانس خود را برای پیدا کردن شغل از دست می‌دهند، بار دیگر به سمت مواد کشیده می‌شوند و همه داستان بار دیگر از ابتدا روایت می‌شود.

پس تشکیل صندوق حمایت از درمان و اشتغال بهبودیافتگان می‌تواند اتفاقی میمون در حوزه کاهش آسیب ناشی از اعتیاد باشد به شرط این که در حد ایده نماند و هرچه زودتر به کمک آسیب‌دیدگان اعتیاد بیاید، آن هم در شرایطی که به‌گفته وزیر کشور، اعتیاد عامل 65 درصد همسرآزاری‌ها، 30 درصد کودک‌آزاری‌ها و 20 درصد اعمال منکراتی منافی عفت است.

مریم خباز - گروه جامعه