علی لاریجانی ظهر امروز در اختتامیه هفتمین جشنواره کتاب سال رضوی گفت: برای من افتخاری بزرگ است که در این جلسه حضور دارم و اینکه ایران اسلامی میزبان امام رضا(ع) است افتخار بزرگی برای این سرزمین است و جشنوارهای که در مورد امام رضا(ع) ایجاد شده کار ابتکاری بسیار ارزشمندی است که باید از آستان قدس تشکر کرد.
وی گفت: امروز تأمل بیشتری در این راه نیاز داریم و من امیدوارم این جشنواره بزرگ و پرشورتر شود زیرا تأمل در سیره ائمه باعث بسط تفکر اهل بیت در بین مردم میشود و پیوند شیعه با ائمه بر عقلانیت آن افتخار میکند.
توجه به "عقل" برای دینداران لازم است
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: ویژگی ممتاز تفکر شیعی تکیه بر عقلانیت آن است که آن را از سایرین جدا میکند و امام رضا(ع) در این باره فرمودهاند دینداری که عقل ندارد نباید به او اعتماد کرد و این نشان میدهد توجه به عقل برای دینداران لازم است.
لاریجانی ادامه داد: امروز ما در دنیایی هستیم که جریانهای تندرو و افراطی در دنیای اسلام که تکیه بر عقلانیت ندارند باعث صدمه به تفکر دینی شده اند.
رئیس قوه مقننه اشاره کرد: از امام رضا(ع) سوال شد که حجت بر مردم چیست و امام در جواب فرمودند حجت همان عقل است که مردم به وسیله آن انسان صادق و کذاب را تشخیص دهند و این یعنی از طریق عقل است که ما میتوانیم راه درست را انتخاب کنیم.
وی ادامه داد: آیا ما امروزه به عقل توجه کردهایم؟ برخی در صدساله اخیر عقل را در جایگاهی تشخیص میدهند که میگویند عقل، عقل است و شرق و غرب ندارد و باید بعضی اوقات دین را با آن تطبیق داد که این باعث تغییرات در تفکر اسلامی شد.
رئیس مجلس شواری اسلامی گفت: یک گروه دیگر نیز اعتقاد داشتند که عقل به معنای آن چیزی است که در کتاب و سنت آمدهاست و لذا باید برداشتهای دیگر را کنار گذاشت و در همین راه حرکت کرد.
عقل رها شده و استفاده ابزاری از آن را مبنای کمال نمیدانیم
وی گفت: ما عقل رها شده و استفاده ابزاری از آن را مبنای کمال نمیدانیم و عقلی که بتواند دین را به ما نشان دهد را قبول داریم که این در آثار شهید مطهری بسیار نمایان است و ایشان توانستند به خوبی مرزها را مشخص کنند.
رئیس قوه مقننه ادامه داد: یکی از نکاتی که ایشان در این زمینه نقل میکنند این است که سه رویکرد افراطی، تفریطی و معتدل را نام میبرند و پایان کار گروه اول را جهالت و پایان کار گروه دوم را جمود می دانند.
وی افزود: اما راه معتدل به گفته شهید مطهری آن است که از عقل کمک بگیریم و تفکر شیعی راه میانه جهالت و جمود است.
لاریجانی گفت: در توجه به افکار شهید مطهری در جامعه بیتوجهی شده و مرحوم مطهری معتقد بود که اصلاحاتی در حوزه دین ما نیاز داریم و ایشان به خیلی از رفتارهای سیاسی و اجتماعی نقد داشت.
وی گفت: زمانی که تفکر اصلاحطلبی مطرح میشد، یک نوع تفکر برون دینی داشت و به همین دلیل به نتیجهای نمیرسید اما اصلاحاتی که مرحوم مطهری مد نظر داشت نگاه درون دینی داشت.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: عدهای برای اصلاحات سراغ منابع برون دینی میروند و از تفکراتی استفاده میکنند که از پایه با اعتقادات شیعه متفاوت اند.
کمال عقل بدون آزادی فکر امکان ندارد
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در حوزه اجتماع و سیاست آزادی فکر مهم است و کمال عقل بدون آزادی فکر امکان ندارد و اینکه عدهای وقتی حرف خلافنظر آنها زده می شود آن را تعطیل میکنند به این دلیل است که تحمل آزادی فکر را ندارد و برای همین عده ای تمام شیعیان را کافر میپندارند.
وی افزود: گاهی آزادی فکر با آزادی که دیگران برای خود در نظر گرفتهاند و یک نوع آزادی رها شدهاست یکی میپندارند که با تأمل و تفکر به روایات و عقل ما باید راه درست را انتخاب کنیم.
رئیس قوه مقننه گفت: ائمه ما در زمان امامت خود از شکوفایی فکر در حوزههای علمی، فقهی و غیره هیچ ترسی نداشته و شرکت آنها در گفتگوهای علمی آن زمان این را نشان میداد که در آن دوره نیز فکرهای گوناگونی وجود داشت.
عقل را مبنا قرار میدهیم اما با چراغ اولیای دین
لاریجانی گفت: ما عقل را مبنا قرار میدهیم اما با چراغ اولیای دین. همین مطلب را شهید مطهری درباره دموکراسی میگوید و عنوان میکند که دموکراسی در ایران یعنی آزادی انسانیت، اما در غرب یعنی حیوانیت رها شده.
