اکنون که از زمان یورش تروریستهای تکفیری سلفی به سوریه بیش از 3 سال میگذرد، آمریکاییها را به مقابله با این پدیده واداشته است. در 3 سال گذشته همواره آمریکا و کشورهای همپیمان منطقهای و فرامنطقهای این کشور از گروههای تروریسم که با نام معارض خوانده میشوند حمایت میکرد و آنها را گروههایی معرفی میکرد که خواهان تغییر در حاکمیت سوریه هستند.
اما اکنون این گروههای جنایتکار که همچنان در رسانههای غربی به عنوان دولت اسلامی شام نام برده میشوند، یک خطر جهانی دانسته شده و ائتلاف ضد داعش برای مقابله با آن با محوریت آمریکا تشکیل شده است.
پس از آن که آمریکاییها به این صرافت افتادند تا با چنین گروههایی مقابله کنند، نخست اعلام کردند این گروهها دارای توان بالایی هستند و نمیتوان به تنهایی به جنگ آنها رفت. نشان دادن ناتوانی آمریکا برای مقابله با داعش از عجایب عالم سیاست است که در کنار آن ضعف نظامی و اطلاعاتی را هم به افکار عمومی منتقل میکند و هم توانمندی تروریست ها را نشان میدهد. اما آیا واقعاً چنین ادعایی قابل پذیرش است؟!
باراک اوباما در یک برنامه تلویزیونی اعتراف کرد که آمریکا تهدید داعش در سوریه را چندان جدی نگرفته بود و به قابلیتهای ارتش عراق برای مقابله با خطر گروه داعش ، بیش از میزان واقعی حساب کرده بود.
این موضع را باید چگونه برداشت کرد؟ آیا واقعاً آمریکا خطر داعش را چندان جدی نگرفته بود؟ یا این که منتظر ماند تا داعش در این 3 سال گذشته به خاطر درگیریهای گسترده در این سوریه، از این کشور ویرانهای به جا بگذارد تا باقی مانده امکانات و زیرساختهای آن هم با یورش هوایی بمب افکنهای آمریکایی ویران شود و دیگر چیزی باقی نماند؟
اوباما میگوید تهدید داعش در سوریه را چندان جدی نگرفته است، اما کیسینجر تئوریسین پیر و کارکشته آمریکایی که همواره نظراتش مورد توجه سران این کشور است اعتقاد دارد؛ «ایران مشکل بزرگتری از داعش است.»
در حالی که آمریکاییها و دیگر سران کشورهای مرتجع عربی منطقه به همراه همپیمانان اروپایی آمریکا اعتقاد دارند که در مبارزه با داعش و دیگر گروههای تروریستی تکفیری ناتوان هستند و برای نابودی آنها سالها زمان نیاز است، اما جمهوری اسلامی ایران با اقتدار و توان بالای خود این ادعای آنها را غیر قابل باور کرده است.
اکنون که کشورهای منطقه با این معضل دست به گریبان هستند، جمهوری اسلامی ایران توانسته است با اقتدار کامل گروههای تروریستی را از حتی کوچکترین تعرضی به خاک کشور مهار کند و آنها را از چنین اقدامی پشیمان سازد.
علاوه بر این کمکهای مستشاری جمهوری اسلامی ایران به دولتها و ملتهای سوریه و عراق ثابت کرده است که میتوان به آسانی با چنین گروههایی مقابله کرد و آنها را از بین برد.
اما هدف اصلی آمریکا در ادعای مبارزه با گروه داعش چیز دیگری است. آنها در اندیشه حضور نظامی دراز مدت در منطقه هستند. برای همین مبارزه با گروههای تروریستی بهانهای میشود تا پای آنها به منطقه حساس غرب آسیا باز هم باز شود. این گروهها تاکنون از دلارها و تسلیحات آمریکایی که از سوی کشورهای عربی منطقه به آنها داده میشود تغذیه میکنند.
این آش آنقدر شور است که حتی برخی نویسندگان و تحلیلگران رسانههای آمریکایی هم دست به قلم شده و اعتراف کردهاند که «رهبران دولت اسلامی عراق و شام یا داعش اصول هدایتی خود را بطور روشن از جنبش وهابی اسلام اهل سنت می گیرند. آنها در مدارس خود از کتابهای وهابی عربستان سعودی استفاده می کنند. نوارهای ویدیویی نشان می دهد که این گروه در مناطق تحت اشغال خود چگونه از مطالب و دست نوشته های وهابی در کلاسها و بر دیوار مراکز تجمع استفاده می کنند.»
هر چند آمریکاییها میخواهند این ایده را در جریان ظهور داعش جا بیندازند که درگیریهایی که در منطقه غرب آسیا ایجاد شده جنگ میان سنی و شیعه است، اما همگان به ویژه مسلمانان به خوبی میدانند که میان شیعه و سنی از نظر گروههای تکفیری وهابی تفاوتی وجود ندارد و این تفکر وهابیت که ساخته و پرداخته انگلیس است، با افراط گریهای خود اسلام و مسلمانان را هدف قرار داده تا جهان اسلام تضعیف شود و رویکرد مسلمانان نسبت به مهمترین موضوع جهان اسلام یعنی فلسطین هم تغییر یابد.
همه این موارد و مسائلی که در منطقه وجود دارد و با توجه به تعداد و ادواتی که گروههای تروریستی منطقه در دست دارند، نشان میدهد که انهدام این گروهها کار دشواری نیست. نخستین کاری که باید در مقابله با آنها انجام شود، قطع کمکهایی است که از سوی برخی سران کشورهای عربی و غربی به آنها میشود. پس از این مرحله نیازی به دخالت آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای از بین بردن تروریستهای تکفیری نخواهد بود و کشورهای مورد هدف، خود به خوبی میتوانند آنها را از میان بردارند.
اکنون که منطقه در چنین شرایطی قرار گرفته و آمریکا باز هم خود را ناجی دنیا معرفی میکند، برگزاری نشست باراک اوباما با تیم امنیت ملی خود نشان میدهد که آمریکا برنامههای دراز مدتی را برای منطقه در سر میپروراند، وگر نه چنین گروههای تروریستی نباید آمریکا را اینگونه آشفته کرده باشد؟!
گرچه از این نشست امنیتی تاکنون خبری از محتوای گفتوگوها منتشر نشده است، اما در دیدار اوباما با تیم امنیت ملی خود، به بحث درباره راهبرد جامع واشنگتن برای مقابله با تهدیدات گروه تروریست داعش پرداختند.
آیا واقعاً آمریکا با آن رجز خوانیها و قدرت نماییها! از مقابله با چنین گروههایی عاجز است؟ یا خود را به عجز و ناتوانی زده است؟!
محمد صفری - جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد