جشن‌نامه دکتر فتح‌الله مجتبایی منتشر شد

دکتر فتح‌الله مجتبائی در سال 1306 در تهران به دنیا آمد و مقدمات علوم رسمی و ادبیات را در فراهان اراک فراگرفت. پدر و جد وی از مستوفیان زمان خود و از بزرگان صوفیه بودند. او در چنین خانواده‌ای تعلیمات مقدماتی را فرا گرفت و همین زمینۀ مطالعاتی بود که بعدها او را به فراگیری تاریخ ادیان و فلسفۀ شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشگاه ادبیات تهران و دانشسرای عالی در رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی درجه لیسانس گرفت و از این سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان‌های تهران و اراک و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان‌های خارجی اشتغال داشت.

در پاییز همین سال از سوی وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش‌های جدید تألیف کتاب‌های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در دانشگاه کلمبیا (نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب‌های درسی در رشتۀ ادبیات برای دبیرستان‌ها شد. دکتر مجتبائی در دوران تحصیل خود از محضر استادان بنامی در داخل و خارج از کشور دانش اندوخت و برای آشنایی با عرفان هندی بارها به هند و پاکستان سفر کرد.

در سال ۱۳۵۰ از دانشگاه هاروارد در رشته تاریخ ادیان و فلسفۀ شرق فارغ التحصیل شد و مدتی را در مرکز مطالعات ادیان جهان در آمریکا به مطالعۀ تاریخ تطبیقی ادیان پرداخت.

دکتر مجتبائی سال‌ها به تدریس در دانشگاه الهیات تهران پرداخت و در مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی به نگارش و ویرایش مقالات گوناگونی در حوزۀ ادیان و عرفان و ادبیات فارسی پرداخت. ایشان هم اکنون عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و عضو هیأت علمی مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی است. از دکتر مجتبائی تاکنون بیش از دویست عنوان کتاب، مقاله، نقد کتاب و شعر به صورت تألیف، تصحیح و ترجمه به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر شده است.

در این جشن نامه پس از پیشگفتاری که دکتر علی اشرف صادقی نوشته و در آن به کارنامۀ علمی استاد دکتر فتح الله مجتبایی اشاره کرده، مقالات زیر آمده است:

در جستجوی آفاقی دیگر: گفتگو با دکتر مجتبائی

نخستین کتاب‌های فارسی را برای چه کسانی ترجمه کرده‌اند؟/ آذرتاش آذرنوش

مثنوی سیف‌الرسایل/ سلطان قاجار، سیدعلی آل داود

ماده و تخمۀ هستی: به روایت بخشی از کتاب دینکرد سوم/ ژاله آموزگار

اسرار شطرنج و رقعۀ حیات/ ایرج افشار

جستجویی در تاریخ مناقب‌خوانی و اشاره‌هایی به منظومۀ علی‌نامه/ مهران افشاری

ایزد شیر سر در مهرپرستی غربی/ مهری باقری

ایرانیان مرغزاران و پراکندگی جغرافیایی آنان/ حبیب برجیان

چند نکته دربارۀ طنز/ حسن حبیبی

اسکان: مبحثی مشترک میان عروض و آواشناسی زبان فارسی/ حمید حسنی

چرا فریدون ضحاک را نکشت؟ / ابوالفضل خطیبی

نظری به رسالۀ تحقیق در تجدد و ملیت و تناسب این دو معنی/ رضا داوری اردکانی

نامه‌ای به یزدانگرد: درآمدی بر پاپیروس‌های پهلوی/ تورج دریایی

شیخ شامل داغستانی رهبر نهضت ملی قفقاز در قرن گذشته/ عبدالمحمد روح‌بخشان

تحولات اجتماعی در دوران قاجار و تأثیر آن در پدیدآمدن ادبیات/ تورج رهنما

دیوان حافظ به مثابه دستگاه تفأّل/ هوشنگ رهنما

اقبال و دانته/ محمدحسین ساکت

فتوح الشام اثر عبدالله بن محمد بن ربیعه القُدامی/ مایکل لکر؛ ترجمۀ صادق سجادی

بررسی تطبیقی عناصر متناظر در زبان فارسی معیار و گویش گیلکی/ احمد سمیعی گیلانی

«خُرَندِز» یا «جَزیدَر»/ محمدرضا شفیعی کدکنی

جایگاه آتش و نقش وجودی و پدیداری آن در دین زردشتی/ محمدجواد شمس

قدیمی‌ترین فرهنگ فارسی چه بوده است؟/ علی اشرف صادقی

جمع به « ـ ات» در واژه‌های عربی سه‌حرفی/ بهروز صفرزاده

یک اقتراح عروضی/ امید طبیب‌زاده

نقش ایرانیان در تدوین روایت‌های شفاهی عرب‌ها/ عنایت‌الله فاتحی‌نژاد

انتساب زردشت به قرن ششم ق.م و منشأ یونانی آن/ پیتر کینگزلی؛ ترجمۀ احمدرضا قائم مقامی

«نشان شیخی خانقاه» در عصر میرزا حسین بایقرا/ نجیب مایل هروی

جان جونز و مفهوم ارسطویی تراژدی/ حسین معصومی همدانی

جشن نوروز از مظاهر و شعارهای شیعه در قرن‌های سوم تا پنجم/ احمد مهدوی دامغانی

در جستجوی وزن‌های نو/ ابوالحسن نجفی، بهاءالدین خرمشاهی