وی گفت: یک جامعه وقتی سعادت محور است که تأمین نیازهای فطری را مدنظر قرار میدهد اما در غرب چیزی که میل شان آنها به سمت آن می کشد را یک نوع سعادت می داند و برای رسیدن به آن به خود اجازه هر کاری را می دهد.
لاریجانی گفت: من به غربی ها می گویم که اگر دنبال حق هستید باید با ما با اصول صحبت کنید اما اگر می خواهید که تفکر ما را نقد کنید ما با شما نمی توانیم صحبت کنیم.
وی ادامه داد: برای مثال غربیها میگویند چرا همجنسبازی را در ایران آزاد نمیکنید؟ در جواب این سوال باید به آنها گفت که ما از پایه با این کار مشکل داریم زیرا در جامعه اسلامی هدف سعادت و رسیدن به فطریات است نه مثل شما رسیدن به خواستهای دنیوی و مادی.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: امروزه ما به امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بسیار احتیاج داریم به طوری که در قبل از این دوره مردم احساس میکردند که در قبال دیگران مسئول هستند اما امروزه این تفکر از بین رفته است و ما حتی در نظریه پردازیهایمان در این حوزه ضعیف عمل کردیم.
لاریجانی گفت: رفتارهایی که تندروها در منطقه انجام میدهند و آن را یک نوع امر به معروف میدانند همان آسیبی است که شهید مطهری درباره آن گفت اگر قرار است امر به معروف این باشد همان بهتر که این فریضه محروم بمانیم.
وی گفت: دینی که در تراز مباحث اهل بیت است هیچکدام از این تندرویها و کندرویها را قبول نمیکند و ما این جمله را زیاد شنیدهایم که دنیای امروز بر عقل و علم و دانش بنا شده است اما آیا این علم تمام نیازهای ما را پوشش می دهد؟
لاریجانی ادامه داد: خیلی از قدرتطلبیها نیز از این تفکر به وجود آمده است و حتی متافیزیک را مسخره میکردند و خود را از آن محروم داشتند به همین دلیل خود را در این دنیا محبوس کرده و برای اینکه بیشتری لذت را ببرند دست به هر کاری میزنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: غربیها نیز از عقل استفاده میکنند اما در جهت خودمحوری و رسیدن به خواستههای خود مثلا یکی از متفکران غربی آنان، چهار مسئله اصلی جهان امروز را طوری برشمرد که در تمام آنها خودمحوری حرف اول را می زد و اصلا نگاه جهانی و فراملی نداشت.
چرا آمریکا امروز به فکر نابودی داعش افتاده است؟
لاریجانی بیان کرد: چرا آمریکا امروز به فکر نابودی داعش افتاده است مگر همینها نبودند که آن را پوشش می دادند و تقویت می کردند؟ دلیل این امر این است که این گروه تروریستی آمریکا را به چالش کشید و غرب مجبور است در مقابل آنان مانوری از خود نشان بدهد.
وی ادامه داد: ترور، کشتار جمعی و بمب گذاری در همین قرنی انجام می شود که مبنای آن را علم و دانش می دانند و ماجرایی که در منطقه به وجود آمده است از همین طرز تفکر نشات گرفته و این مسائل از زمان سوریه شکل گرفته است.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: آیا غربی ها نمی دانستند که داعش چه اتفاقاتی را قرار است رقم بزند؟ اگر واقعا آنان نمی دانستند که باید به گفته خودشان که خود را مدیر جهان می دانند شک کرد.
لاریجانی ادامه داد: اما آنان می دانستند و دانسته آنان را تقویت کردند اما متوجه این نبودند که با عوض شدن طرز فکر آنان این گروه یک روزی دامن آنان را خواهد گرفت و حال امروزه آنان در طی براندازی آن برآمدند اما همانطور که در قضیه عراق افغانستان موفق نبودند امروز نیز توفیقی به دست نخواهند آورد.
وی تصریح کرد: در دوره ای غربیها خود را به خواب زدند و حال رفتار شتاب زده از خود نشان میدهند که البته این امکان دارد یک نوع ژست برای خودشان باشد که از داخل به آنها فشار آوردند و آنها را افرادی میدانند که نمی توانند به خوبی از منافع آمریکا استفاده کنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی به ائتلافی که به تازگی در بین اعراب و غرب تشکیل شد اشاره کرد و گفت: چه معنی دارد که ائتلافی درست کردند که در مقابل داعش قرار بگیرد آیا این غیر از نقض سازمان ملل و شورای امنیت است پس آنها برای چه به وجود آمده اند و وقتی آنها متوجه می شوند که از طریق آن نمی توانند کاری انجام دهند دست به تشکیل ائتلاف می زنند.
لاریجانی ادامه داد: آمریکا و متحدانش بدانند که این کار بازی با انبار باروت است و این طور تصور نکنند که بتوانند به بهانه داعش سوریه را نیز بزنند که اگر این اشتباه را انجام دهند با یک جریان فراگیر مقابل می شوند که جمع کردن آن برای آنان کار بسیار سختی است.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان خطاب به آمریکا و متحدانش گفت: داعش گروه بسیار محدودی است و این شماها هستید که باعث می شوید آنان فعالیت کنند و این را بدانید که داعش با بمباران کلاسیک هوایی شما از بین نخواهد رفت و ما مطمئنیم که هدف شما از این کار چیز دیگری است اما مراقب باشید که اشتباهی را رخ ندهید.(مهر)
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد