کار و کسبی پررونق به نام قاچاق سوخت

بسیاری از روستاهای کوچک و خانه‌های روستاییان این منطقه به محل ذخیره سوخت تبدیل شده است و بیشتر رانندگان این خودروها را جوانان بیکار و فاقد گواهینامه تشکیل می‌دهد که فرار از دست پلیس را جزو افتخارات خود می‌دانند.

توقیف تعداد 2625 دستگاه حامل سوخت قاچاق در سال 91 به گفته سردار فهیمی‌راد فرمانده پیشین نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان حاکی است که بیش از 3000 خودرو در امر قاچاق سوخت در جاده‌های استان تردد دارند. خشکسالی‌های چند ساله گذشته و افزایش نرخ بیکاری در شهرهای مرزی، که به گفته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی اکنون به بیش از 40 درصد رسیده است، بسیاری از مردم این منطقه و روستاییان را بر آن داشته است تا در مشک‌هایی که روزگاری از شیر درون آن کره استخراج می‌شد، حال در آن سوخت بریزند و به آن طرف مرز حمل کنند. از آنجا که استفاده از گالن‌های پلاستیکی برای قاچاقچیان هنگام دستگیری دردسر ساز می‌شود و بر اساس تعداد آنها نسبت به جریمه و صورتجلسه از سوی نیروهای انتظامی و تعزیراتی اقدام می‌شود، قاچاقچیان را بر آن داشته تا سوخت قاچاق را درون مشک‌های پلاستیک جای داده و با استفاده از خودروهای سواری برای دور ماندن از چشم ماموران انتظامی جابه‌جا کنند.

قاچاقچیان هنگام تعقیب و گریز با نیروهای انتظامی مشک‌های خود را در امتداد جاده‌ها پاره و سوخت‌های قاچاق را روی جاده خالی می‌کنند تا پس از دستگیری، مدرکی برای اثبات جرم باقی نماند غافل از این‌که لغزنده‌شدن جاده موجب سرنگونی بسیاری از خودروهای سواری می‌شود.ترفند استفاده از مشک‌های پلاستیکی برای مردم استان و نیروهای انتظامی شیوه غریب و پنهانی نیست زیرا بسیاری از فروشندگان مواد پلاستیکی در سطح شهر زاهدان و سراوان فروش مشک را برای قاچاق سوخت در سر در مغازه خود تبلیغ می‌کنند و در تهیه اسباب و لوازم سوخت، قاچاقچیان را همراهی می‌کنند.

نفتکش‌های چهارپا

قاچاقچیان سوخت که برای فرار از قانون و کاهش خطرات ناشی از دستگیری هر روز به دنبال شگردی تازه برای قاچاق سوخت هستند در این میان از حیواناتی هم چون الاغ نیز برای حمل سوخت در مناطق کوهستانی استفاده می‌کنند.به همین دلیل قیمت چهارپایان از قیمت خودرو‌های داخلی سبقت گرفته و تا 12 میلیون تومان نیز خرید و فروش می‌شود.

ایوب دهواری یکی از رانندگان ادارات دولتی در سراوان، در این باره به مهر می‌گوید: خودروهای حامل سوخت قاچاق به صورت کاروانی و در قالب گروه‌های ده تا 15 خودرو در جاده‌های استان حرکت می‌کنند و حتی برای مشغول‌کردن پلیس به تصادفات ساختگی با دیگر خودروها دست می‌زنند تا راه را برای دیگر قاچاقچیان هموار کنندوی می‌افزاید: رانندگان خودرو‌های حامل سوخت قاچاق هیچ واهمه‌ای از قانون ندارند و حتی برای فرار از دام پلیس گالن‌های سوخت را به وسط جاده پرتاب می‌کنند تا با ایجاد لغزندگی موجب انحراف و بازدارندگی خودرو‌های پلیس از ادامه تعقیب شوند حتی آنها با تزریق سوخت گازوئیل در اگزوز خودرو ابری از دود در پشت سر خود در جاده‌ها ایجاد می‌کنند تا از هوای دود آلود برای فرار بهره بگیرند.

رئیس شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه زاهدان نیز در این باره می‌گوید: بررسی خودروهای عمومی سنگین و مجهز به دستگاه ردیاب نشان می‌دهد 67 درصد آنها در استان هیچ فعالیتی نداشته و فقط به قاچاق سوخت می‌پردازند.

