ریحانه، دختری جوان و از اهالی شیراز است که از عکسهای او در واتسآپ سوءاستفاده شده است. این دختر وقتی برای طرح شکایت به دادسرا رفت، چنین گفت: «مدتی قبل عکسی از خودم در حالی که حرفهای رکیکی زیر آن نوشته شده بود، برایم ایمیل شد. واقعا شوکه شده بودم و تعجبم وقتی بیشتر شد که همان عکس را در فیسبوک دیدم. اصلا نمیدانستم چه کسی این کار را کرده است. آبرویم به خطر افتاده بود بعد از کمی جستجو دیدم ماجرا به همان یک عکس ختم نمیشود بلکه عکسهای زیادی از من در فیسبوک با زیرنویسهای مستهجن منتشر شده است. چند روز بعد فردی برایم ایمیل فرستاد و نوشت اگر میخواهم بیشتر از این آبروریزی نشود و عکسهای بیشتری را از من منتشر نکند، باید به او پول بدهم. من هم تصمیم گرفتم شکایت کنم.»
ریحانه گفت اصلا حدسی درباره متهم نمیزند و نمیداند او کیست و چگونه به عکسهای خصوصیاش دست پیدا کرده است. کارشناسان پلیس فتا بعد از شکایت دختر جوان بهسرعت دست به کار شدند و سعی کردند از طریق ردیابیهای اینترنتی به ردپایی از متهم دست یابند. این کار بسیار دشوار و پیچیده بود، اما سرانجام جوانی به نام بابک به عنوان متهم شناسایی شد.
ریحانه وقتی نام بابک را شنید، گفت: «او را میشناسم. مدتها قبل با هم دوست بودیم و از من خواستگاری کرد، اما بنا به دلایلی به وی جواب رد دادم و ارتباطم را با او قطع کردم. مدتهاست هیچ رابطهای با او ندارم و خیال میکردم ماجرا تمام شده است.»
کارآگاهان بعد از آنکه اطلاعات لازم را کسب کردند، با اخذ دستور قضایی سراغ بابک رفتند و او را بازداشت کردند. این جوان قصد داشت خودش را بیخبر از ماجرای اخاذی نشان بدهد، اما پس از مواجهه با مدارک موجود به اخاذی اعتراف کرد و گفت: «مدتها قبل با ریحانه دوست شدم به او بسیار علاقه داشتم طوری که احساس میکردم زندگی بدون این دختر برایم معنی ندارد به همین دلیل به او پیشنهاد ازدواج دادم و در حالیکه تصور میکردم موافقت خواهد کرد، ریحانه به پیشنهادم جواب منفی داد. هر چه اصرار کردم، فایدهای نداشت و او بعد از مدتی رابطهاش را با من قطع کرد. این اتفاق ضربه بزرگی به من زد طوری که تا مدتها افسرده بودم. احساس میکردم زندگی برایم به پایان رسیده و هیچ وقت نمیتوانم خوشبخت شوم.»
متهم ادامه داد: «مدتها از این ماجرا گذشت تا اینکه یک روز اتفاقی عکسهایی از ریحانه را در واتسآپ دیدم و تصمیم گرفتم با استفاده از آنها، انتقام خودم را بگیرم. به همین دلیل عکسها را در فیسبوک منتشر کردم و در ایمیلی از او باج خواستم.»
بابک اکنون در بازداشت به سر میبرد و تحقیقات از او ادامه دارد.ریحانه تنها دختری نیست که از عکسهایش در واتسآپ سوءاستفاده شده است. به همین دلیل پلیس به شهروندان توصیه میکند به هیچ عنوان تصاویر خصوصی خود را به اشتراک نگذارند.
ویچت نیز این روزها فضا را برای مجرمان فراهم کرده است تا اهداف خود را از این طریق دنبال کنند. زنی جوان چندی قبل به پلیس فتای تهران مراجعه و از فردی که پنج میلیون تومان از او کلاهبرداری کرده بود، شکایت کرد. این زن گفت: «در فضای عمومی ویچت با مردی آشنا شدم. او خودش را یکی از مدیران رده بالای شبکه بانکی کشور معرفی کرد. ما مدتی از این طریق با هم در ارتباط بودیم تا اینکه وقتی از مشکل مالیام باخبر شد، گفت میتواند بهراحتی برایم مبلغ 15 میلیون تومان وام بگیرد. او گفت برای این کار ابتدا باید پنج میلیون تومان به وی پرداخت کنم، اما پس از پرداخت این مبلغ دیگر از مرد غریبه خبری نشد.»
