اتاق​کودک یا شهر​بازی

چند ​ عروسک پشمالوی خرس و گربه هم در اتاقش هست که مادر گاهی یکی از آنها را توی تختش می‌گذارد.

بچه از بعضی از این عروسکها می‌ترسد. خصوصا آنهایی که وقتی کوکشان می‌کنی​ آواز می‌خوانند و راه می‌روند.

پرسش اینجاست که این همه وسایل بازی برای کودکی در این سن لازم است و اصولا برای بازی با نوزادان چه ابزارهایی نیاز داریم؟

نقش اسباب‌بازی در شخصیت کودک

روان‌شناسان کودک معتقدند که اسباب‌بازی‌ها و بازی‌های کودکانه شخصیت کودک را شکل می‌دهد و تمایلات و احساسات او تا حد زیادی متاثر از بازی است.

سهیلا دماوندی، روان‌شناس کودک معتقد است: تحریک و انگیزش کودک، آماده‌سازی فکر و جسم او و آموزش کودک برای فعالیت‌های جمعی و اجتماعی توسط بازی ایجاد می‌شود و کودک از رهگذر بازی، با مفاهیم اولیه سنجش و تمایز اشیا آشنا می‌شود.

وی تاکید می‌کند: کودک در مقاطع سنی مختلف به انواع بازی ​نیازهای متفاوتی دارد و انتخاب بازی باید متناسب با سن کودک در نظر گرفته شود.

انواع بازی برای کودکان نوپا

بازی می‌تواند جسمی، خلاقانه و ساختنی باشد، اما هر​نوعی که باشد باید با توجه به نیازها و ویژگی‌های سنی و جسمی کودک در نظر گرفته شود.

دماوندی بازی را برای کودکان در مقاطع سنی مختلف قابل تعریف می‌داند و می‌افزاید: کودک از بدو تولد تا یک سالگی به بازی‌هایی نیاز دارد که رشد و تکامل حرکتی او مثل کنترل و تقویت اعضا را در پی داشته باشد.

ماساژ کودک در بدو تولد، حرکاتی که به نوعی برای او ورزش به حساب می‌آید و بازی با نور و صدا توجه او را جلب می‌کند.

کودک دو سه ماهه، بازی با جغجغه را پشت سر می‌گذارد و دوست دارد با انگشتانش بازی کند و بعد از آن صدا و رنگ برای او بازی دوست‌داشتنی است.

وی در ادامه می‌افزاید: علاقه به اسباب‌بازی‌های ساده و صدا دار بعد از سه یا چهار ماهگی برای او جذابیت دارد. با وسایل صدادار می‌توانید جهت‌یابی صدا را در او تقویت کنید. گرفتن و نگه داشتن این اشیا در این سن برای او تقویت‌کننده مهارت انگشتان است. بچه‌ها از شش ماهگی کم‌کم نشستن را آغاز​ کرده و با دهان خود مزه‌های جدیدی را تجربه می‌کنند. در این سن اولین تجربیات حرکتی متفاوت شامل سینه‌خیز رفتن، بلند شدن، نشستن و تاتی‌تاتی کردن در کودکان آغاز می‌شود.

این روان‌شناس کودک می‌گوید: تا شش ماهگی چیزی را در دست گرفتن، نگاه کردن و دنبال کردن صدا از بهترین بازی‌های کودک به شمار می‌رود، اما در ماه ششم کودک سعی می‌کند همه چیز را به دهان ببرد و آن را لمس کند و گاه چند دقیقه‌ای با اسباب‌بازی‌هایش سرگرم می‌شود. بازی دالی‌کردن در این زمان برای او بسیار مفرح است. 7 تا 8 ماهگی بازی‌های تقلیدی محبوبیت می‌یابد و درخلال 8 تا 12 ماهگی به دنبال اشیا می‌گردد و در این سن تمایل به بازی‌های فیزیکی و حرکتی در او باز هم بیشتر می‌شود. در این دوره کودک مشغول اکتشاف دنیای پیرامون خود می‌شود.

دماوندی می‌افزاید: در این دوره با استفاده از وسایل ساده می‌توانید کودک را وادارکنید که بیشتر حرکت کند و دنبال اشیا راه بیفتد. اسباب‌بازی‌های چرخدار و وسایلی که کودک می‌تواند آن را دنبال خود بکشاند، در این سن برای او مناسب است اما باید احتیاط کنید چیزی زیر دست و پای کودک نرود و به او آسیب نرساند.

در این زمان کودک علاقه خاصی به مکیدن و جویدن اشیا نشان می‌دهد زیرا احساس خارش در لثه‌ها از این زمان شروع می‌شود. بنابراین مراقبت زیادی لازم است که کودک اشیای کثیف را به دهان نبرد و قطعات کوچک قابل بلع اسباب‌بازی در اطراف او نباشد.

مهارت انگشتان در این دوره شکل می‌گیرد و قطعات نرمی که در هم ادغام می‌شوند و رنگین و زیبا هستند می‌تواند کودک را برای این مهارت آموزش دهد.

کودکان در یک سالگی به خط خطی کردن علاقه نشان می‌دهند. در این زمان نقاشی انگشتی یا مداد شمعی مناسب‌تر است ولی باید کاملا تحت نظارت والدین باشد زیرا ممکن است کودک وسایل نقاشی را بخورد.

اسباب‌بازی‌های چرخ‌دار که کودک دنبال خود می‌کشد بعد از راه افتادن او برایش بسیار جذاب ​ است و مهارت‌های حرکتی او را تقویت می‌کند.

در این دوره حتما نیاز نیست برای اسباب‌بازی‌های کودک خرج زیادی کنید. هر چیزی که رنگارنگ و بی‌خطر باشد مثل ظروف رنگی پلاستیکی، بادکنک و قطعات خانه‌سازی بزرگ و اسباب‌بازی‌های صدادار حتی قوطی که در آن چند نخود انداخته‌اید برای او مناسب​ است.

این روان‌شناس اعتقاد دارد برای این‌که با کودکان خود بازی کنید و استعداد و خلاقیت آنان را پرورش دهید حتما نیاز نیست خود را به خرج بیندازید. کمی ابتکار عمل و احتیاط کافی است.

ماندانا ملاعلی