دادخدا اعتصامی می‌افزاید: تعداد 5268 خودرو در سیستان و بلوچستان مجهز به دستگاه جی.پی.اس یا ردیاب است که بررسی عملکرد آنها نشان می‌دهد این خودروها باوجود هیچ فعالیتی اما سوخت و سهمیه گازوئیل خود را دریافت می‌کنند. 67 درصد این خودرو‌ها حتی در ماه یک بار نیز حرکت نداشته‌‌اند و 12 درصد نیز نیمه فعال بوده و طی ماه فقط 100 تا 500 کیلومتر حرکت داشته‌اند و تنها 19 درصد این خودروها دارای فعالیت بوده و حرکت آنها بیش از 500 کیلومتر در ماه ثبت شده است.

وی می‌گوید: بر همین اساس مقرر شده است تا تیمی متشکل از پلیس راهور، سازمان صنعت، معدن و تجارت و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی خودروهای غیرفعال و خوابیده را شناسایی و طبق قانون نسبت به ابطال کارت سوخت آنها اقدام کنند.

اعتصامی با بیان این‌که به منظور پیشگیری از قاچاق سوخت طرح نصب جی.پی.اس روی خودرو‌های عمومی سنگین در جنوب استان به طور کامل به اجرا درآمده است، افزود: با این‌که مقرر بود هر خودروی فاقد دستگاه ردیاب، 50 درصد سهمیه سوخت آن کاهش پیدا کند، اما برخی فشارهای سیاسی مانع این تصمیم شده است.

به نام سیستان و بلوچستان به کام دیگران

قاچاق سوخت فقط منحصر به استان سیستان و بلوچستان نیست بلکه به گفته مسئولان 80 درصد سوخت قاچاق از دیگر استان‌ها به سیستان و بلوچستان حمل می‌شود. تعداد زیادی از ساکنان استان‌های همجوار این استان و حتی مرفه‌نشینان پایتخت کارت‌های سوخت خودروهای خود را به سیستان و بلوچستان می‌فرستند.

کشف و ضبط تانکر‌های 24 هزار لیتری سوخت در ماه گذشته که از پالایشگاه به طور مستقیم برای توزیع در خارج از شبکه حمل می‌شد و خودرو‌های باری متعلق به دیگر شهرهای کشور که در کنار پل‌ها مشغول تخلیه سوخت اضافی هستند، خود گواه این است که سیستان و بلوچستان فقط نام قاچاق سوخت را یدک می‌کشد. جانشین دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استانداری سیستان و بلوچستان در این باره می‌گوید: سیستان و بلوچستان تنها گذرگاه و محل ذخیره سوخت قاچاق است نه تامین‌کننده سوخت.

محمد محبی می‌افزاید: بررسی‌ها و برآوردهایی که از طریق مراجع مربوط به دست آورده‌ایم نشان می‌دهد روزانه حدود سه میلیون لیتر فرآورده‌های سوختی از استان سیستان و بلوچستان خارج می‌شود، در حالی که کل گازوئیل توزیع شده در سطح استان روزانه یک میلیون و 350 هزار لیتر نفت گاز است که بین بخش‌های مختلف مصرف‌کننده سوخت نظیر صنایع و معادن و نیروگاه‌ها و خودروهای درون‌شهری و برون‌شهری و غیره توزیع می‌شود. جانشین دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استانداری سیستان و بلوچستان با بیان این‌که اقداماتی از جمله جاده‌سازی و انسداد فیزیکی در مرزهای سراوان از سوی سپاه و مرزبانی در حال انجام است، می‌گوید: اگر انسداد دیواری به طور کامل در مرز‌های جنوبی استان شکل بگیرد، دیگر شاهد بحث قاچاق سوخت نخواهیم بود، اما مسأله این است که ما 1300 کیلومتر مرز خاکی داریم.

محبی یادآور می‌شود: 80 درصد فرآورده‌های قاچاق از دیگر استان‌ها به شهرستان‌های سیستان و بلوچستان منتقل می‌شود سپس به روستاها و نقاط مرزی انتقال می‌یابد و از سوی شبکه‌های قاچاق به آن سوی مرزها بویژه پاکستان که مصرف کننده اصلی نفت گاز است، انتقال می‌یابد.

علی اوسط هاشمی می‌گوید: بسیاری از این افراد قاچاق و حمل سوخت را شغل خود تعریف کرده‌اند، لذا هنگامی که تصمیم داریم شغل آنها را با ابزار‌های قانونی بگیریم باید پیش از آن شغل دیگری تعریف و ایجاد کنیم.

وی می‌افزاید: یکی از راه‌های حل این مشکل، هدف قرار دادن استان از سوی مدیران و برنامه‌ریزان برای تبدیل به مقصد سفر ایرانیان و توسعه جاذبه‌های گردشگری است. سیستان و بلوچستان به دلیل جاذبه‌های بی‌شمار گردشگری قابلیت تبدیل به یکی از نقاط گردشگری ایران و حتی جهان را دارد که متاسفانه تاکنون به زیرساخت‌های آن در این باره توجه جدی نشده است. (خبرگزاری مهر)