متهمی که این زن از او شکایت کرد، در واقع یک زندانی فراری است. او سال 90 به اتهام کلاهبرداری دستگیر و زندانی شد، اما توانست با گذاشتن وثیقه مرخصی بگیرد. این مرد بعد از خروج از زندان وقتی با فناوری ویچت آشنا شد، تصمیم گرفت از آن برای کلاهبرداری استفاده کند. یکی دیگر از شاکیان این پرونده که او هم زنی جوان است، میگوید: «در ویچت با مردی آشنا شدم که خودش را مدیر بانکی معرفی میکرد.به او اعتماد کردم و مدتی که از رابطهمان گذشت پیشنهاد کرد خودروی پرایدم را بفروشم تا او برایم یک پژو 206 با قیمت مناسب بخرد. من هم از این پیشنهاد خوشحال شدم و بعد از فروش پراید پنج میلیون تومان به او دادم تا بتواند خودروی مناسبی برایم پیدا کند، اما از آن به بعد ناپدید شد و دیگر خبری از او ندارم.»
متهم در جریان تحقیقات تخصصی پلیس دستگیر شد و به تمام جرایمش اعتراف کرد. یکی دیگر از افرادی که از طریق ویچت در دام کلاهبردار گرفتار شده است، مردی است که قصد داشت کاسبی تازهای راه بیندازد. او میگوید: «در ویچت با فردی آشنا شدم که خودش را شخصی صاحب نفوذ معرفی میکرد. او بعد از مدتی به من گفت میتواند براحتی برایم مجوز بگیرد. قبلا برای گرفتن مجوز تلاش کرده و با موانع زیادی مواجه شده بودم. به همین دلیل تصمیم گرفتم از او کمک بخواهم. آن مرد از من 30 میلیون تومان گرفت، اما از مجوز خبری نشد و بالاخره مطمئن شدم او کلاهبردار است.»
ماموران پلیس تهران پسری را دستگیر کردهاند که از طریق ویچت با دختری آشنا شده و او را فریب داده بود. متهم میگوید: «از طریق ویچت با دختری ارتباط برقرار کردم و توانستم اعتماد او را جلب کنم. به او گفتم عاشقش شدهام و هدفم ازدواج است. سپس با او در رستورانی قرار گذاشتم و به بهانهای تلفن همراهش را گرفتم و عکسهای خصوصیاش را برداشتم و بعد از آن سعی کردم با تهدید به انتشار عکسها، از او اخاذی کنم.»
این متهم نیز اکنون در بازداشت به سر میبرد و تحقیقات از وی ادامه دارد.
کاظم بیرجندی، (آسیبشناس اجتماعی) میگوید: «هر چه ارتباطات میان فردی بیشتر و آسانتر شود همانطور که جنبههای مثبتی دارد، اثرات منفی نیز خواهد داشت.ارتباط دو فرد بدون شناخت یکدیگر زمینه ساز بسیاری از جرائم و انحرافات است. حال فناوریهای جدید امکان ایجاد این ارتباط را بیشتر کرده است بنابراین کاربران باید دقت داشته باشند با هر شخص ناشناسی وارد رابطه نشوند، هر ادعایی را نپذیرند و اطلاعات خود را در اختیار دیگران قرار ندهند. در جوامع سنتی حفظ اطلاعات شخصی اهمیت چندانی نداشت، زیرا همه از حال و کار یکدیگر خبر داشتند، اما امروزه اوضاع فرق کرده، دامنه اطلاعات شخصی گستردهتر شده و مسائلی مانند انواع رمزهای بانکی، صندوقهای پستی الکترونیکی و... را نیز شامل شده بنابراین حفظ این اطلاعات نیز سختتر و در عین حال مهمتر شده است و تمام شهروندان باید به آن توجه داشته باشند.»
این کارشناس اضافه میکند: «نکته مهم بعدی، یاد گرفتن نحوه صحیح استفاده از یک فناوری است. این کار باید از طریق رسانهها انجام شود. البته باید تا حد امکان از دادن پیامهای مستقیم خودداری و هشدارها و آموزشها را غیرمستقیم ارائه کرد تا باورپذیری آن بیشتر شود و مردم توجه بیشتری به آن داشته باشند.»/ ضمیمه تپش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد